[Gość Wiadomości] Marek Kohn

[Administrator]

Ziemiec
Trochę zmienimy temat. Kilka tygodni temu obchodziliśmy piątą rocznicę wstąpienia na tron króla Michała II. Poza państwowymi obchodami towarzyszyły jej protesty organizacji republikańskich. Jak Pan ocenia panowanie Jego Królewskiej Mości i ogólnie zmiany ustrojowe?

[Marek Kohn]

Oceniam panowanie Michała II pozytywnie. Wykonuje swoje obowiązki w sposób, który nie budzi chyba żadnych większych kontrowersji - mimo początkowych obaw z wielu środowisk. Myślę, że monarchia się sprawdza. Chociaż, przy czym - zaznaczam - to moje osobiste zdanie: zmiany ustrojowe w pewnych kwestiach zostały zaniedbane. Zmieniliśmy formułę działania głowy państwa, regulacje dotycząc ustawodawstwa - ale w gruncie rzeczy, pozostaliśmy w 90 procentach przy regulacjach konstytucji z 1997 roku. Osobiście uważam, że powinniśmy iść w kierunku odświeżenia tego modelu, a także weryfikacji, czy rzeczywiście wszystkie rozwiązania są naprawdę zasadne.

Zastanawiam się na przykład nad zasadnością uwag pod adresem Senatu. Z jednej strony jestem głębokim zwolennikiem takiej struktury, która odróżnia tryb obsadzania obu izb parlamentu. Jednakże, być może należy uznać pewne racje środowisk republikańskich, że dzisiaj Senat wymknął się trochę spod kontroli. Z jednej strony Michał II słusznie wdrożył taką politykę, która umożliwia większości sejmowej mniej więcej oddziaływać dość efektywnie na Senat i realizować wolę wyborców. Z drugiej, Senat nieco się rozrósł, co budzi uwagi społeczeństwa. Może należałoby - przy zachowaniu odrębności modelowych - trochę to zmodyfikować. W tym celu konieczna byłaby szeroka debata. Nie wykluczam jej podjęcia, jeżeli inne formacje będą nią zainteresowane.

Podkreślam przy tym: jestem zadowolony z monarchii, jestem zadowolony z Króla, ale może należałoby się zastanowić nad naszym ustrojem w sposób głębszy i być gotowym na wysłuchanie różnych głosów. Przemawiają za nimi realne społeczne odczucia dużej grupy Polaków. Nie możemy ich ignorować. Musimy tworzyć takie rozwiązania, które będą wzmacniały to, co dobrego dokonało się w ostatnich latach, ale jednocześnie uszanują odczucia najszerszego kręgu Polaków.

[Administrator]

Ziemiec
Jak zatem, Pana zdaniem, powinien wyglądać Senat po takiej hipotetycznej reformie?

[Marek Kohn]

To kwestia do ustaleń. Spotykałem się z wieloma koncepcjami - np. takim, by skład Izby był bardziej "pewny" i liczbowo precyzyjny. To znaczy, że zbudowalibyśmy go częściowo na gronie samorządowym (może w trybie elektorskim spośród osób pełniących samorządowe funkcje z wyboru), na przedstawicielach nauki - np. poprzez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego, oczywiście także na nominatach Króla - ale tylko w ściśle określonej, wyrównanej w stosunku do innych, ilości. Oprócz tego - oczywiście - podtrzymanie działania senatorów wybieranych bezpośrednio. Tak, byśmy ustabilizowali Senat na poziomie 100 senatorów. 51 senatorów z bezpośredniej elekcji (3 dla każdego województwa, zachowanie kadencji sześcioletniej, co dwa lata wymiana 1/3 składu), a reszta spośród systemu doboru opisanego wcześniej. Ale są to luźne propozycje, lużne koncepcje. Nie mniej, może stworzą okazję do wytworzenia większej legitymizacji u środowisk republikańskich.

Przy czym, podkreślam, to jest pole do dyskusji. Jeżeli rzeczywiście będzie takie odczucie się nasilało, że coś jest nie tak - to trzeba będzie usiąść w szerokim gremium i ustalić strategię, jak można poprawić ten model. Model, który jest w Polsce ciekawy, poszerzający dzisiaj prace o doświadczenia różnych senatorów, ale jeżeli jest krytykowany, to myślę, że unikanie tematu go nie rozwiąże. Jeżeli udałoby się wypracować poprawienie obecnego modelu, to osobiście jestem skłonny do popierania takiej zmiany. A co najmniej gotowości do dyskusji o nim.

Co więcej, myślę, że Michał II także jest gotowy na taką dyskusję - jest monarchą, który wielokrotnie pokazywał, że nie jest dogmatycznie przywiązany do jednej, ścisłej wizji państwa, w której nie można nic zmieniać. Myślę, że jeżeli pomogłoby to większej akceptacji obywatelskiej dla obecnego ustroju, to na pewno będzie on postacią, która nie tylko się temu nie sprzeciwi, ale pomoże w wypracowywaniu takich rozwiązań.

[Administrator]

Ziemiec
Może powinienem o to raczej spytać premier Ryszkowską, ale Pan jako lider partii rządzącej także wydaje się odpowiedni. Rząd spełnił już większość wyborczych obietnic. Jakie projekty reform ma zamiar wdrożyć w najbliższym czasie?

[Marek Kohn]

To przede wszystkim pytanie dla premier Ryszkowskiej, ona będzie decydować o tym, co nastąpi wcześniej, a co później. Na pewno w tym półroczu prawdopodobnie rozstrzygnie się kwestia dołączenia do Nordyckiego Banku Inwestycyjnego. Mówi się także o ważnym spotkaniu polsko-rosyjskim - szczyt w Petersburgu otworzył szerzej drzwi na współpracę polsko-rosyjską, i trzeba to kontynuować. Rosja w ostatnich latach staje się bardziej otwarta na Polskę, i Polska może być bardziej otwarta na Rosję. To przesłanie musi wybrzmieć.

