[PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Marszałek: Jacek Żalek
Obradował w latach 2022-2026
Awatar użytkownika
Anna Radziwiłł-Schmidt
Posty: 8237
Rejestracja: 22 kwie 2015, 15:05
Lokalizacja: Warszawa

[PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Anna Radziwiłł-Schmidt » 18 sty 2018, 0:24

Pomaska:

Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o głosowaniu przez internet, zgłoszonym przez Postępowych Demokratów i Rządzić Inaczej. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana posła Filipa Serafina.
Ustawa
z dnia ...
o głosowaniu przez internet


Art. 1.
Przepisy ustawy stosuje się do wszystkich wyborów i referendów przeprowadzanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku - Kodeks Wyborczy, ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o referendum ogólnokrajowym, ustawy z dnia 15 września 2000 roku o referendum lokalnym oraz wszelkich innych głosowań ogólnokrajowych i lokalnych organizowanych i przeprowadzanych przez Państwową Komisję Wyborczą.

Art. 2.
Głosowanie elektroniczne odbywa się przy wykorzystaniu profilu zaufanego ePUAP o którym mowa w ustawie z dnia 17 kwietnia 2005 roku o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Art. 3.
Dla obwodowych komisji wyborczych oraz obwodowych komisji do spraw referendum spis obywateli uprawnionych do głosowania sporządza się również w postaci elektronicznej.

Art. 4.
W ramach platformy ePUAP przygotowany zostanie moduł kont wyborczych umożliwiający głosowanie elektroniczne zapewniający:
1) uniemożliwienie powiązania oddanego głosu z danymi osobowymi wyborcy;
2) możliwość weryfikacji integralności danych przesłanych do komisji.

Art. 5.
Minister właściwy do spraw informatyzacji, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej określi w drodze rozporządzenia:
1) wymagania techniczne modułu w ramach ePUAP umożliwiającego głosowanie elektroniczne;
2) zasady tworzenia i funkcjonowania indywidualnych kont do głosowania;
3) zasady tworzenia i funkcjonowania systemu informatycznego obwodowych komisji;
4) zasady szyfrowania i deszyfrowania karty do głosowania elektronicznego.

Art. 6.
1. Wyborca biorący udział w głosowaniu elektronicznym, loguje się do indywidualnego konta do głosowania, korzystając z własnego profilu zaufanego ePUAP.
2. Po zalogowaniu do indywidualnego konta do głosowania, wyborca podpisuje oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu w głosowaniu elektronicznym, przy użyciu własnego profilu zaufanego ePUAP.
3. Wyborca głosujący elektronicznie wypełnia elektroniczną kartę do głosowania zgodnie z załączoną instrukcją.
4. Po wypełnieniu elektronicznej karty do głosowania i sprawdzeniu poprawności danych, karta jest oznaczana unikalnym kodem przesyłki, złożonym z dwunastu znaków alfanumerycznych, szyfrowana w sposób zapewniający jej tajność i przesyłana w formie elektronicznej do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji.
5. Wysyłka elektronicznej karty do głosowania do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji jest możliwa nie wcześniej niż 7 dni przed dniem wyborów lub referendum i najpóźniej do godziny zakończenia głosowania.
6. Do godziny zakończenia głosowania, obywatel, który przesłał elektroniczną kartę do głosowania do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji może usunąć wysłaną elektroniczną kartę do głosowania z systemu informatycznego tej komisji oraz wysłać ją ponownie.

Art. 7.
Obwodowa komisja ustalając wyniki w obwodzie uwzględnia również głosy oddane w formie elektronicznej za pomocą indywidualnych kont do głosowania i elektronicznych kart do głosowania na podstawie danych z systemu informatycznego obwodowej komisji.

Art. 8.
W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 roku – Kodeks wyborczy wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 38 §2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Głosowaniem osobistym jest również głosowanie korespondencyjne i elektroniczne.”;
2) wszędzie, gdzie mowa jest o sposobie głosowania rozumie się przez to również głosowanie elektroniczne;
3) we wszystkich protokołach i zestawieniach obwodowych komisji wyborczych oprócz zbiorczej informacji podaje się również analogiczne informacje dla głosowania elektronicznego.

Art. 9.
1. Kto bez uprawnienia deszyfruje elektroniczną kartę do głosowania - podlega karze grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto w jakikolwiek sposób ingeruje w funkcjonowanie systemu informatycznego służącego do przeprowadzenia głosowania elektronicznego.

Art. 10.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.


Uzasadnienie
Poseł sprawozdawca: Filip Serafin
Obrazek
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

Wybory powszechne przez wielu uważane są za jeden z największych sukcesów cywilizacyjnych współczesnego świata. Możliwość wyrażenia swojej opinii, a przez to wpływanie na układ sił politycznych w danym kraju to najważniejsza cecha demokracji. W erze dynamicznie rozwijających się technologii związanych z przetwarzaniem danych niektórych może dziwić, dlaczego w Polsce wciąż nie jest możliwe głosowanie za pomocą elektronicznych środków informacyjnych - czyli mówiąc wprost, np. za pomocą własnego laptopa we własnym fotelu w przytulnym salonie. Dzięki umożliwieniu obywatelom głosowania bez potrzeby osobistego stawiennictwa w lokalu wyborczym, frekwencja w wyborach byłaby znacznie wyższa.

Frekwencja w wyborach parlamentarnych od 1989 roku:
1989 - 62,7%
1991 - 43,2%
1993 - 52,13%
1997 - 47,93%
2001 - 46,29%
2005 - 40,57%
2007 - 53,88%
2011 - 48,92%
2015 - 50,92%
2019 - 39,02%
2020 - 50,11% (kadencje Sejmu i Senatu rozdzielone, pierwsze wybory tylko do Sejmu)
2022 - 51,29%

Jak łatwo zauważyć, za wyjątkiem pierwszych wyborów, które na dodatek były wyborami kontraktowymi, spośród wszystkich obywateli uprawnionych do głosowania, czynny udział w wyborach bierze około połowa z nich. Co to oznacza? Konsekwencje mają istotne znaczenie dla sytuacji politycznej w kraju. Przyjrzyjmy się pokrótce prostemu wyliczeniu: jeżeli głosuje połowa obywateli uprawnionych do głosowania i - załóżmy - głosują oni w większości na jedno ugrupowanie, które uzyskuje ponad 50% głosów, to w oznacza to, że o sytuacji politycznej w państwie w istocie decyduje zaledwie czwarta część obywateli. To największa wada demokracji: "rządy ludu" - okazują się być w istocie wynikiem wyboru znaczącej mniejszości spośród ogółu uprawnionych do głosowania obywateli.

Głosowanie prowadzone przez Internet umożliwii oddanie głosu każdemu z każdej lokalizacji, poza natychmiastowym zliczaniem głosów zwiększa także dostępność procedury wyborczej i uniezależnia ją od lokalnych obwodów i lokali wyborczych. Elektroniczne wybory rozwiązują też szereg problemów, które w zasadzie nigdy nie zostały rozwiązane dla wyborów przeprowadzanych drogą tradycyjną np. możliwość dorzucania głosów do urn. Za zastąpieniem tradycyjnych wyborów ich elektroniczną wersją przemawiają także bardzo wysokie koszty funkcjonowania komisji wyborczych, czy konieczność osobistego udania się do wyznaczonego miejsca głosowania. A to może przełożyć się na zwiększenie – niepokojąco niskiej w wielu krajach – frekwencji wyborczej.

Wprowadzenie elektronicznego głosowania oprócz znaczącego ułatwienia samego wzięcia udziału w głosowaniu, znacznie obniży także koszty przeprowadzenie wyborów, przez co o zdanie obywateli można pytać częściej. W taki sposób dzięki technologii można by zatoczyć historyczne koło i wrócić do koncepcji demokracji bezpośredniej, w której decyzje były podejmowane głosami obywateli, a nie wybranych przez nich polityków.

System elektronicznego głosowania już od kilkunastu lat działa w Estonii – temu krajowi udało się w praktyce wdrożyć system, nad którym w Polsce tylko debatuje się od lat, a terminy wprowadzenia dowodów elektronicznych przekładane są o kolejne długie miesiące.

