Wybór członków Rady Pamięci Instytutu Odwagi i Solidarności

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Orzełowska:

Przechodzimy do wyboru członków Rady Pamięci Instytutu Odwagi i Solidarności.

Kandydatów zgłosić mogą Marszałek Senatu, grupa co najmniej 10 senatorów, uczelnie wyższe, Polska Akademia Nauk, organizacje kombatanckie, społeczne, polityczne, wyznaniowe, zawodowe i młodzieżowe, środowiska nauki, mediów, oświaty, kultury i sztuki lub minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego

og: do soboty do północy

[Gniewomir Maj-Ołyński]

OKL zgłasza: prof. Normana Daviesa, prof. Antoniego Dudka, prof. Tomasza Nałęcza, prof. Wiesława Władykę, prof. Barbarę Engelking i dr hab. Krzysztofa Szwagrzyka

Ivor Norman Richard Davies (ur. 8 czerwca 1939 w Bolton) – brytyjsko-polski historyk walijskiego pochodzenia, profesor Uniwersytetu Londyńskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Akademii Brytyjskiej, autor prac dotyczących historii Europy, Polski i Wysp Brytyjskich, kawaler Orderu Orła Białego.

Jest synem Richarda i Elizabeth Daviesów. Studiował historię w Magdalen College na Uniwersytecie Oksfordzkim, w Grenoble, w Perugii i na University of Sussex. Doktoryzował się w 1973 na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1971 jest wykładowcą, a od 1985 profesorem zwyczajnym w Szkole Studiów Słowiańskich i Wschodnioeuropejskich (School of Slavonic and East European Studies) University College London w Londynie. Jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.
Po przejściu na wcześniejszą emeryturę poświęcił się pisaniu książek. Napisał m.in.: Boże igrzysko (Historia Polski w dwóch tomach), Serce Europy (Krótka Historia Polski), Orzeł biały – czerwona gwiazda, Wojna polsko-sowiecka 1919-1920, Europa, Mikrokosmos (historia Wrocławia), Wyspy. Jedno z ostatnich jego dzieł, Powstanie '44 było jedną z najlepiej sprzedających się książek sierpnia 2004.

Dzięki książce Boże igrzysko (ang. God's Playground) historia Polski stała się bardziej dostępna czytelnikom na Zachodzie. Davies pisał o dziejach Polski często i z dużą dokładnością.

Członek Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.

4 lipca 2014 otrzymał polskie obywatelstwo.

Otrzymał także tytuł honorowego obywatela Warszawy, Krakowa, Lublina i Wrocławia oraz tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (2003), Uniwersytetu Gdańskiego, UMCS oraz Uniwersytetu Warszawskiego (2007).

Antoni Kazimierz Dudek (ur. 17 października 1966 w Krakowie) – polski politolog, profesor nauk humanistycznych, członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej (2010–2016), profesor zwyczajny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

W 1990 ukończył studia w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1994 uzyskał stopień doktora nauk politycznych na podstawie pracy dotyczącej polityki władz PRL wobec Kościoła katolickiego w latach 1956–1970. W 2004 habilitował się na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990. Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2009 prezydent Lech Kaczyński nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych.

