[ZL] o zmianie ustawy o systemie oświaty

[Szamir DeLeon]

Patryk Lewicki:
Przechodzimy do debaty nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty
Poseł sprawozdawca: Marian Gulcz

Ustawa z dnia ... roku o zmianie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

Art. 1 W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1991 r. Nr 95, poz. 425) wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 61 ust. 3-3d otrzymuje brzmienie:

„3. Zajęcia edukacyjne w klasach I-VI szkoły podstawowej są prowadzone w oddziałach liczących nie więcej niż 20 uczniów.
3a. W przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy szkoły podstawowej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły, dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę określoną w ust. 3, z zastrzeżeniem, że oddziału nie dzieli się w klasach VI szkoły podstawowej, jeśli do końca roku szkolnego zostało mniej niż 6 tygodni.
3b. Dyrektor szkoły może odstąpić od podziału, o którym mowa w ust. 3a, zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę określoną w ust. 3 na wniosek rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego.
3c. Liczba uczniów w oddziale klas I–VI szkoły podstawowej może być zwiększona nie więcej niż o 2 uczniów.
3d. Jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I–VI szkoły podstawowej zostanie zwiększona zgodnie z ust. 3b i 3c w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale.”

2) dodaje się art. 61a o następującej treści:

„1. Zajęcia edukacyjne w klasach I-III gimnazjum są prowadzone w oddziałach liczących nie więcej niż 25 uczniów.
2. W przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy gimnazjalnej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły, dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę określoną w ust. 1, z zastrzeżeniem, że oddziału nie dzieli się w klasach III gimnazjum, jeśli do końca roku szkolnego zostało mniej niż 6 tygodni.
3. Dyrektor szkoły może odstąpić od podziału, o którym mowa w ust. 2, zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę określoną w ust. 1 na wniosek rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego.
4. Liczba uczniów w oddziale klas I–III gimnazjum może być zwiększona nie więcej niż o 3 uczniów.
5. Jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I–III gimnazjum zostanie zwiększona zgodnie z ust. 2 i 3 w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale.”

Art. 2 Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2031 roku.

Uzasadnienie:
Projekt ustawy zmniejsza liczebności oddziałów w klasach I-III szkoły podstawowej do 20, wprowadza podobny limitu dla klas IV-IV do 20 oraz wprowadza taki limit dla klas I-III gimnazjum, aby zajęcia były prowadzone w oddziałach nie większych niż 25 uczniów.
Przyjęcie powyższych rozwiązań zwiększa indywidualność pracy nauczyciela z uczniem. W dużej klasie nauczyciel nie ma możliwości zindywidualizowania form i metod pracy, co znacząco wpływa na obniżenie jakości edukacji. Duża liczba uczniów sprawia również, że nauczyciele dużo częściej korzystają z wykładowej formy prowadzenia zajęć, która pozwala na szybkie zrealizowanie założonego materiału, jednak bywa nieefektywna względem części uczniów. W licznej klasie często nie ma czasu na wprowadzanie aktywnych form nauczania takich jak burza mózgów, realizacja indywidualnych lub grupowych projektów, nauka przez doświadczanie.
Do każdej szkoły podstawowej chodzi średnio 190 uczniów. Daje to ok. 1,2 oddziału na dany rocznik, po zmianach współczynnik ten będzie wynosił ok. 1,7 oddziału dla szkół podstawowych. Po przyjęciu ustawy powstanie mniej, niż 5000 nowych oddziałów szkół podstawowych. Ponadto przewiduje się, że powstanie nie więcej, niż 600 oddziałów szkół gimnazjalnych. Dokładnych szacunków nie da się sporządzić, ponieważ nie ma danych prezentujących ilość uczniów w klasach, nawet w skali centylowej.
Przewiduje się, że koszt przyjęcia ustawy, czyli m.in. przystosowanie sal lekcyjnych do zwiększonych zapotrzebowań, zwiększenie zatrudnienia nauczycieli oraz dostosowanie zaplecza dydaktycznego nie wyniesie więcej, niż 950 milionów złotych. Długie vacatio legis pozwoli na znalezienie odpowiednich środków w budżecie państwa.
Projekt ustawy nie jest niezgodny z prawem unijnym. Nie wpływa na sytuację rodzin z dziećmi.

og; 48h chyba wystarczy

[Lukasz Wojtowicz]

Piotr Roman:
Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!