Uważamy, że jest to naturalny postęp i obywatele powinni móc korzystać ze zdobyczy technologii także w taki sposób. Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej, a także nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi - wręcz przeciwnie, rodzice zamiast udawać się do urn, będą mogli w wyborczą niedzielę więcej czasu poświęcić swoim dzieciom.

Dziękuję.
Anna Radziwiłł-Schmidt - sekretarz generalna NATO (od 2032).

Premier RP (2015-20; 2028-32), szefowa PE (2027-28), szefowa AFET (2024-2027), wicepremier, MSZ (2021-22), liderka PD (2021-24; 2030-32).

Awatar użytkownika
Szamir DeLeon
Posty: 3831
Rejestracja: 23 lip 2017, 20:37

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Szamir DeLeon » 18 sty 2018, 1:04

Joanna Dworaczyk:

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Przyjęcie tej ustawy, a nie przyjęcie wcześniej ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa i nie sprawdzenie jak w praktyce działają rozwiązania przedstawione w naszej ustawie oraz brak zmian w systemie ePUAP będzie poważnie zagrażało bezpieczeństwu Polski. Brak działań w sferze cyberbezpieczeństwa przez ostatnie lata nie napawa optymizmem i nie pozwala bez namysłu przyjąć tej ustawy.
Zjednoczona Lewica jest za głosowaniem przez Internet, korespondencyjnym dla każdego. Frekwencja w demokracji jest ważna, jednak ważniejsze są filary głosowania zapisane w Konstytucji, czyli między innymi odbywają się w głosowaniu tajnym. Z wygodą takiego rozwiązania wiążą się jednak zagrożenia dla prywatności obywateli i bezpieczeństwa kraju. Teoretycznie elektroniczne wybory są bardzo łatwe do przeprowadzenia – wystarczy, że będziemy dysponować dowodami osobistymi z warstwą elektroniczną, która będzie służyć do identyfikowania danego obywatela, i po zalogowaniu się do odpowiedniego serwisu będzie można oddać swój głos klikając na popieranym kandydacie myszką. Jest system ePUAP, ale jak widzieliśmy wielokrotnie- nie jest on bezpieczny. Ponadto system ten używany jest obecnie – głównie ze względu na koszty – głównie przez przedsiębiorstwa.
W tej ustawie jest problem z zachowaniem tajności głosowania. System będzie musiał zweryfikować tożsamość obywatela oraz odnotować, że brał on już udział w wyborach – dane o tym, na kogo się głosowało mogą być w nieodpowiedni sposób chronione, czasem też przez złą wolę polityków.
Wybory przez Internet są jednak najmocniej obarczone innym problemem połączenia konieczności pogodzenia pewnego i jednoznacznego potwierdzenia tożsamości głosującego z zapewnieniem tajności głosowania. Poprawny system musi więc bezwzględnie zapewniać potwierdzenie tożsamości, na przykład za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego, którego nie ma, i gwarantować anonimizację wyników głosowania.
System powinien też być zrozumiały dla przeciętnego wyborcy, niezbyt zaawansowanego w wiedzy technicznej, musi być dostępny dla niezależnych audytów. Bezwzględnie konieczne jest, aby mogli go kontrolować wyborcy. Musi być także odporny na wszelkie ingerencje ludzkie - czy to celowe, manipulacje, fałszerstwa wyborcze, czy mimowolne, nieumyślne błędy i omyłki. Niestety, konstrukcja takiego systemu musi uwzględnić brutalną prawdę - na żadnym etapie jego działania nie można zakładać uczciwości ludzi - ani wyborców, ani osób odpowiedzialnych za obsługę wyborczego systemu komputerowego czy infrastrukturę telekomunikacyjną. System jest też zagrożony atakami z każdej strony i z różnych powodów - musi być na nie strukturalnie odporny. Dlatego przyjęcie tej ustawy bez wcześniejszej intensyfikacji prac nad e-bezpieczeństwem będzie niezwykle szkodliwe i niedemokratyczne.
Też jak też chcą państwo uchronić przed możliwymi nadużyciami wyborczymi, określanymi jako "handel głosami"?
Na ile wnioskodawcy szacują koszty przygotowania systemów, realizacji zadań wynikających z przyjęcia ustawy? Proszę podać kwotę szacunkowo oraz na czym te szacunki się opierały.
Interesuje nas też przepis karny, za deszyfrację elektronicznej karty do głosowania grozi tylko kara grzywny, tak samo jak za ingerencję w funkcjonowanie systemu informatycznego służącego do przeprowadzenia głosowania elektronicznego. Za działania polegające na używaniu za autentyczny, podrabianiu lub przerabianiu dokumentu lub używaniu takiego dokumentu jako autentycznego grozi do 5 lat pozbawienia wolności, za jakiekolwiek działania zmierzające do fałszowania wyników wyborów grozi do trzech lat pozbawienia wolności. Więc czy przepis karny proponowany nie jest zbyt łagodny? Czy nie dojdzie do takiej sytuacji, że deszyfrując elektroniczną kartę lub ingerując w funkcjonowanie systemu informatycznego dostaniemy tylko grzywnę- czy nie będzie zbyt dużej rozbieżności między tymi przepisami?
Bardzo proszę o odpowiedź na pytania, wątpliwości, uwagi. Chodzi o sprawę niezwykle istotną- demokrację. Wszystkim nam zależy, aby procesy demokratyczne były jak najbliższe ideałom, a w tym przypadku prawidłowe. Zjednoczona Lewica ma inny projekt dotyczący głosownia przez Internet, jednak zgodnie z zapowiedziami nie prezentujemy go teraz, bo najpierw bezpieczeństwo cyberprzestrzeni, później e-głosowanie.

Dziękuję

Awatar użytkownika
Anna Radziwiłł-Schmidt
Posty: 8237
Rejestracja: 22 kwie 2015, 15:05
Lokalizacja: Warszawa

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Anna Radziwiłł-Schmidt » 21 sty 2018, 23:20

og: odpowiem jakby co, ale już nie dzisiaj - muszę pogrzebać ;)
Anna Radziwiłł-Schmidt - sekretarz generalna NATO (od 2032).

Premier RP (2015-20; 2028-32), szefowa PE (2027-28), szefowa AFET (2024-2027), wicepremier, MSZ (2021-22), liderka PD (2021-24; 2030-32).

Awatar użytkownika
Anna Radziwiłł-Schmidt
Posty: 8237
Rejestracja: 22 kwie 2015, 15:05
Lokalizacja: Warszawa

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Anna Radziwiłł-Schmidt » 24 sty 2018, 0:10

Filip Serafin:

Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,

W Polsce coraz więcej podmiotów publicznych wykorzystuje komunikację elektroniczną. Niemały obszar sądownictwa jest już zinformatyzowany. Funkcjonuje elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej. Podatki można rozliczyć online. Działalność gospodarczą i niektóre spółki można zarejestrować przez Internet nie wychodząc z domu. Zdaję sobie sprawę, że nie wszystko z wymienionych działa wyśmienicie. Chcę jedynie pokazać, że e-wybory nie byłyby jakimś ewenement informatycznym w funkcjonowaniu podmiotów publicznych.

Należy pamiętać, że zaproponowane głosowanie przez internet ma być dodatkową formą głosowania, nie jedyną. Obawa o naruszenie tajności głosowania jest całkowicie nieuzasadniona, art. 4 zaproponowanej ustawy mówi jasno, że w ramach platformy ePUAP zostanie zapewnione uniemożliwienie powiązania głosu z danymi osobowymi. Zgadzam się, system ten w przeszłości wielokrotnie ulegał awarii, ale z biegiem lat te awarie ograniczono do minimum, a sam system udoskonalono. Bezpieczne głosowanie przez Internet to istotnie nadzwyczaj trudne zadanie. Wygląda jednak na to, że da się to porządnie zrobić, to jest jako system end-to-end, w którym nie zawierzamy nikomu i niczemu.

Według danych GUS ponad 3/4 Polaków ma dostęp do internetu. Tak jak mówiłem w uzasadnieniu, w wyborach bierze zazwyczaj udział około połowa uprawnionych do głosowania. Wprowadzenie możliwości głosowania przez internet podkreśla więc pełniejszą realizację konstytucyjnej zasady powszechności wyborów, większą reprezentatywność w czasie wyborów oraz ich weryfikowalność. Trzeba zwrócić uwagę na sytuację studentów, osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku oraz przewlekle chorych, a także migrantów, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych.