Ponadto, trzy ważne zadania: edukacja, emerytury, podatki dla przedsiębiorstw. W pierwszym przypadku, ten problem sprowadza się do wypracowania takiego modelu, który będzie optymalny, który zapewni realizację wymogów konstytucyjnych, a jednocześnie nie straci swoich walorów jako idea bardziej elastycznego kształtowania systemu przez udział rodziców oraz podmiotów prywatnych. W drugim przypadku natomiast jest to kwestia potencjalnych napięć społecznych, bo reforma emerytalna to jest rzecz niezwykle w Polsce wrażliwa. Myślę, że ta propozycja musi zostać wypracowana daleko szerzej niż tylko w obrębie koalicji. Rozmawiałem już z premier Radziwiłł-Schmidt jako przedstawiciel koalicji, wyraziła gotowość do popierania pewnych rozwiązań. Natomiast musimy to przeprowadzić z chirurgiczną precyzją, żeby nie skrzywdzić nikogo. W przypadku trzeciego, konieczne jest precyzyjne sformułowanie rozwiązań, tak, żeby ten podatek gwarantował równość podmiotów, nie obciążał ich zbytnio i żeby był maksymalnie prosty. Tak udało się to zrobić z podatkiem od funduszu płac, więc myślę, że z podatkiem przychodowym poradzimy sobie podobnie.

Natomiast to, co będzie pierwsze, a co kolejne - i w jakim czasie to trafi do parlamentu - będzie decyzją rządu. Tutaj właściwą osobą do ogłoszenia tych priorytetów będzie premier Weronika Ryszkowska. Będę ją, podobnie jak cała koalicja, wspierać w budowaniu sojuszy i akceptacji dla przyjmowanych rozwiązań.

[Administrator]

Ziemiec
Jakiś czas temu lewica zaproponowała wprowadzenie specjalnej emerytury dla osób, które z racji wychowywania dziecka straciły możliwość do odpowiednio wysokiego świadczenia z tytułu wykonywanej pracy zawodowej. Czy reforma emerytalna wprowadzi podobne świadczenie, które wsparłoby rodziny wielodzietne?

[Marek Kohn]

Wyjaśnijmy sytuację. Projekt lewicy zakładał wsparcie dla osób - nie tylko matek, które nie uzyskują świadczeń emerytalnych. W naszym przypadku osoba, która wychowywała dziecko - będzie objęta systemem emerytury obywatelskiej, niezależnie od tego, czy spełniłaby szereg wymogów określonych w projekcie lewicy. W tym sensie zatem nasz projekt jest szerszy, bo inkluzywnie zawiera w sobie różne sytuacje - także takie, kiedy ten okres nie wynosiłby lat 10, jak w projekcie lewicy, ale na przykład 9,5 roku. Nie stosujemy zatem skomplikowanych, biurokratycznych obwarowań, które utrudniają rozeznanie się w sytuacji. Zamiast tego: prosty system, który uwzględni takie sytuacje.

Natomiast w odniesieniu do rodzin wielodzietnych przyjęliśmy model, który wspiera je już dzisiaj - a nie dopiero wtedy, gdy osiągają wiek emerytalny. W tym celu wprowadziliśmy model dodatkowego wsparcia dla pracujących rodziców (dodatkowe dni wolne), system "złotówka za złotówkę" - który, promując aktywność zawodową, jednocześnie wspiera trudną sytuację materialną rodziny, co bardzo często dotyka rodzin wielodzietnych. Idąc dalej, wprowadziliśmy wysoką ulgę prorodzinną w nowym podatku. Pomagamy zatem już teraz.

[Administrator]

Ziemiec
W tym roku po raz pierwszy Polacy będą mieli okazję skorzystać z tzw. referendum na żądanie, które zostało wprowadzone na wniosek PLK. Wszystko wskazuje na to, że Zjednoczonej Lewicy i sojusznikom uda się zebrać wymagany milion podpisów pod wnioskiem o referendum w sprawie związków partnerskich i likwidacji Funduszu Kościelnego. Jeśli referendum dojdzie do skutku, jak Pan zagłosuje w tych kwestiach?

[Marek Kohn]

Cieszę się, że nasza inicjatywa działa. Czy rzeczywiście dojdzie do referendum, pokażą okoliczności. Osobiście zaliczam się raczej do przeciwników instytucjonalizacji związków partnerskich, ponieważ nie widzę racji dla takich rozwiązań. To znaczy: w odniesieniu do par heteroseksualnych mamy instytucję małżeństwa, która w całości zawiera w sobie wszystkie możliwe uprawnienia. W odniesieniu zaś do par homoseksualnych, prawdopodobnie ta instytucja byłaby obejściem regulacji konstytucyjnych, więc nie możemy sobie na to pozwolić - polski porządek konstytucyjny w odniesieniu do referendów innych niż zatwierdzające, nie pozwala na decydowaniu o kształcie konstytucji.

Natomiast w odniesieniu do Funduszu Kościelnego, to w dużej mierze wiążą nas regulacje umowy konkordatowej. Fundusz Kościelny obejmuje m.in. finansowanie ochrony zabytków o charakterze sakralnym. Konsekwencje byłyby bardzo poważne, musiałoby dojść do modyfikacji konkordatowych. Osobiście zatem głosowałbym przeciwko obu opcjom. Nie mniej, oczywiście, PL-K uszanuje wolę głosujących w referendum i wdroży rozwiązanie, które zostanie ustalone.