W 1989 jako asystent-stażysta został nauczycielem akademickim Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie był kolejno asystentem, adiunktem i profesorem nadzwyczajnym. W latach 2011–2014 był kierownikiem Katedry Współczesnej Polityki Polskiej UJ[1]. W 2014 został profesorem zwyczajnym w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego[3].
We wrześniu 2000 rozpoczął pracę w Biurze Edukacji Publicznej IPN na stanowisku naczelnika Wydziału Badań Naukowych, Dokumentacji i Zbiorów Bibliotecznych. Od lutego 2006 do kwietnia 2010 był doradcą prezesa IPN Janusza Kurtyki. W 2011 został wybrany przez Sejm w skład nowo powołanej Rady IPN, od 2015 pełnił funkcję jej przewodniczącego. Był także członkiem rady konsultacyjnej Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Zajmuje się najnowszą historią polityczną Polski oraz jej współczesnym systemem politycznym. Autor i współautor kilkunastu książek oraz kilkuset artykułów poświęconych przede wszystkim historii najnowszej, w latach 2002–2009 był członkiem redakcji półrocznika „Pamięć i Sprawiedliwość”. Publikował m.in. w tygodniku „Wprost” oraz w „Rzeczpospolitej” i „Dzienniku”. Na antenie TVP Historia od maja 2007 do maja 2009 prowadził program publicystyczny Kulisy III RP. Był konsultantem kilkunastu filmów dokumentalnych i seriali telewizyjnych (m.in. Gry wojenne). Autor publikacji w miesięczniku „W Sieci Historii” oraz tygodniku „Do Rzeczy”. Prowadzący cykliczną audycję Ćwierćwiecze i następnie Retrospekcje w Programie II Polskiego Radia, a także współprowadzący (z Wiktorem Świetlikiem) program o książkach Ex Libris w TVP Historia.

Powołany w skład jury Konkursu „Książka Historyczna Roku”, od 2016 jako przewodniczący tego gremium.

Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (2007).

Tomasz Nałęcz (ur. 29 października 1949 w Gołyminie) – polski historyk, publicysta i polityk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, poseł na Sejm II i IV kadencji (1993–1997, 2001–2005), w latach 2001–2005 wicemarszałek Sejmu IV kadencji

Ukończył w 1972 studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, na tej samej uczelni doktoryzował się. Został następnie doktorem habilitowanym nauk humanistycznych. Objął stanowisko profesora nadzwyczajnego na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz stanowisko profesora w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku na Wydziale Nauk Politycznych. W pracy naukowej zajmuje się historią polityczną Polski XIX i XX wieku z uwzględnieniem historii ruchu robotniczego.

Podczas wyborów prezydenckich w 1990 był szefem sztabu kandydata SdRP na prezydenta Włodzimierza Cimoszewicza, który w I turze zajął 4. miejsce. Od 1990 do 1994 wykonywał mandat radnego Mokotowa. W latach 1993–1997 zasiadał w Sejmie II kadencji z listy Unii Pracy. W latach 2000–2001 był recenzentem historycznym na planie serialu Marszałek Piłsudski. W wyborach parlamentarnych w 2001 po raz drugi uzyskał mandat poselski z okręgu radomskiego z listy koalicji SLD-UP. W Sejmie IV kadencji wybrano go na stanowisko wicemarszałka. Do końca marca 2004 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Unii Pracy. W latach 2003–2004 przewodniczył sejmowej komisji śledczej badającej "aferę Rywina". 1 kwietnia 2004 przystąpił do zakładanej przez Marka Borowskiego Socjaldemokracji Polskiej. W czerwcu 2005 został szefem sztabu wyborczego kandydata na prezydenta Marka Borowskiego, jednak w sierpniu otwarcie opowiedział się za kandydaturą Włodzimierza Cimoszewicza i 17 sierpnia 2005 został jego rzecznikiem, za co dzień później wykluczono go z SDPL i skreślono z listy wyborczej kandydatów na posłów w wyborach parlamentarnych.

Po zakończeniu działalności w Sejmie powrócił do pracy naukowej na Uniwersytecie Warszawskim.

Wiesław Zygmunt Władyka (ur. 27 lipca 1947 w Baligrodzie) – polski dziennikarz, profesor historii na Uniwersytecie Warszawskim, literaturoznawca, historyk prasy.

Jako naukowiec zajmuje się głównie historią prasy. Pracuje w Instytucie Badań Literackich PAN. W czasie stanu wojennego pracował w tygodniku „Tu i Teraz”.

Jako dziennikarz od wielu lat związany jest z tygodnikiem "Polityka", gdzie był szefem działu krajowego, a obecnie jest komentatorem wydarzeń politycznych.