Główną zaletą schematu (i innych weryfikowalnych) jest to, że serwery przetwarzające głosy nie mają możliwości modyfikacji wyników wyborów - muszą wykonać dokładnie te operacje, do których "się zobowiązały" przed wyborami, a więc nie znając jeszcze postaci nadsyłanych do nich głosów.

Warto dodać, że powodzeniem zakończyły się próby wdrożenia e-głosowania np. w Szwajcarii. System ten został zapoczątkowany w 2000 roku w kantonie Basel Stadt i działa do dziś. Do projektu przyłączyła się Genewa. Głosowanie przez internet w Szwajcarii cieszy się większym zainteresowaniem niż w Estonii. Udział głosujących przez sieć sięga 20%. Popularność tego rozwiązania można tłumaczyć wygodą, jaką daje, ponieważ obywatele głosują tam do pięciu razy w roku i więcej. Dodatkowo na 5,6 mln wszystkich obywateli tego kraju poza jego granicami żyje 580 tys. Uwzględniono też fakt, że obowiązek ten przysługuje również niepełnosprawnym. Wdrożenie aplikacji do oddawania głosów kosztowało 1,35 mln USD, a więc nie była to duża kwota.

Dziękuję.
Anna Radziwiłł-Schmidt - sekretarz generalna NATO (od 2032).

Premier RP (2015-20; 2028-32), szefowa PE (2027-28), szefowa AFET (2024-2027), wicepremier, MSZ (2021-22), liderka PD (2021-24; 2030-32).

Awatar użytkownika
Szamir DeLeon
Posty: 3831
Rejestracja: 23 lip 2017, 20:37

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Szamir DeLeon » 24 sty 2018, 0:50

Joanna Dworaczyk:

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Panie pośle!

Ustawa ustawą, ale czy wiedzą państwo jak wyglądają komputery przeciętnego Polaka? Są pełne oprogramowań szpiegujących, spamujących oraz często kontrolujących działalność komputera. Zapewnienie cyberbezpieczeństwa na właściwszym, europejskim poziomie zmniejszy zagrożenie z tej strony. System ePUSP wciąż jest niebezpieczny, wciąż grozi manipulacja nim.
Opieranie się tylko na szyfrowaniu end-to-end w wyborach jest dość niebezpieczne. Potrzebowalibyśmy co najmniej dwa osobne systemy; jeden notowałby oddanie głosu, a drugi na kogo i w każdym z systemów rozpoczynałoby się szyfrowanie już na wstępnym etapie.
Powoływał się pan na konieczność wdrożenia tych zmian ze względu na osoby niepełnosprawne czy w podeszłym wieku. Im, bardziej niż e-głosowanie, pomogłaby nieograniczona wymogami zdrowia, oświadczeniami możliwość głosowania korespondencyjnego.
Pytałem się o kwotę, a odpowiedź jest zaskakująca. Rzeczywiście, być może wdrożenie aplikacji tyle kosztowało. Ale więcej, niż wdrożenie kosztuje testowanie, utrzymanie, licencje, aktualizacje, budowa systemów. Mnóstwo rzeczy. Rząd szwajcarski szacował, że wprowadzenie e-głosowania i jego koszt przez 10 lat to koszt nawet 70 milionów franków szwajcarskich, czyli około 245 milionów złotych, ale tylko dla ogólnokrajowego systemu. Możemy podejrzewać, że te koszty będą trochę większe, nawet 350 milionów. W Niemczech szacowano na kilka miliardów, jednak chciano tam połączyć to z e-dowodami osobistymi, gdzie każdy obywatel miałby chip na takiej karcie.
Ponadto wprowadzenie tego w 6 miesięcy jest po prostu niemożliwe. Powie to i PKW, i dowolny informatyk.
Też nie otrzymaliśmy odpowiedzi dotyczącej przepisu karnego. Dlaczego kara za deszyfrację czy ingerencję w system ma być taka mała?

Dziękuję
---------------------
Joanna Dworaczyk:

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
W imieniu klubu parlamentarnego Zjednoczonej Lewicy składam następującą poprawkę:

Poprawka nr 1
Art. 10. nadać brzmienie:
Ustawa wchodzi w życie po upływie 2 lat od dnia ogłoszenia.


Konieczne jest dłuższe vacatio legis ustawy, ze względu na możliwe koszty, konieczność przystosowania systemów informatycznych czy wydania odpowiednich rozporządzeń.

Dziękuję

Awatar użytkownika
Szamir DeLeon
Posty: 3831
Rejestracja: 23 lip 2017, 20:37

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Szamir DeLeon » 28 sty 2018, 14:33

Joanna Dworaczyk:

Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!

Ze względu na brak odpowiedzi ze strony posłów składających projekt, chciałabym złożyć następujące poprawki:

