Przechodzimy do debaty o Obywatelskiej ustawie o zakazie propagowania ustroju komunizmu, nazizmu, lub innego ustroju totalitarnego.
Aleksandra Satorka (Moja Polska) :
Przedstawiam państwu pod obrady całkiem ciekawy projekt autorstwa SCD i stowarzyszenia Moja Polska który to ma na celu przybliżyć nas ku zachodowi poprzez zlikwidowanie pozostałości po komunizmie jakie są wokół nas:
Ustawa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia...o zakazie propagowania komunizmu, nazizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki
Rozdział 1
Zakaz propagowania komunizmu, nazizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
Art. 1.
1. Nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, nadawane przez jednostki samorządu terytorialnego nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm, nazizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować.
2. Za propagujące komunizm uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944–1989.
3. Za propagujące nazizm uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1920–1945, zwłaszcza na ziemiach wschodnich i zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Za jednostki organizacyjne uważa się w szczególności szkoły i ich zespoły, przedszkola, szpitale, placówki opiekuńczo-wychowawcze, instytucje kultury oraz instytucje społeczne.
Art. 2.
1. Stwierdzenie przez wojewodę nieważności uchwały nadającej nazwę jednostce organizacyjnej, jednostce pomocniczej gminy, budowli, obiektowi lub urządzeniu użyteczności publicznej, w zakresie w jakim nadaje nazwę niezgodną z art. 1, wymaga opinii Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdzającej tę niezgodność oraz samorządów i mieszkańców których ta decyzja dotyczy.
2. Opinia, o której mowa w ust. 1, jest przedstawiana w terminie czterech, a w sprawie szczególnie skomplikowanej – nie później niż w terminie 6 miesięcy, od dnia doręczenia żądania wojewody. Oczekiwanie na opinię wstrzymuje bieg terminu na stwierdzenie nieważności aktu.
3. Nową nazwę w terminie wskazanym w Art. 2 p. 3 wskazują samorządy w porozumieniami z mieszkańcami lub pracownikami w przypadku jeżeli zmieniany jest obiekt o charakterze publicznym.
4. Do wyrażenia opinii osób wymienionych w Art. 2 p. 3 stosuje się konsultacje społeczne.
5. Zainteresowane osoby będące mieszkańcami lub pracownikami zmienianego miejsca mają prawo do poznania argumentacji władz odnośnie decyzji i przedstawienia zasad dokonania zmiany oraz odpowiedzi na zadane przez siebie pytania.
6. Osoby wymienione w Art. 2 p. 3 będące mieszkańcami lub pracownikami miejsca na których zmiana jest dokonywana mają prawo w porozumieniu ze sobą wskazać propozycje nowej nazwy.
7. Decyzje o losie propozycji sugerowanej przez osoby o których mowa w Art. 2 p. 5 podejmowana jest przez samorząd przy podsumowaniu konsultacji społecznych.
8. Samorząd lokalny podsumowuje konsultacje społeczne i przekazuje decyzje władzom wojewódzkim.
Art. 3.
1. Jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia nadzorczego, o którym mowa w art 2 ust. 1, nie zostanie nadana nowa nazwa, a jej nadanie jest konieczne do oznaczania adresów, wojewoda wydaje zarządzenie zastępcze, w którym nadaje nazwę zgodną z art. 1.
2. Zarządzenie zastępcze ma charakter propozycji kierowanej do samorządów i mieszkańców.
3. Zarządzenie wojewody omawiane jest przez mieszkańców i samorządy tym samym sposobem wymienionym w Art. 2 ust. 3 - 8
4. Do czasu nadania nowej nazwy stosuje się nazwę dotychczasową.
5. Przepisy art. 98, art. 100 i art. 102a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446), art. 85, art. 86 i art. 90a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1445 i 1890) oraz art. 86, art. 87 i art. 88a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486) stosuje się odpowiednio.
Art. 4.
Przepisy art. 1–3 stosuje się odpowiednio do nazw jednostek organizacyjnych, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej nadawanych przez związki jednostek samorządu terytorialnego i związki metropolitalne.
Art. 5.
1. Pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych zmiany nazwy dokonanej na podstawie ustawy są wolne od opłat.