Autor i redaktor publikacji historycznych. Z okazji pięćdziesięciolecia tygodnika „Polityka” wydał książkę „Polityka” i jej ludzie (2007).
W 2012 został członkiem Komitetu Nauk Historycznych PAN.

Obecnie profesor zwyczajny na UW na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii.

Barbara Teresa Engelking (ur. 22 kwietnia 1962 w Warszawie) – polska psycholog i socjolog. Zajmuje się badaniem historii getta warszawskiego, okupacyjnej Warszawy i zagłady Żydów. Jest autorką książek związanych z zagadnieniami Holocaustu. Prowadzi bazę danych getta warszawskiego. Jest profesorem i kierownikiem Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk (IFiS PAN). Od 2014 przewodnicząca Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Barbara Engelking jest córką Ryszarda Engelkinga. Absolwentka VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Ukończyła w 1988 Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

W 1993 uzyskała w IFiS PAN stopień doktora w zakresie nauk humanistycznych po obronie pracy doktorskiej pt. Doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje w relacjach autobiograficznych, przygotowanej pod kierunkiem Aldony Jawłowskiej-Konstanciak. Była asystentem i adiunktem w IFiS PAN oraz objęła tam stanowisko docenta.

W 2002 uzyskała w IFiS PAN stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie socjologii (specjalność: socjologia kultury) na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy habilitacyjnej pt. Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście.
Od 2012 jest członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej (w latach 2012-2014 wiceprzewodniczącą rady, a od 2014 przewodniczącą Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej).

Krzysztof Szwagrzyk (ur. 15 lutego 1964 w Strzegomiu) – polski historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki

Dysertację pt. Obraz konspiracyjnych organizacji niepodległościowych działających na Dolnym Śląsku w latach 1945–1956 w świetle akt sądowych byłego Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu obronił 19 czerwca 1996 w Instytucie Historycznym na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, uzyskując stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii ze specjalnością historia najnowsza. W 2007 habilitował się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego. Został profesorem nadzwyczajnym Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. Sprawował stanowisko naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, a także pełnomocnikiem Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego.

Prowadzi poszukiwania osób zamordowanych w okresie stalinowskim od 2003, kiedy to na polu 81 A Cmentarza Osobowickiego we Wrocławiu ekshumowano szczątki kpt. Włodzimierza Pawłowskiego. Kieruje pracami ekshumacyjnymi w Kwaterze na Łączce na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach (rozpoczęte 23 lipca 2012), na Służewcu oraz Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Zespół pod jego kierunkiem prowadził prace poszukiwawcze m.in. na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu, w Dworzysku w powiecie nyskim, w Białymstoku, Rzeszowie, na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku i wielu innych miejscach. Obecnie ofiary są identyfikowane również w Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów.

[Gniewomir Maj-Ołyński]

OKL zgłasza także prof. Małgorzatę Omilanowską.

Małgorzata Omilanowska z domu Jakubowska (ur. 10 kwietnia 1960 w Warszawie) – polska historyk sztuki, profesor nauk humanistycznych, od 2012 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a od 2014 do 2015 minister kultury i dziedzictwa narodowego, w latach 2019-2024 europosłanka.

Ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim, kształciła się także na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Berlinie. W 1994 na podstawie rozprawy zatytułowanej Stefan Szyller (1857–1933) – życie i twórczość uzyskała na Wydziale Historycznym UW stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce. Habilitowała się w 2005 w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w oparciu o pracę Świątynie handlu. Warszawska architektura komercyjna doby wielkomiejskiej.