Poprawka nr 2
Art. 1 nadać brzmienie:
Art. 1 W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z poźn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 w pkt 11 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 12 - 16 w brzmieniu:
„12) ePUAP - należy przez to rozumieć elektroniczną platformę usług administracji publicznej, o której mowa w ustawie z dnia 17 kwietnia 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U z 2005 r. nr 64 poz. 565 z późn. zm.);
13) profilu zaufanym ePUAP - należy przez to rozumieć zestaw informacji identyfikujących użytkownika konta ePUAP, o którym mowa w ustawie z dnia 17 kwietnia 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U z 2005 r. nr 64 poz. 565 z późn. zm.);
14) indywidualnym koncie wyborczym - należy przez to rozumieć wydzieloną część ePUAP, przeznaczoną dla głosowania elektronicznego;
15) głosowaniu elektronicznym - należy przez to rozumieć głosowanie przy wykorzystaniu sieci internet, w sposób opisany w rozdziale 7a;
16) elektronicznej karcie do głosowania - należy przez to rozumieć formularz elektroniczny wykorzystywany podczas głosowania elektronicznego.”;
2) w art. 10 w § 1 w pkt 1, 2 i 3 wyraz „głosowania” zastępuje się wyrazem „wyborów”;
3) w art. 26 dodaje się § 13 w brzmieniu:
„§ 13. Dla obwodowych komisji wyborczych określonych w art. 61b § 2 spis wyborców uprawnionych do głosowania elektronicznego sporządza się również w postaci elektronicznej.”;
4) w art. 33 w pkt 2 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
„3) sposób sporządzenia spisu wyborców w postaci elektronicznej, dla obwodowych komisji wyborczych określonych w art. 61b § 2 - mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa przeprowadzania wyborów.”;
5) w art. 38 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Głosowaniem osobistym jest również:
1) głosowanie korespondencyjne w obwodach głosowania, o których mowa w art. 14 § 1;
2) głosowanie korespondencyjne, o którym mowa w art. 61a § 1;
3) głosowanie korespondencyjne lub elektroniczne, o którym mowa w art. 61a § 1a.”;
6) w art. 39 po § 4 dodaje się § 4a w brzmieniu:
„§ 4a. W obwodowych komisjach wyborczych, o których mowa w art. 61b § 2, godzina zakończenia głosowania oznacza zakończenie przyjmowania elektronicznych kart do głosowania przez system informatyczny.”;
7) w art. 40:
a) w § 1 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i wyrazy „z zastrzeżeniem § 4a”,
b) po § 4 dodaje się § 4a - § 4f w brzmieniu:
„§ 4a. Głosowanie elektroniczne, o którym mowa w rozdziale 7a, odbywa się przy wykorzystaniu urzędowych kart do głosowania elektronicznego, zwanych dalej "kartami do głosowania elektronicznego" oraz elektronicznych kart do głosowania.
§ 4b. Karty do głosowania elektronicznego, oprócz wymogów określonych w
§ 2 - § 4, powinny posiadać:
1) unikalny, dziewięciocyfrowy, identyfikator karty do głosowania;
2) czterocyfrowy identyfikator kandydata.
§ 4c. Karty do głosowania elektronicznego powinny być:
1) przygotowane w sposób uniemożliwiający powiązanie kart opatrzonych identyfikatorami z danymi osobowymi wyborców, do których są dostarczane;
2) opatrzone identyfikatorami w taki sposób, aby umożliwić weryfikację integralności danych zapisanych na elektronicznej karcie do głosowania i przesłanych do obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2;
3) nadrukowane warstwą ochronną pokrywającą identyfikatory w sposób uniemożliwiający ich odczytanie bez usunięcia tej warstwy oraz zapewniający usunięcie tej warstwy w sposób łatwo dostępny dla wyborcy.
§ 4d. Elektroniczną kartę do głosowania stanowi edytowalny formularz elektroniczny, służący do zapisu identyfikatorów, o których mowa w § 4b, i przesłaniu tych identyfikatorów w sposób elektroniczny do systemu informatycznego obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2.
§ 4e. Elektroniczna karta wyborcza jest dostępna na indywidualnym koncie wyborczym wyborcy głosującego elektronicznie.
§ 4f. Minister właściwy do spraw informatyzacji, po zasięgnięciu opinii Pań- stwowej Komisji Wyborczej, określi w drodze rozporządzenia:
1) wymagania organizacyjne i techniczne systemu informatycznego, wykorzystywanego podczas głosowania elektronicznego, w tym wymagania dotyczące elektronicznej karty do głosowania, o której mowa w § 4d,
2) wymagania dotyczące identyfikatorów umieszczonych na kartach do głosowania, o której mowa w § 4b,
3) wymagania organizacyjne i techniczne przygotowania kart do głosowania elektronicznego, o których mowa w § 4c,
- mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów oraz zapewnienie bezpieczeństwa głosowania elektronicznego.”;
8) w art. 42 po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Obwodowa komisja wyborcza, o której mowa w art. 61b § 2, sprawdza dostęp do spisu wyborców, o którym mowa w art. 26 § 13, oraz prawidłowość jego funkcjonowania.”;
9) art. 45 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W siedzibach obwodowych komisji wyborczych, o których mowa:
1) w art. 14 § 2 zdanie drugie,
2) w art. 61b § 2
- stosuje się drugą urnę wyborczą.
§ 2. Druga urna wyborcza, o której mowa w § 1 pkt 1, przeznaczona jest wyłącznie do wrzucania kopert na kartę do głosowania, o których mowa w art. 65 § 1 pkt 3.
§ 3. Druga urna wyborcza, o której mowa w § 1 pkt 2, przeznaczona jest wyłącznie do wrzucania wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 61k § 9 lub zbiorczych zestawień, o których mowa w art. 61k § 10.”;
10) w art. 51 w § 2 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) osobę przedkładającą zaświadczenie o prawie do głosowania elektronicznego, po uprzednim sprawdzeniu, że posiadana przez wyborcę karta do głosowania elektronicznego ma nienaruszoną warstwę zabezpieczającą identyfikatory, o których mowa w art. 40 § 4c pkt 3.”;
11) w art. 52 po § 4 dodaje się § 4a w brzmieniu:
„§ 4a. Dla wyborców określonych w art. 51 § 2 pkt 4, § 4 stosuje się odpowiednio.”;
12)tytuł rozdziału 7a otrzymuje brzmienie: „Głosowanie korespondencyjne i elektroniczne”;
13) w art. 61a:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Wyborca może głosować korespondencyjnie. Informację o zasadach głosowania korespondencyjnego zamieszcza się w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 16 § 1.”,
b) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Państwowa Komisja Wyborcza, określa, w drodze uchwały, wykaz gmin, w których wyborcy mogą głosować elektronicznie, najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów.”,
c) w § 2 zastępuje się wyrazy „przez wyborców niepełnosprawnych” wyrazami „oraz elektroniczne”;
14) art. 61b otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Dla celów głosowania korespondencyjnego wójt wyznacza co najmniej jedną obwodową komisję wyborczą na terenie każdej gminy.
§ 2. Dla celów głosowania elektronicznego, wójt wyznacza w gminach, o których mowa w art. 61a § 1a, co najmniej jedną obwodową komisję wyborczą na terenie gminy, przy czym komisja ta może pełnić równocześnie funkcję określoną w § 1.”;
15) w art. 61c:
a) §1 i § 2 otrzymują brzmienie:
„§ 1. Zamiar głosowania korespondencyjnego lub elektronicznego powinien być zgłoszony przez wyborcę wójtowi do 21 dnia przed dniem wyborów.
§ 2. Zgłoszenie, o którym mowa w § 1, może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem, pocztą elektroniczną lub poprzez profil zaufany ePUAP. Zgłoszenie powinno zawierać:
1) wybór sposobu głosowania, o którym mowa w § 1;
2) nazwisko i imię (imiona) wyborcy;
3) numer ewidencyjny PESEL wyborcy;
4) oświadczenie o wpisaniu wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie;
5) oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie;
6) wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy, o którym mowa w art. 61f § 1. ”,
b) po § 2 dodaje się § 2a i § 2b w brzmieniu:
„§ 2a. Zgłoszenie zamiaru głosowania elektronicznego dotyczy wyborców posiadających w dniu zgłoszenia ważny profil zaufany ePUAP i powinno zawierać, oprócz danych określonych w § 2, dodatkowo:
1) adres poczty elektronicznej wskazany w profilu zaufanym ePUAP;
2) numer telefonu komórkowego, na który ma być wysyłany kod uwierzytelniający.
§ 2b. Zgłoszenie zamiaru głosowania elektronicznego daje równocześnie możliwość głosowania korespondencyjnego. O ostatecznym wyborze sposobu głosowania decyduje wyborca. ”,
c) skreśla się § 3,
d) w § 4 po wyrazach „o którym mowa w § 1,” dodaje się wyrazy „dotyczącym głosowania korespondencyjnego,” i skreśla się wyraz „niepełnosprawny” ;
16) w art. 61d:
a) w § 1 skreśla się wyraz „niepełnosprawnego”,
b) dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Wezwanie, o którym mowa w § 1, dotyczące głosowania elektronicznego, doręczane jest wyborcy na adres poczty elektronicznej wskazany w profilu zaufanym ePUAP.”;
17) art. 61e otrzymuje brzmienie:
„Art. 61e.
Wyborcę, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego lub elektronicznego, umieszcza się w spisie wyborców w obwodzie głosowania właściwym dla obwodowej komisji wyborczej określonej w art. 61b, na terenie gminy, w której wyborca ma miejsce stałego zamieszkania.”;
18) w art. 61f:
a) w § 1 skreśla się wyraz „niepełnosprawny” i po wyrazie „korespondencyjnego” dodaje się wyrazy „lub elektronicznego”,
b) po § 1 dodaje § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Stosownie do zgłoszenia, o którym mowa w art. 61c § 1, pakiet wyborczy, o którym mowa w § 1, dotyczy głosowania:
1) korespondencyjnego;
2) elektronicznego z możliwością głosowania korespondencyjnego.”,
c) w § 4 skreśla się wyraz „niepełnosprawnego”,
d) w § 6 skreśla się wyraz „niepełnosprawnego”,
e) w § 8 skreśla się wyraz „niepełnosprawnego” i po wyrazie „korespondencyjnego” dodaje się wyrazy „lub elektronicznego”;
19) w art. 61g:
a) w § 1 wyrazy „art. 61f § 1” zastępuje się wyrazami „art. 61f § 1a pkt 1”,
b) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. W skład pakietu wyborczego, o którym mowa w art. 61f § 1a pkt 2, wchodzi:
1) koperta zwrotna;
2) karta lub karty do głosowania elektronicznego;
3) koperta na kartę lub karty do głosowania, zwana dalej „kopertą na kartę do głosowania”;
4) instrukcja głosowania korespondencyjnego oraz elektronicznego;
5) dane dostępowe do indywidualnego konta wyborczego;
6) oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania;
7) zaświadczenie o prawie do głosowania elektronicznego.”,
c) w § 2 skreśla się wyraz „niepełnosprawnego”,
d) § 6 otrzymuje brzmienie:
„Państwowa Komisja Wyborcza określa, w drodze uchwały, wzór i rozmiar:
1) koperty na pakiet wyborczy;
2) koperty zwrotnej;
3) koperty na kartę do głosowania;
4) oświadczenia, o którym mowa w § 1 pkt 6 i w § 1a pkt 6;
5) zaświadczenia, o którym mowa w § 1a pkt 7;
6) instrukcji głosowania korespondencyjnego;
7) instrukcji głosowania elektronicznego.”;
20) w art. 61h:
a) w § 1 skreśla się wyraz „niepełnosprawny” i po wyrazach „art. 61g § 1 pkt 6”
dodaje się wyrazy „lub w art. 61g § 1a pkt 6”,
b) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Wyborca, który otrzymał pakiet wyborczy, określony w art. 61g § 1a,
ma możliwość wyboru pomiędzy głosowaniem korespondencyjnym i
elektronicznym. Do głosowania korespondencyjnego z wykorzystaniem
karty do głosowania elektronicznego stosuje się przepisy § 1.”,
c) po § 5 dodaje się § 5a w brzmieniu:
„§ 5a. Karta do głosowania elektronicznego, wykorzystywana w głosowaniu
korespondencyjnym i przesyłana do właściwej obwodowej komisji wyborczej
zgodnie z § 1 lub doręczana osobiście do obwodowej komisji
wyborczej zgodnie z § 3, nie może mieć uszkodzonej warstwy zabezpieczającej
identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3.”;
21) w art. 61j w pkt 4 skreśla się wyraz "niepełnosprawny";
22) po art. 61j dodaje się art. 61k w brzmieniu:
„Art. 61k.
§ 1. Wyborca biorący udział w głosowaniu elektronicznym, loguje się do indywidualnego konta wyborczego, korzystając z własnego profilu zaufanego ePUAP oraz danych dostępowych, o których mowa w art. 61g § 1a pkt 5.
§ 2. Po zalogowaniu do indywidualnego konta wyborczego, wyborca podpisuje oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu w głosowaniu elektronicznym, przy użyciu własnego profilu zaufanego ePUAP.