2. Zmiana nazwy dokonana na podstawie ustawy nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową.
Rozdział 2
Zakaz propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez pomniki
Art. 5a.
1. Pomniki nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Przepis art. 1 ust. 2 stosuje się.
2. Przez pomniki rozumie się również kopce, obeliski, kolumny, rzeźby, posągi, popiersia, kamienie pamiątkowe, płyty i tablice pamiątkowe, napisy i znaki.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pomników:
1) niewystawionych na widok publiczny;
2) znajdujących się na terenie cmentarzy albo innych miejsc spoczynku;
3) wystawionych na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze, w celu innym niż propagowanie ustroju totalitarnego;
4) wpisanych – samodzielnie albo jako część większej całości – do rejestru zabytków.
Art. 5b.
1. Wojewoda, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, na której znajduje się pomnik, który nie spełnia warunków określonych w art. 5a ust. 1, usunięcie tego pomnika.
2. Wydanie decyzji o usunięciu pomnika wymaga opinii Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdzającej, że pomnik nie spełnia warunków określonych w art. 5a ust. 1. Przepis art. 2 ust. 3 zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio.
3. Organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257) w stosunku do wojewody w sprawach o usunięcie pomnika jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
4. Do akceptacji lub odrzucenia zarządzeń przez mieszkańców i samorządy stosuje się zasady wymienione w Art. 2
5. Koszty usunięcia pomnika ponosi właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której znajduje się pomnik.
Art. 5c.
Do stwierdzenia przez wojewodę nieważności uchwały o wzniesieniu pomnika, który nie spełnia warunków określonych w art. 5a ust. 1, przepisy art. 2 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 3
Przepisy dostosowujące i przepis końcowy
Art. 6.
1. Obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, upamiętniające osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujące taki ustrój w inny sposób, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego albo związku, o którym mowa w art. 4, zmienia w terminie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.
2. W przypadku niewykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, wojewoda wydaje zarządzenie zastępcze, w którym nadaje nazwę zgodną z art. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym upłynął termin, o którym mowa w ust. 1.
Brak realizacji pierwszego zarządzenia w określonym terminie skutkuje drugim zarządzeniem który ma już formę pełnej decyzji o odgórnej zmiany decyzji.
3. Wydanie zarządzenia zastępczego, o którym mowa w ust. 2, wymaga opinii Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdzającej niezgodność nazwy obowiązującej w dniu wejścia w życie ustawy z art. 1. Przepis art. 2 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
4. Przepisy art. 3 ust. 4 oraz art. 5 stosuje się odpowiednio.
Art. 7.
Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
UZASADNIENIE:
Sprawozdawca: Aleksandra Satorka (Moja Polska):
Tak jak wspomniałem na wstępie niniejsza ustawa ma na celu zlikwidowanie pozostałości po komunizmie jakie są wokół nas. A co mam przez to na myśli? Już wyjaśniam. Chodzi tutaj o pomniki, nazwy ulic czy obiektów noszących imię osób, dat, czy pozytywnych dla PRL'u czy czasów okupacji nazistowskiej a negatywnych obecnie dla Rzeczypospolitej Polskiej wydarzeń o których to chcielibyśmy chyba zapomnieć. Zmiana ta jeszcze bardziej przybliży nas do Europy a odrzuci wszelkie wartości pozostałe po komunizmie czy wcześniej czasach nazistowskich jakie się w Polsce nie potrzebnie zakorzeniły.
Zgodnie z ustawą o zakazie propagowania komunizmu, nazizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów nadawane przez jednostki samorządu terytorialnego nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm, nazizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Oznacza to, że nie można nadawać takich nazw.
Nazwy obecnie istniejące mają być zmienione w ciągu roku od wejścia w życie nowej ustawy.
Nowa ustawa dekomunizacyjna nie wymaga od mieszkańców zmian dokumentów, nawet jeśli nazwy ulic ulegną zmianie. Zgodnie z prawem, dokumentów będzie można używać tak długo, aż stracą ważność. Nie obędzie się jednak bez zmian szyldów, wizytówek, papieru firmowego, ogłoszeń czy reklam. Ustawa nie wpływa na sytuacje rodzin z dziećmi gdyż ich po prostu nie dotyczy.
OG: 48H