Uzyskiwała stypendia zagraniczne, m.in. przyznane przez British Academy. Od 1985 zawodowo związana z Instytutem Sztuki PAN, gdzie była m.in. wicedyrektorem (1999–2007) i redaktorem naczelnym Słownika Architektów Polskich. Została też wykładowcą Uniwersytetu Gdańskiego, od 2006 na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W 2008 objęła funkcję dyrektora Instytutu Historii Sztuki UG. Jest członkinią rad naukowych m.in. Instytutu Herdera w Marburgu, a także Komitetu Nauk o Sztuce PAN. W 2008 została prezesem stowarzyszenia Patria Polonorum. W 2013 otrzymała tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.

12 stycznia 2012 objęła stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 17 czerwca 2014 powołana na urząd ministra kultury i dziedzictwa narodowego, zastępując Bogdana Zdrojewskiego. 22 września 2014 objęła to samo stanowisko w rządzie Ewy Kopacz. 16 listopada 2015 zakończyła pełnienie funkcji ministra.

W 2019 roku z ramienia Postępowych Demokratów została wybrana do Parlamentu Europejskiego. W 2024 roku nie została wybrana na kolejną kadencję.

W 2014 odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Republiki Włoskiej, a w 2016 francuskim Orderem Sztuki i Literatury I klasy. W 2016 uhonorowana tytułem honorowego obywatela Połągi.

[Szamir DeLeon]

Stowarzyszenie im. Ignacego Daszyńskiego zgłasza: Ewę Siemaszko, Jakuba Niewińskiego i Adama Leszczyńskiego.

Ewa Siemaszko (ur. 27 października 1947 w Bielsku-Białej) – polska inżynier technolog, badaczka ludobójstwa dokonanego na wołyńskich Polakach podczas II wojny światowej.

Jest córką Władysława Siemaszko, absolwentką Wydziału Technologii Rolno-Spożywczej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie i Podyplomowego Studium Pedagogicznego. W latach 1970-1973 była asystentką w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach, później pracowała w pozaszkolnej oświacie żywieniowej i jako nauczycielka.

Od 1990 zbiera i opracowuje dokumenty dotyczące losów ludności polskiej na Wołyniu podczas II wojny światowej. Była współautorką wystaw „Zbrodnie NKWD na Kresach Wschodnich II RP: czerwiec-lipiec 1941” w Muzeum Niepodległości w Warszawie w 1992 oraz „Wołyń naszych przodków” zorganizowanej w październiku 2002 w Domu Polonii w Warszawie. Od 2002 roku, wspólnie z Jarosławem Kosiatym, prowadzi serwis internetowy Wołyń naszych przodków, gdzie udostępnionych zostało ponad pół tysiąca starych fotografii, wspomnień i innych dokumentów, poświęconych życiu Polaków na kresowym Wołyniu. Współpracuje z Towarzystwem Miłośników Wołynia i Polesia, Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” oraz IPN. Za monografię „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945” została w 2002 wraz z ojcem Władysławem uhonorowana Nagrodą Literacką im. Józefa Mackiewicza. 14 września 2010 została wraz z ojcem nagrodzona Medalem Pro Memoria. W 2011 roku wraz z ojcem Władysławem została odznaczona nagrodą Kustosza Pamięci Narodowej.

Jakub Niewiński (ur. 1978)- nauczyciel języka polskiego oraz etyki w Gimnazjum nr 1 im. Hipolita Cegielskiego i w Szkole Podstawowej nr 1 im. Karola Marcinkowskiego w Murowanej Goślinie.

Prowadzi autorską klasę interdyscyplinarną „Hipolit” i jest liderem Koła Wielokulturowego oraz edukatorem mediatorów rówieśniczych. Animuje lokalne środowisko i prezesuje Komitetowi Partnerskiemu Ziemi Goślińskiej. Swoimi pomysłami wzmacnia wśród młodych ludzi miłość do małej ojczyzny, w której razem z uczniami promują dialog wielokulturowy i międzypokoleniowy oraz współpracują z osobami z niepełnosprawnościami. Jest trenerem w zakresie edukacji o Holokauście oraz edukacji antydyskryminacyjnej.