§ 3. Wyborca głosujący elektronicznie wypełnia elektroniczną kartę do głosowania zgodnie z załączoną instrukcją. Na elektronicznej karcie do głosowania wpisywane są identyfikatory, o których mowa w art. 40 § 4b, odczytane po usunięciu warstwy ochronnej z karty do głosowania elektronicznego.
§ 4. Po wypełnieniu elektronicznej karty do głosowania i sprawdzeniu poprawności danych, karta jest przesyłana do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2.
§ 5. Przed wysyłką elektroniczna karta do głosowania zostaje oznaczona unikalnym kodem przesyłki, złożonym z dwunastu znaków alfanumerycznych, zaszyfrowana w sposób zapewniający jej tajność podczas przesyłu oraz po dostarczeniu do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2.
§ 6. Wysyłka elektronicznej karty do głosowania może być związana z dodatkowym uwierzytelnieniem wyborcy z wykorzystaniem numeru telefonu komórkowego, który został podany w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 61c § 2a.
§ 7. Wysyłka elektronicznej karty do głosowania do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, jest możliwa nie wcześniej niż 7 dni przed dniem wyborów i najpóźniej do godziny zakończenia głosowania, o której mowa w art. 39 § 4.
§ 8. Do dnia rozpoczęcia głosowania, wyborca, który przesłał elektroniczną kartę do głosowania do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, może usunąć wysłaną elektroniczną kartę do głosowania z systemu informatycznego tej komisji oraz wysłać ją ponownie.
§ 9. Wysłanie elektronicznej karty do głosowania do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, jak również jej usunięcie, jest każdorazowo odnotowywane w spisie wyborców, określonym w art. 26 § 13.
§ 10. Po rozpoczęciu głosowania, elektroniczne karty do głosowania znajdujące się w systemie informatycznym właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, są deszyfrowane, w miejsce identyfikatorów, o których mowa w art. 40 § 4b pkt 2, wpisywane jest nazwisko i imię (imiona) kandydata lub nazwiska i imiona kandydatów oznaczonych tymi identyfikatorami oraz numer listy i nazwa lub skrót nazwy komitetu wyborczego, na której umieszczony został każdy kandydat.
§ 11. Po wydrukowaniu, elektroniczne karty do głosowania są umieszczane w urnie, o której mowa w art. 45 § 3.
§ 12. Elektroniczne karty do głosowania mogą być wydrukowane i umieszczone w urnie, o której mowa w art. 45 § 3, w postaci zbiorczego zestawienia. W zbiorczym zestawieniu muszą być uwidocznione, dla każdej elektronicznej karty do głosowania oddzielnie:
1) nazwisko i imię (imiona) kandydata lub nazwiska i imiona kandydatów;
2) numer listy oraz nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego, na której umieszczony został każdy kandydat;
3) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1
§ 13. Wyborca, który oddał głos w głosowaniu elektronicznym może do 7 dnia po zakończeniu wyborów sprawdzić, korzystając z indywidualnego konta wyborczego, czy elektroniczna karta do głosowania została dostarczona do systemu informatycznego właściwej obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, w niezmienionej formie oraz czy została w czasie trwania wyborów wydrukowana w celu umieszczenia w urnie.
§ 14. Minister właściwy do spraw informatyzacji, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia:
1) zasady tworzenia i funkcjonowania indywidualnych kont wyborczych,
2) zasady tworzenia i funkcjonowania systemu informatycznego obwodowych komisji wyborczych, o których mowa w art. 61b § 2,
3) zasady uwierzytelniania przy pomocy kodu uwierzytelniającego, z wykorzystaniem numeru telefonu komórkowego, który został podany w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 61c § 2a,
4) zasady szyfrowania i deszyfrowania elektronicznych kart wyborczych,
5) zasady tworzenia zestawień kart elektronicznych znajdujących się w systemie informatycznym właściwej obwodowej komisji wyborczej oraz umieszczania ich w urnie
- mając na względzie zapewnienie poszanowania zasad przeprowadzania wyborów oraz bezpieczeństwa głosowania elektronicznego.”;
23) w art. 70 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Liczbę wyborców biorących udział w głosowaniu elektronicznym ustala się na podstawie danych z systemu informatycznego, jako liczbę osób, odnotowanych w spisie wyborców, o którym mowa w art. 26 § 13, od których otrzymano elektroniczne karty do głosowania za pośrednictwem indywidualnego konta wyborczego.”;
24) w art. 71a wyrazy „art. 61b”, zastępuje się wyrazami „art. 61b § 1”;
25) po art. 71a dodaje się art. 71b w brzmieniu:
„Art. 71b. § 1. Obwodowa komisja wyborcza, o której mowa w art. 61b § 2, ustalając wyniki głosowania w obwodzie, uwzględnia również głosy oddane przy pomocy elektronicznych kart do głosowania, wydrukowanych oraz umieszczonych w drugiej urnie, o której mowa w art. 45 § 3.
§ 2. Jeżeli w głosowaniu elektronicznym wykorzystywano zbiorcze zestawienia, o których mowa w art. 61k § 10, liczenie elektronicznych kart do głosowania odbywa się z wykorzystaniem tych zestawień
§ 3. Obwodowa komisja wyborcza ustala również liczbę otrzymanych elektronicznych kart do głosowania po zakończeniu głosowania i podaje je w protokole głosowania w obwodzie właściwym dla przeprowadzanych wyborów. Elektroniczne karty do głosowania, które mogły się znaleźć w systemie informatycznym właściwej komisji wyborczej po zakończeniu głosowania nie są uwzględniane w liczeniu.”;
26) art. 74 otrzymuje brzmienie:
„Art. 74.
§ 1. Liczba kart ważnych do głosowania stanowi liczbę osób, które wzięły udział w głosowaniu w danym obwodzie.
§ 2. W liczbie kart określonej w § 1 uwzględnia się elektroniczne karty do głosowania, o których mowa w art. 71b § 1. ”;
27) w art. 75 po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu:
„§ 3a. W obwodowych komisjach wyborczych, o których mowa w art. 61b § 2, w protokole, którym mowa w § 1, podaje się dane dotyczące głosowania elektronicznego, na podstawie wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 71b § 1.”;
28) art. 77 otrzymuje brzmienie:
„Art. 77.
§ 1. Obwodowa komisja wyborcza podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości wyniki głosowania w obwodzie, poprzez wywieszenie w lokalu wyborczym, w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców, kopii protokołu głosowania w obwodzie.
§ 2. Obwodowa komisja wyborcza, o której mowa w art. 61b § 2, przekazuje niezwłocznie do publicznej wiadomości wyniki głosowania elektronicznego, poprzez zamieszczenie ich w publicznie dostępnej części ePUAP.
§ 3. Sposób przekazywania wyników głosowania elektronicznego przez obwodową komisję wyborczą, w celu ich opublikowania w ePUAP, określi Państwowa Komisja Wyborcza, po zasięgnięciu opinii odpowiednio ministra właściwego do spraw wewnętrznych.”;
29) w art. 80:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Państwowa Komisja Wyborcza podaje w trakcie głosowania liczbę osób ujętych w spisach wyborców, liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania oraz liczbę wyborców, które głosowały elektronicznie.”
b) w § 2 po wyrazach „art. 70 § 2” dodaje się wyrazy „i § 4”;
30) w art. 160 w § 1 :
a) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem indywidualnych kont wyborczych oraz sprawowanie nadzoru nad przebiegiem głosowania elektronicznego;”.
b) po pkt 6 dodaje się pkt 6a w brzmieniu:
„6a) ustalanie wzorów formularzy elektronicznych, w tym elektronicznych kart do głosowania;”;
31) w art. 162 w pkt 3 dodaje się przecinek i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) warunki i sposób wykorzystania techniki elektronicznej w głosowaniu elektronicznym”;
32) w art. 172 w § 1 w pkt 3 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy: „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
33) w art. 180 w § 1 w pkt 3 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy: „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
34) w art. 223 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
35) art. 224 otrzymuje brzmienie:
„Art. 224.
§ 1. Na karcie do głosowania umieszcza się oznaczenia list zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego, w kolejności wzrastającej numerów list. Pod oznaczeniem każdej listy podaje się nazwiska i imiona wszystkich kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
§ 2. Na karcie do głosowania elektronicznego umieszcza się dodatkowo:
1) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1, w nagłówku karty do głosowania;
2) identyfikator kandydata, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 2, z lewej strony nazwisk kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
§ 3. Elektroniczna karta do głosowania zawiera edytowalne pola przeznaczone do wpisania:
1) identyfikatora karty do głosowania, o którym mowa w § 2 pkt 1;
2) identyfikatora kandydata, o którym mowa w art. § 2 pkt 2.”;
36) w art. 227 dodaje się § 6 i § 7 w brzmieniu:
„§ 6. Za nieważny uznaje się głos oddany na karcie do głosowania elektronicznego, na której stwierdzono uszkodzenie warstwy zabezpieczającej identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3, umożliwiające odczytanie identyfikatorów, o których mowa w mowa w art. 40 § 4b.
§ 7. Przepisów §1-§ 6 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 224 § 3.”;
37) po art. 227 dodaje się art. 227a w brzmieniu:
„Art. 227a. § 1. Przepisy § 2 - § 6 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 224 § 3.
§ 2. Wyborca głosujący elektronicznie głosuje tylko na jedną listę kandydatów, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator kandydata jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.
§ 3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego identyfikatora kandydata lub wpisano błędny identyfikator kandydata, z zastrzeżeniem § 5.
§ 4. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania wpisano identyfikator kandydata, umieszczonego na liście kandydatów, której rejestracja została unieważniona.
§ 5. Jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania wpisano identyfikator kandydata umieszczonego na liście kandydatów, a nazwisko tego kandydata zostało z tej listy skreślone, to taki głos uznaje się za ważny i oddany na tę listę.
§ 6. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania.”;
38) w art. 228:
a) po § 1 dodaje się § 1a i § 1b w brzmieniu:
„§ 1a. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza, o której mowa w art. 61b § 2, w odniesieniu do głosowania elektronicznego, oblicza liczbę:
1) wyborców uprawnionych do głosowania;
2) wyborców głosujących elektronicznie;
3) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej
urny, o której mowa w art. 45 § 3;
4) głosów nieważnych;
5) głosów ważnych oddanych łącznie na wszystkie listy kandydatów;
6) głosów ważnych oddanych na poszczególne listy kandydatów;
7) głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów z tych list.
§ 1b. Obliczenia, o których mowa w § 1a mogą być przeprowadzane na podstawie
zbiorczego zestawienia określonego w art. 61k § 10.”,
b) w § 2 wyraz „§ 1” zastępuje się wyrazami „§ 1 i § 1a” i po wyrazach „wymienia
się” dodaje się wyrazy „sumarycznie”,
39) w art. 230 w § 3 wyrazy „art. 228 § 1” zastępuje się wyrazami „art. 228 § 1 i § 1a”,
40) w art. 266 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy „w tym
kart do głosowania elektronicznego,”;
41) art. 267 otrzymuje brzmienie:
„Art. 267.
§ 1. Na karcie do głosowania umieszcza się oznaczenia list zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego, w kolejności wzrastającej numerów list. Pod oznaczeniem każdej listy podaje się nazwiska i imiona wszystkich kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
§ 2. Na karcie do głosowania elektronicznego umieszcza się dodatkowo:
1) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1, w nagłówku karty do głosowania;
2) identyfikator kandydata, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 2, z lewej strony nazwisk kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
§ 3. Elektroniczna karta do głosowania zawiera edytowalne pola przeznaczone do wpisania:
1) identyfikatora karty do głosowania, o którym mowa w § 2 pkt 1;
2) identyfikatora kandydata, o którym mowa w § 2 pkt 2.”;
42) w art. 268 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Przepisów § 1 - § 2 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 267 § 3.”;