Panie pośle, bez wątpienia projekt jest potrzebny, ale moim zdaniem jest kosztowny i może doprowadzić do dziwnych sytuacji, bowiem co będzie, jeżeli np. Jest w klasie A i B po 23 uczniów? Jak mam rozumieć będzie podział klas na A, B i C? Moim zdaniem to niepotrzebne podwyższenie kosztów.
Dziękuję.

[Szamir DeLeon]

Marian Gulcz:

Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Panie Pośle!

Rzeczywiście jest kosztowny, ale ta ustawa bezpośrednio wpłynie na jakość nauczania. Stąd też tak długie vacatio legis- ustawa wejdzie dopiero w życie w roku szkolnym 2031/32, więc będzie dużo czasu na znalezienie środków, reorganizację niektórych szkół, a co najważniejsze- przystosowanie podziału szkół, klas do proponowanych zmian. Tu będzie miejsce dla aktywnego rządu, który razem z dyrektorami szkół, kuratorami oświaty, samorządowcami czy rodzicami przygotuje wszystkie szkoły do tej zmiany. Ponadto przez te lata będzie możliwość modyfikacji czy nawet regionalizacji przepisów- jeśli przyjęcie ustawy będzie niemożliwe czy, jak przed chwilą podał pan przykład, nieefektywne.
Przed chwilą podał pan poseł skrajny przykład, że w dwóch klasach jest po 46 uczniów. Rzeczywiście, wtedy przez tych sześciu nadwyżkowych uczniów będzie trzeba zrobić dodatkową klasę, ale wtedy w każdej klasie będzie tylko około 15 uczniów. Wtedy poziom indywidualnej pracy z uczniem w takiej szkole osiągnie niesamowity poziom, który wpłynie, też niesamowicie, według licznych badań, na poziom nauczania. Jednak ten przykład jest bardzo niewłaściwy, bo równie dobrze teraz w szkole, gdy jest 51 uczniów to trzeba robić dodatkową klasę, bo 1 uczeń jest nadwyżkowy. Jeszcze przypomnę- dla klas I-III szkół podstawowych już jest limit klas, tyle że 25 uczniów.
Mówienie o tych rozwiązaniach jako niepotrzebnej podwyżce kosztów jest bardzo niestosowne. Edukacja, nauka to są inwestycje na które warto wydać więcej pieniędzy, niż na na przykład wojskowość. Pieniądze zainwestowane w młodzież, ich edukację i zrównoważony rozwój w większym stopniu wpłyną na rozwój Polski, konkurencyjność czy nawet bezpieczeństwo, niż najlepszy system rakietowy czy najnowsze czołgi.
Przypomnę też, że w Unii Europejskiej wydajemy bardzo mało na edukację. Nie ma dobrego zaplecza edukacyjnego, nie ma nowych szkół, nie ma nowoczesnych materiałów edukacyjnych, nie ma bazy sportowej- jest słabo. Przyjęcie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej trochę tę sytuację zmieni, jednak trzeba iść za ciosem, trzeba zrobić więcej, aby nasze dzieci miały coraz lepsze warunki nauczania.

Dziękuję

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Og: proszę o wydłużenie czasu, dopiero w środę będę miał czas, a chcę się odnieść

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Wielowieyska:

Panie Marszałku,
Wysoka Izbo!

Oczywiście, z założenia projekt jest słuszny, ale również może być problem z jego realizacją, dlatego zgłaszamy poprawki.

1) W art. 61 ust. 3-3d otrzymują brzmienie:
„3. Zajęcia edukacyjne w klasach I-VI szkoły podstawowej są prowadzone w oddziałach liczących nie więcej niż 20 uczniów.
3a. W przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy szkoły podstawowej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły, dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę określoną w ust. 3, z zastrzeżeniem, że oddziału nie dzieli się, jeśli do końca semestru zostało mniej niż 6 tygodni.; podziału dokonuje się wówczas od nowego semestru.
3b. Dyrektor szkoły może odstąpić od podziału, o którym mowa w ust. 3a, zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę określoną w ust. 3 na wniosek rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego.
3ba. Rada oddziałowa, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1 ma 7 dni od dnia otrzymania decyzji o podziale oddziału na złożenie wniosku o odstąpieniu od podziału. Jeśli tego nie zrobi w tym okresie, uznaje się, że zaakceptowała decyzję dyrektora.
3bb. Organ prowadzący ma 7 dni od dnia otrzymania decyzji o podziale oddziału na wyrażenie zgody na podział oddziału lub wyrażenie sprzeciwu wobec tej decyzji.
3bc. Jeśli organ prowadzący nie wyraża zgody na podział oddziału, dyrektor ma prawo w ciągu 3 dni od dnia otrzymania sprzeciwu, odwołać się od tej decyzji do właściwego terytorialnie kuratorium oświaty.
3bd. Kuratorium oświaty ma 7 dni od dnia otrzymania odwołania na podjęcie decyzji w sprawie odwołania dyrektora szkoły. Jeśli nie zrobi się w tym okresie, uznaje się, że odwołanie dyrektora zostało zaakceptowane.
3be. Jeśli kurator, nie wyraża zgody na podział oddziału, dyrektor nie dokonuje podziału.
3c. Liczba uczniów w oddziale klas I–VI szkoły podstawowej może być zwiększona nie więcej niż o 2 uczniów.
3d. Jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I–VI szkoły podstawowej zostanie zwiększona zgodnie z ust. 3b i 3c w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale.”