Zajmuje się pedagogiką pamięci oraz partycypacją obywatelską młodych ludzi i pisze doktorat na Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Od wielu lat razem z młodzieżą realizuje projekty międzykulturowe i obywatelskie, wzmacniając empatię i akceptację różnorodności. Dwa lata temu wspólnie wykreowali polsko- gruzińsko- maltańsko- ormiańską Międzykulturową Akademię Otwartości „Od potrzeb do marzeń” a w tym roku razem ze seniorkami z Klubu Seniora „Zacisze” Akademię Obywatelską „Młodzi (i) Seniorzy w Działaniu”.

Jest absolwentem Międzynarodowej Szkoły Nauczania o Holokauście w Yad Vashem w Jerozolimie, Letniego Instytutu dla Nauczycieli na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Uczestniczył także w szkoleniach w Mémorial de la Shoah w Paryżu oraz w Domu Konferencji Wannsee w Berlinie. Ukończył studia podyplomowe „Totalitaryzm – Nazizm – Holokaust” w Oświęcimiu oraz gender studies „Społeczno-kulturowa tożsamość płci” na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kompetencje liderskie doskonalił podczas Szkoły Liderów Społeczeństwa Obywatelskiego oraz w ramach Programu Liderzy PAFW – inicjatywach Szkoły Liderów.

Otrzymał nagrodę im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata”. Na co dzień współpracuje z Centrum Edukacji Obywatelskiej w ramach programów „Liderzy i liderki tolerancji” oraz „Rozmawiajmy o uchodźcach” oraz z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Adam Leszczyński (ur. 26 listopada 1975) − polski historyk, dziennikarz i publicysta. Adiunkt w Instytucie Studiów Politycznych PAN, członek zespołu "Krytyki Politycznej", stały współpracownik "Gazety Wyborczej".

Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1998−2000 był członkiem zarządu Collegium Invisibile. Uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w dziedzinie historii na podstawie rozprawy pt. „Solidarność” w małych miastach.

Od 1993 związany z "Gazetą Wyborczą". Od 2000 pracował w dziale nauki i redagował dodatek "Komputer". Od 2005 zatrudniony w dziale opinii, publikuje również w miesięczniku "Wiedza i Życie".

Pisze artykuły naukowe, historyczne i socjologiczne, reportaże (m.in. z Etiopii, Boliwii i Malawi), zajmował się też recenzowaniem gier komputerowych. Należy do zespołu "Krytyki Politycznej". Współpracował również z "Newsweekiem", "Polityką", "Przekrojem", "ResPubliką Nową" i "National Geographic".

Laureat licznych stypendiów i nagród, m.in. Fundacji Kultury, Ministra Edukacji Narodowej, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Stypendysta tygodnika "Polityka".

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Orzełowska:

Przechodzimy do głosowania. Zgłoszono dziesięcioro kandydatów. Poprzeć można maksymalnie dziewięcioro.

1) Norman Davies
2) Antoni Dudek
3) Tomasz Nałęcz
4) Wiesław Władyka
5) Barbara Engelking
6) Krzysztof Szwagrzyk
7) Małgorzata Omilanowska
8) Ewa Siemaszko
9) Jakub Niewiński
10) Adam Leszczyński

og: do 18 w poniedziałek

[Gniewomir Maj-Ołyński]

wszyscy za: Davies, Dudek, Nałęcz, Władyka, Engelking, Szwagrzyk, Omilanowska, Siemaszko
Rybicki, Sztark jeszcze za Leszczyńskim

[Szamir DeLeon]

Barbara Engelking, Ewa Siemaszko, Adam Leszczyński, Jakub Niewiński, Wiesław Władyka

[Anna Radziwiłł-Schmidt]

Davies, Dudek, Nałęcz, Władyka, Engelking, Szwagrzyk, Omilanowska, Siemaszko, Leszczyński

[Mikołaj Liściowski]

1-8), 10)

[Aleksander Beski]

1-9)