43) w art. 269 dodaje się § 5 i § 6 w brzmieniu:
„§ 5. Za nieważny uznaje się głos oddany na karcie do głosowania elektronicznego, na której stwierdzono uszkodzenie warstwy zabezpieczającej identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3, umożliwiające odczytanie identyfikatorów, o których mowa w mowa w art. 40 § 4b.
§ 6. Przepisów § 1 - § 5 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 267 § 3.”;
44) po art. 269 dodaje się art. 269a w brzmieniu:
„Art. 269a.
§ 1. Przepisy § 2 - § 7 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 267 § 3.
§ 2. Wyborca głosuje na określonego kandydata, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator kandydata.
§ 3. Jeżeli zostanie zarejestrowany tylko jeden kandydat, wyborca głosuje na tego kandydata, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator tego kandydata, w polu oznaczonym słowem „TAK". Wpisanie identyfikatora kandydata w polu oznaczonym słowem „NIE" oznacza, że jest to głos ważny oddany przeciwko wyborowi tego kandydata.
§ 4. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego identyfikatora kandydata lub wpisano błędny identyfikator kandydata.
§ 5. Jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania wpisano identyfikator kandydata, którego nazwisko zostało skreślone, to taką kartę uznaje się za kartę ważną z głosem nieważnym.
§ 6. Jeżeli zostanie zarejestrowany tylko jeden kandydat, a na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano identyfikatora kandydata, o którym mowa w art. 267 § 2 pkt 2, w żadnym polu lub wpisano ten identyfikator w obu polach jednocześnie, to taką kartę uznaje się za kartę ważną z głosem nieważnym.
§ 7. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 267 § 2 pkt 1. ”;
45) w art. 270:
a) po § 1 dodaje się § 1a i § 1b w brzmieniu:
„§ 1a. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza, o której mowa w art. 61b § 2, w odniesieniu do głosowania elektronicznego, oblicza liczbę:
1) wyborców uprawnionych do głosowania;
2) wyborców głosujących elektronicznie;
3) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej urny, o której mowa w art. 45 § 3;
4) głosów nieważnych;
5) głosów ważnych oddanych łącznie na wszystkie listy kandydatów;
6) głosów ważnych oddanych na poszczególne listy kandydatów;
7) głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów z tych list.
§ 1b. Obliczenia, o których mowa w § 1a mogą być przeprowadzane na podstawie zbiorczego zestawienia określonego w art. 61k § 10.”,
b) w § 2 wyraz „§ 1” zastępuje się wyrazami „§ 1 i § 1a” i po wyrazach „wymienia się”, dodaje się wyraz „sumarycznie”;
46) w art. 272 w § 3 po wyrazach „art. 270 § 1” dodaje się wyrazy „i § 1a”;
47) w art. 307 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
48) w art. 308 dodaje się § 3 i § 4 w brzmieniu:
„§ 3. Na karcie do głosowania elektronicznego umieszcza się dodatkowo:
1) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1, w nagłówku karty do głosowania.
2) identyfikator kandydata, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 2, z lewej strony nazwisk zarejestrowanych kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej;
§ 4. Elektroniczna karta do głosowania zawiera edytowalne pola przeznaczone do wpisania:
1) identyfikatora karty do głosowania, o którym mowa w § 3 pkt 1.
2) identyfikatora kandydata, o którym mowa w § 3 pkt 2;”;
49) art. 311 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Wyborca oddaje głos na jednego z kandydatów, którego nazwisko znajduje się na karcie do głosowania, przez postawienie w kratce z lewej strony obok jego nazwiska znaku „X” (dwóch przecinających się linii w obrębie kratki).
§ 2. Przepisów § 1 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 308 § 4.”;
50) art. 312 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Za nieważny uznaje się głos:
1) oddany na karcie do głosowania, na której wyborca umieścił znak „X” przy więcej niż jednym nazwisku kandydata;
2) oddany na karcie do głosowania, na której wyborca nie umieścił znaku „X” przy żadnym z nazwisk kandydatów.
§ 2. Za nieważny uznaje się głos oddany na karcie do głosowania elektronicznego, na której stwierdzono uszkodzenie warstwy zabezpieczającej identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3, umożliwiające odczytanie identyfikatorów, o których mowa w mowa w art. 40 § 4b.
§ 3. Przepisów § 1 - § 2 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 308 § 4.”;
51) po art. 312 dodaje się art. 312a w brzmieniu:
„Art. 312a.
§ 1. Przepisy § 2 - § 4 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 308 § 4.
§ 2. Wyborca oddaje głos na jednego z kandydatów, którego nazwisko znajduje się na karcie do głosowania, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator tego kandydata.
§ 3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator kandydata.
§ 4. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania.”;
52) w art. 357 w § 2:
a) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) wyborców głosujących elektronicznie; ”,
b) po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
„4a) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej urny, o której mowa w art. 45 § 3;”;
53) w art. 360 w § 2:
a) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) wyborców głosujących elektronicznie; ”,
b) po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
„4a) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej urny, o której mowa w art. 45 § 3;”;
54) w art. 437 w § 1 po wyrazie „głosowania”, dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
55) w art. 438 dodaje się § 3 i § 4 w brzmieniu:
„§ 3. Na karcie do głosowania elektronicznego umieszcza się dodatkowo:
1) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1, w nagłówku karty do głosowania.
2) identyfikator kandydata, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 2, z lewej strony nazwisk kandydatów zarejestrowanych na danej liście;
§ 4. Elektroniczna karta do głosowania zawiera edytowalne pola przeznaczone do wpisania:
1) identyfikatora kandydata, o którym mowa § 3 pkt 2;
2) identyfikatora karty do głosowania, o którym mowa w § 3 pkt 1.”;
56) w art. 439 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Przepisów § 1 - § 2 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 438 § 4.”;
57) po art. 439 dodaje się art. 439a w brzmieniu:
„Art. 439a.
§ 1. Przepisy § 2 - § 4 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 438 § 4.
§ 2. W wyborach radnych w gminie niebędącej miastem na prawach powiatu wyborca głosuje na określonego kandydata, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator tego kandydata.
§ 3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego identyfikatora kandydata. Głos jest również nieważny, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania wpisano identyfikator kandydata, w sytuacji określonej w art. 437 § 2.
§ 4. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania.”;
58) w art. 440 po § 4 dodaje się § 5 i § 6 w brzmieniu:
„§ 5. Za nieważny uznaje się głos oddany na karcie do głosowania elektronicznego, na której stwierdzono uszkodzenie warstwy zabezpieczającej identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3, umożliwiające odczytanie identyfikatorów, o których mowa w mowa w art. 40 § 4b.
§ 6. Przepisów § 1 - § 5 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 438 § 4.”;
59) po art. 440 dodaje się art. 440a w brzmieniu:
„§ 1. Przepisy § 2 - § 5 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 438 § 4.
§ 2. W wyborach radnych w mieście na prawach powiatu wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator kandydata, jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.
§ 3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego identyfikatora kandydata lub wpisano błędny identyfikator kandydata.
§ 4. Jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania wpisano identyfikator kandydata, wyłącznie przy nazwisku kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w art. 437 § 2, głos taki uznaje się za ważny i oddany na tę listę.
§ 5. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania.”;
60) w art. 442 po § 2 dodaje się § 2a i § 2b w brzmieniu:
„§ 2a. W zestawieniu obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, w odniesieniu do głosowania elektronicznego, wymienia się odpowiednio liczby:
1) osób uprawnionych do głosowania;
2) wyborców głosujących elektronicznie;
3) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej urny, o której mowa w art. 45 § 3;
4) głosów nieważnych;
5) głosów ważnie oddanych łącznie na wszystkie listy kandydatów, a w przypadku gmin niebędących miastami na prawach powiatu - na wszystkich kandydatów;
6) głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów - w przypadku wyborów do rad w miastach na prawach powiatu;
7) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów.
§ 2b. Liczby, o których mowa w § 2a mogą być podane na podstawie zbiorczego zestawienia określonego w art. 61k § 10.”,
61) w art. 484 po wyrazie „głosowania” dodaje się przecinek i dodaje się wyrazy „w tym kart do głosowania elektronicznego,”;
62) art. 485 otrzymuje brzmienie:
„Art. 485.
§ 1. Na karcie do głosowania wymienia się w kolejności alfabetycznej nazwiska i imiona zarejestrowanych kandydatów na wójta, wraz ze skrótami nazw komitetów wyborczych.
§ 2. Na karcie do głosowania elektronicznego umieszcza się dodatkowo:
1) identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 1, w nagłówku karty do głosowania;
2) identyfikator kandydata, o którym mowa w art. 40 § 4b pkt 2, z lewej strony nazwisk zarejestrowanych kandydatów na wójta.
§ 3. Elektroniczna karta do głosowania zawiera edytowalne pola przeznaczone do wpisania:
1) identyfikatora kandydata, o którym mowa w art. § 2 pkt 2;
2) identyfikatora karty do głosowania, o którym mowa w § 2 pkt 1.”;
63) w art. 486 dodaje się § 3 i § 4 w brzmieniu:
„§ 3. Za nieważny uznaje się głos oddany na karcie do głosowania elektronicznego, na której stwierdzono uszkodzenie warstwy zabezpieczającej identyfikatory, o której mowa w art. 40 § 4c pkt 3, umożliwiające odczytanie identyfikatorów, o których mowa w mowa w art. 40 § 4b.
§ 4. Przepisów § 1 - § 3 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 485 § 3.”;
64) w art. 487 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Przepisów § 1 - § 2 nie stosuje się do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 485 § 3.”;
65) po art. 487 dodaje się art. 487a w brzmieniu:
§ 1. Przepisy § 2 - § 4 mają zastosowanie wyłącznie do elektronicznych kart do głosowania, o których mowa w art. 485 § 3.
§ 2. Wyborca głosuje, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator jednego z kandydatów.
§ 3. W przypadku głosowania na jednego kandydata, wyborca głosuje na tego kandydata, wpisując na elektronicznej karcie do głosowania identyfikator tego kandydata w polu oznaczonym słowem "TAK". Wpisanie identyfikatora kandydata w polu oznaczonym słowem „NIE" oznacza, że jest to głos ważny oddany przeciwko wyborowi kandydata na wójta.
§ 4. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na elektronicznej karcie do głosowania nie wpisano żadnego lub wpisano błędny identyfikator karty do głosowania, o którym mowa w art. 485 § 2 pkt 1.”;
66) w art. 488 po §3 dodaje się § 3a i § 3b w brzmieniu:
„§ 3a. W protokole obwodowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 61b § 2, w odniesieniu do głosowania elektronicznego, wymienia się liczby:
1) osób uprawnionych do głosowania;
2) wyborców głosujących elektronicznie;
3) wydrukowanych elektronicznych kart do głosowania wyjętych z drugiej urny, o której mowa w art. 45 § 3;
4) głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;
5) głosów ważnie oddanych na każdego kandydata.
§ 3b. Liczby, o których mowa w § 3a mogą być podane na podstawie zbiorczego zestawienia określonego w art. 61k § 10.”;
67) po art. 513a dodaje się art. 513b w brzmieniu:
„Art. 513b
§ 1. Kto bez uprawnienia deszyfruje elektroniczną kartę do głosowania
- podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w jakikolwiek sposób ingeruje w funkcjonowanie systemu informatycznego służącego do przeprowadzenia głosowania elektronicznego.”.