2) dodaje się art. 61a o następującej treści:
„1. Zajęcia edukacyjne w klasach I-III gimnazjum są prowadzone w oddziałach liczących nie więcej niż 25 uczniów.
2. W przypadku przyjęcia z urzędu, w okresie od rozpoczęcia do zakończenia zajęć dydaktycznych do oddziału klasy szkoły gimnazjalnej, ucznia zamieszkałego w obwodzie szkoły, dyrektor szkoły po poinformowaniu rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, dzieli dany oddział, jeżeli liczba uczniów jest zwiększona ponad liczbę określoną w ust. 1, z zastrzeżeniem, że oddziału nie dzieli się, jeśli do końca semestru zostało mniej niż 6 tygodni; podziału dokonuje się wówczas od nowego semestru.
3. Dyrektor szkoły może odstąpić od podziału, o którym mowa w ust. 2, zwiększając liczbę uczniów w oddziale ponad liczbę określoną w ust. 1 na wniosek rady oddziałowej, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1, oraz po uzyskaniu zgody organu prowadzącego.
4. Rada oddziałowa, o której mowa w art. 53 ust. 2 pkt 1 ma 7 dni od dnia otrzymania decyzji o podziale oddziału na złożenie wniosku o odstąpieniu od podziału. Jeśli tego nie zrobi w tym okresie, uznaje się, że zaakceptowała decyzję dyrektora.
5. Organ prowadzący ma 7 dni od dnia otrzymania decyzji o podziale oddziału na wyrażenie zgody na podział oddziału lub wyrażenie sprzeciwu wobec tej decyzji.
6. Jeśli organ prowadzący nie wyraża zgody na podział oddziału, dyrektor ma prawo w ciągu 3 dni od dnia otrzymania sprzeciwu, odwołać się od tej decyzji do właściwego terytorialnie kuratorium oświaty.
7. Kuratorium oświaty ma 7 dni od dnia otrzymania odwołania na podjęcie decyzji w sprawie odwołania dyrektora szkoły. Jeśli nie zrobi się w tym okresie, uznaje się, że odwołanie dyrektora zostało zaakceptowane.
8. Jeśli kurator, nie wyraża zgody na podział oddziału, dyrektor nie dokonuje podziału.
9. Liczba uczniów w oddziale klas I–III gimnazjum może być zwiększona nie więcej niż o 3 uczniów.
10. Jeżeli liczba uczniów w oddziale klas I–III gimnazjum zostanie zwiększona zgodnie z ust. 2 i 3 w szkole zatrudnia się asystenta nauczyciela, który wspiera nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w tym oddziale.”

Poprawki należy rozpatrywać łącznie.

Przedstawione przeze mnie rozwiązania precyzują technicznie, ile dni rada oddziałowa ma na podjęcie działania w sprawie zaniechania podziału przez dyrektora szkoły, określają, ile dni ma organ prowadzący na wyrażenie sprzeciwu wobec podziału. Wprowadza również odwołanie od decyzji organu prowadzącego, które nie muszą być tak chętne do podziału, jak uważają wnioskodawcy.

Prezentowane zmiany pomogą zapobiec sytuacjom, gdy dyrektor nie jest pewien, czy może dokonać podziału oddziału, bo nie ma zgody oddziału prowadzącego. Dodane ustępy wprowadzają konkretne terminy, podczas których podmioty muszą odnieść się do decyzji o podziale - uważam, że wprowadzenie dorozumianej zgody spowoduje, że zarówno rada oddziałowa, jak i organ prowadzący będą podejmować decyzje odpowiednio szybko.

