Program PiS

[Aleksander Studzinski]

PROGRAM ODNOWY RZECZPOSPOLITEJ

ROZDZIAŁ I - PAŃSTWO

Jakość rządzenia państwem polskim jest niska, a w ciągu ostatniej dekady uległa nawet pogorszeniu. Charakterystyczne jest, że w ciągu dekady nie podjęto żadnego poważniejszego projektu z zakresu jakiejkolwiek polityki publicznej, który wymagałby zdolności rządu do wielosektorowej koordynacji. Przyczyny takiego stanu rzeczy leżą nie tylko w zaniżonych ambicjach przywództwa państwowego, ale także w wadliwych instytucjach państwowych i metodach zarządzania. W efekcie powodowanej tym bezsilności kolejni premierzy ograniczają się do wąskich i krótkoterminowych celów. Niesterowność państwa powoduje, że kolejni szefowie rządu giną pod ciężarem niemożności sprawowania efektywnej władzy. Do zmiany tego stanu rzeczy potrzeba szeregu reform instytucjonalnychy, których celem będzie przywrócenie sterowności i podmiotowości państwu oraz osłabianie politycznej siły resortowych, sektorowych grup interesu, a zwłaszcza nieformalnych powiązań, koterii czy układów w całej
sferze publicznej.

1. Przemodelowanie konstrukcji urzędu premiera, aby był on zdolny wypełniać funkcje wyznaczania zadań, kierowania, koordynacji i kontroli administracji rządowej, wynikające z konstytucji:
a) utworzenie centrum egzekutywy państwowej, które będzie wiodącym ośrodkiem w dziedzinie programowania i prowadzenia polityk publicznych i działające obok pełniącej funkcje techniczno-obsługowe KPRM
b) odtworzenie solidngo i zinstytucjonalizowanego zaplecza naukowo-analityczne rządu w postaci Rządowego Centrum Studiów Strategicznych
c) ukonstytuowanie odrębnych instytucji rządowych dla polityki administracyjnej działających w imieniu premiera w zakresie: całokształtu problemów funkcjonalnych i strukturalnych administracji, obsługi finansowo-księgowej i zakupowej rządu, zarządzania kadrami w administracji publicznej
d) konsolidacja instytucji odpowiedzialnych za pobór danin publicznych, rozproszonych regulatorów rynków i inspekcji rządowych
e) wprowadzenie instytucji samoistnych rozporządzeń Rady Ministrów w zakresie zarządzania organami administracji rządowej, sprawowania nadzoru właścicielskiego i zarządzania majątkiem państwowym

2. Ustanowienia takich reguł prawnych, które uniemożliwią funkcjonariuszom publicznym wykorzystywanie swej uprzywilejowanej pozycji w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu demokratycznego i podniesienia jakości życia publicznego:
a) wprowadzenie w rozdziale I Konstytucji zasadniczej normy, definiującej sprawowanie wysokich funkcji (zarówno w instytucjach państwa – w parlamencie, administracji, sądownictwie – jak i w publicznym sektorze gospodarczym) jako służbę publiczną, która w żadnym razie nie może być źródłem przywilejów władzy co umożliwi powstawanie "orzecznictwa etycznego"
b) uzupełnienie rozdziału II Konstytucji o dwie kolejne normy chroniące standardy życia publicznego: obowiązku zachowania najwyższej staranności w wykonywaniu funkcji publicznych i obowiązku unikania przez funkcjonariuszy publicznych sytuacji konfliktu interesu publicznego i prywatnego
c) zniesienie przywilejów materialnych ludzi władzy
d) poprawa przejrzystości finansów wyższych funkcjonariuszy publicznych poprzez lustrację majątkową
e) zwalczenie bezkarności elit życia publicznego poprzez pozbawienie praw publicznych wyższego funkcjonariusza publicznego w przypadku skazania go za przestępstwo umyślne oraz podwyższenie odpowiedzialności karnej

3. Powstrzymanie inflacji przepisów prawnych i poprawa dramatycznie niskiej jakość tworzonych regulacji oraz zwiększenie spójności, przejrzystości i stabilności prawa:
a) skupienie obsługi legislacyjnej Rządu i Parlamentu w profesjonalnym Narodowym Centrum Legislacji, nawiązującym do brytyjskiego Urzędu Radcy Parlamentarnego,
b) upublicznienie i uspołecznienie procesu legislacyjnego poprzez zwiększenie wymagań co do Oceny Skutków Regulacji, określenie procesu prowadzenia konsultacji, wprowadzenie instytucji publicznego wysłuchania,
c) ograniczenie możliwości psucia ustaw chaotycznymi poprawkami w Parlamencie
d) ograniczenie materialnego zakresu ustawodawstwa zwykłego poprzez przeniesienie części materii ustawowej do samoistnych rozporządzeń rządu
e) przeniesienie do ustaw organicznych, wymagających kwalifikowanej większości głosów oraz sztywnej uspołecznionej procedury uchwalania, zbioru praw podstawowych