Poprawka nr 3
Art. 2 nadać brzmienie:
Art. 2W ustawie z dnia z dnia 17 lutego 2005 r. - o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. 2005 nr 64 poz. 565 z późn. zm.), wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w ust. 1 w pkt 7 dodaje się przecinek i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
„8) Krajowego Biura Wyborczego, Państwowej Komisji Wyborczej oraz innych organów wyborczych powoływanych w związku z zarządzonymi wyborami na podstawie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U z 2011 r. nr 21 poz. 112 zpóźn. zm.) ”;
2) w art. 2 w ust. 4 skreśla się wyrazy „Krajowego Biura Wyborczego”;
68) w art. 3 po pkt 17 dodaje się pkt 17a w brzmieniu:
„17a) indywidualne konta wyborcze - wydzielona część ePUAP, przeznaczona do głosowania elektronicznego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U z 2011 r. nr 21 poz. 112 z późn. zm.); ”;
3) w art. 19a:
a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Minister właściwy do spraw informatyzacji, w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, zapewnia funkcjonowanie indywidualnych kont wyborczych oraz możliwość wykorzystania tych kont w głosowaniu elektronicznym.”,
b) po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Minister właściwy do spraw informatyzacji, w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, sposób wykorzystywania profilu zaufanego ePUAP do identyfikacji użytkowników indywidualnych kont wyborczych podczas głosowania elektronicznego, zakres i warunki korzystania z indywidualnych kont wyborczych, zasady przetwarzania i ochrony danych osobowych w zakresie dotyczącym tych kont oraz sposób wykorzystania tych kont w głosowaniu elektronicznym.”;