Kolejną zmianą jest wprowadzenie niejako okresu "ochronnego", w którym oddział nie może zostać podzielony. 6 tygodni uważam za optymalny czas; nie wprowadzajmy zamętu na kilka tygodni przed końcem semestru, gdy uczniowie poprawiają oceny, piszą ostatnie sprawdziany etc. Nie możemy pozwolić, by na kilka dni przed ukończeniem semestru dzielić oddziały i zmieniać nauczycieli, podczas gdy nowy nie miał do tej pory kontaktu z oddziałem.

Mam nadzieję, że wnioskodawcy pochylą się nad poprawkami - bo projekt choć dobry, nie jest dopracowany w stu procentach.

Dziękuję.

[Szamir DeLeon]

og; teraz ja potrzebuję czasu Dajcie tak z 48h

Marian Gulcz:

Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!

Projekt otrzymał jedną autopoprawkę, która naprawia błędne odniesienia do innych ustępów.

Dziękuję

[Szamir DeLeon]

og; jakbym jutro nie zdążył, to na pewno odniosę się do tego w weekend, ale fajerwerków (mocnej krytyki itd.) nie oczekujcie Więc dajcie mi czas do niedzieli

[Szamir DeLeon]

Marian Gulcz:

Panie Marszałku!
Wysoka Izbo!
Niestety, poprawki uznajemy za nie w pełni zasadne, bo "przyjęcie ucznia z urzędu" odbywa się za zgodą dyrektora, chyba że uczeń mieszka w obwodzie publicznej szkoły podstawowej. Mówi o tym § 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych. Dyrektorzy szkół, są zobowiązani zapewnić odpowiednie warunki dla wszystkich uczniów z obwodu- od tego nie może być wyjątków.
Rada oddziałowa na wyrażenie sprzeciwu wobec podziału ma tyle dni ile jest ich określonych w Statucie czy też w Regulaminie, bo różnie rady oddziałowe nazywają dokument dotyczący organizacji pracy rady oddziałowej.
Ponadto i radzie oddziałowej, i organowi prowadzącemu zależy na jak najlepszym poziomie nauczania, dyrektor ma odpowiednie narzędzia, aby przyspieszyć proces wydawania opinii. Ponadto, wbrew temu co przed chwilą mówiła pani poseł, dyrektor niestety musi być pewien czy może dokonać podziału oddziału, bo to on decyduje w tej sprawie- opinie rady i organu prowadzącego są już następnym etapem tego procesu. Jeśli dyrektor nie ma pewności to musi korzystać z nieformalnych form konsultacji.
Natomiast pozytywnie przyjmujemy poprawkę, która wprowadza tak zwany okres ochronny. Mimo wątpliwej argumentacji- dzieciaki na poprawę sprawdzianów, kartkówek powinni mieć cały rok, poprawianie ich na ostatni dzwonek jest szkodliwe dla ich procesu edukacyjnego, to pozwolimy sobie, po modyfikacjach przyjąć proponowaną poprawkę jako autopoprawkę do projektu.
Okres ochronny, jak to pani poseł nazwała, według naszej opinii powinien dotyczyć tylko ostatnich klas w danym etapie edukacyjnym, z wyłączeniem klas III szkoły podstawowej i tylko przed końcem roku szkolnego, a nie semestru. W IV klasie podstawówki i III klasie gimnazjum ciągłość organizacji pracy szkoły jest niezwykle istotna. Przyjmowanie tych rozwiązań dla każdej z klas doprowadzi do tego, że klasa będzie "przeludniona" przez ostatni miesiąc lekcji, a dyrektor i tak będzie musiał dokonać podziału od nowego roku szkolnego.
I tak tylko wspomnę; pani poseł, projekt był dopracowany w stu procentach, bo jeśli by nie był to też przez kilkanaście ostatnich lat artykuł 61. ustawy o systemie oświaty nie byłby. Ponadto, taka rada na przyszłość- odnoszę się do drugiej poprawki- przy dodawanym artykule nie ma ograniczenia ustępów, punktów, przez inny ustęp, punkt, więc dodawanie liter po tylko szkodzi przejrzystości prawa.

Dziękuję

[Gniewomir Maj-Ołyński]

Pomaska:

Przechodzimy do głosowania.
1) poprawki PD
2) całość ustawy

[Gniewomir Maj-Ołyński]

1) za
2) jeśli poprawki przejdą to za, jeśli nie to wstrzymuję się, a Wielowieyska przeciw