Poprawka nr 4
Art. 3 nadać brzmienie:
Art. 3 Ustawa wchodzi w życie po upływie 2 lat od dnia ogłoszenia.


Poprawka nr 5
Skreślić art. od 4 do 10.


Uwaga! Poprawki od 2 do 5 proszę rozpatrywać łącznie.

Celem poprawek jest stworzenie szerszych realnych możliwości skorzystania z konstytucyjnego prawa, jakim jest prawo wyborcze. Obecnie z innej formy głosowania niż osobista wizyta w lokalu obwodowej komisji wyborczej, może korzystać jedynie bardzo wąskie grono wyborców: osoby niepełnosprawne o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz obywatele polscy przebywający za granicą. Projektowane poprawi mają ten stan rzeczy zmienić - umożliwić ogółowi wyborców głosowanie korespondencyjne oraz poprawienie proponowanych w projekcie ustawy rozwiązań dotyczących głosowania elektronicznego z wykorzystaniem internetu.
Wysokie bezrobocie i kłopoty mieszkaniowe, zwłaszcza wśród ludzi młodych, powodują znaczne migracje ludności. Dotyczy to zarówno kraju jak i wyjazdów zagranicznych. Tymczasem procedura umożliwiająca głosowanie w wyborach poza miejscem stałego zamieszkania jest nadal dość uciążliwa. Skutkuje to tym, że wiele osób przebywających w okresach wyborczych poza miejscem stałego zameldowania, nie uczestniczy w wyborach. Możliwość głosowania korespondencyjnego byłaby oczywistym ułatwieniem dla tych ludzi.
Ze względu na to, że w Polsce brak jest rozpowszechnionych metod uwierzytelniania za pomocą podpisu elektronicznego oraz dowodów osobistych posiadających funkcjonalność podpisu elektronicznego, nie ma w chwili obecnej innej możliwości zdalnej identyfikacji wyborcy (przez internet) zapewniającej dostateczny poziom bezpieczeństwa, konieczne będzie (jeszcze) wykorzystanie systemu ePUAP.
W poprawkach zasadniczy nacisk położono na zabezpieczenie tajności głosowania elektronicznego oraz eliminację ryzyka innych nadużyć.
Proponowane zmiany Kodeksu wyborczego w niewielkim stopniu ingerują w obecne procedury wyborcze. W szczególności praktycznie bez zmian pozostają prowadzone rejestry wyborców, spisy wyborców oraz struktura i obszar działania organów wyborczych.
Przyjęcie poprawek lepiej zabezpieczy przed możliwymi nadużyciami wyborczymi i zapewni tajność wyborów. Wyborca głosujący elektronicznie przesyła zdalnie jedynie identyfikatory przypisane wybranym kandydatom. Do momentu rozszyfrowania identyfikatorów w systemie informatycznym obwodowej komisji wyborczej, nie ma możliwości stwierdzenia, na kogo zostały oddane głosy. W sposób opisowy mówi się, że komputer głosującego "nie wie", na kogo głosuje wyborca. To samo zresztą dotyczy całego procesu głosowania.

Awatar użytkownika
Anna Radziwiłł-Schmidt
Posty: 8237
Rejestracja: 22 kwie 2015, 15:05
Lokalizacja: Warszawa

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Anna Radziwiłł-Schmidt » 30 sty 2018, 20:51

og: skoro miesiąc ig przedłużony, to proszę o wydłużenie debaty mniej więcej do weekendu, wtedy dopiero będę mogła na spokojnie do tego przysiąść
Anna Radziwiłł-Schmidt - sekretarz generalna NATO (od 2032).

Premier RP (2015-20; 2028-32), szefowa PE (2027-28), szefowa AFET (2024-2027), wicepremier, MSZ (2021-22), liderka PD (2021-24; 2030-32).

Awatar użytkownika
Anna Radziwiłł-Schmidt
Posty: 8237
Rejestracja: 22 kwie 2015, 15:05
Lokalizacja: Warszawa

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Anna Radziwiłł-Schmidt » 14 lut 2018, 16:23

og: przepraszam, ale nie miałam czasu, żeby się do tego na spokojnie zabrać - jeżeli będą jakieś wątpliwości jeszcze, to proponuję kontynuować debatę w Senacie (jeżeli ustawa przejdzie)

Pomaska:

Zamykam debatę, przechodzimy do głosowania.

1) Poprawka nr 1
2) Poprawki od 2 do 5
3) Całość ustawy

og: 32h
Anna Radziwiłł-Schmidt - sekretarz generalna NATO (od 2032).

Premier RP (2015-20; 2028-32), szefowa PE (2027-28), szefowa AFET (2024-2027), wicepremier, MSZ (2021-22), liderka PD (2021-24; 2030-32).

Awatar użytkownika
Szamir DeLeon
Posty: 3831
Rejestracja: 23 lip 2017, 20:37

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Szamir DeLeon » 14 lut 2018, 17:07

1. za
2. za
3. wstrzymuję się jeśli nie przejdzie poprawka nr 2-5, a nr 1 przejdzie, przeciw jeśli nie przejdzie poprawka nr 1, za jeśli przejdzie poprawka nr 1 i 2-5

Awatar użytkownika
Laura
Posty: 9030
Rejestracja: 08 lip 2015, 0:29

Re: [PD, RI]: o głosowaniu przez internet

Postautor: Laura » 14 lut 2018, 22:24

1. za
2. za
3. wstrzymuję się jeśli nie przejdzie poprawka nr 2-5, a nr 1 przejdzie, przeciw jeśli nie przejdzie poprawka nr 1, za jeśli przejdzie poprawka nr 1 i 2-5
Laura Novak
Wicepremier RP- Minister Skarbu i Energii.( 2026-2027 i 2028-2031)
Premier RP ( 2027)
Poseł na Sejm IV RP. I-VI kadencji
W latach 2020-2024 i od 2029 przewodnicząca SLD i ZL.
Przewodnicząca KP ZL w latach 2019-2026


Wróć do „Sejm IV RP III kadencji”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości