Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:
Ustawa
z ...
o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Art. 1. W ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 12 otrzymuje brzmienie:
„Art. 12. 1. Rada gminy ustala, w drodze uchwały, maksymalną liczbę zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy, odrębnie dla:
1) poszczególnych rodzajów napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), o których mowa w art. 18 ust. 3 pkt 2-3;
2) zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży;
3) zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży.
2. Rada gminy może ustalić, w drodze uchwały, maksymalną liczbę zezwoleń, o której mowa w ust. 1, odrębnie dla poszczególnych jednostek pomocniczych gminy.
3. Rada gminy ustala, w drodze uchwały, zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
4. Rada gminy przed podjęciem uchwał, o których mowa w ust. 1–3, zasięga opinii jednostki pomocniczej gminy.
5. W miejscowościach, w których rozmieszczone są jednostki wojskowe, maksymalna liczba zezwoleń, o której mowa w ust. 1, usytuowanie miejsc sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych oraz godziny sprzedaży napojów alkoholowych są ustalane po zasięgnięciu opinii właściwych dowódców garnizonów.
6. Maksymalna liczba zezwoleń, o której mowa w ust. 1, usytuowanie miejsc sprzedaży, podawania i spożywania napojów uwzględniają postanowienia gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.”;
2) w art. 14:
a) w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
"4) w środkach i obiektach transportu publicznego, z wyjątkiem:
a) wagonów restauracyjnych i bufetów w pociągach komunikacji krajowej, w których dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa,
b) pociągów komunikacji międzynarodowej, w których dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie: – napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa w wagonach restauracyjnych i bufetach oraz w wagonach sypialnych i z miejscami do leżenia, – napojów alkoholowych o zawartości powyżej 4,5% alkoholu przy stolikach w wagonach restauracyjnych, w tym napojów o zawartości powyżej 18% alkoholu tylko do posiłków,
c) lokali gastronomicznych na dworcach kolejowych i autobusowych, w których dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa,
d) międzynarodowych portów lotniczych i samolotów komunikacji międzynarodowej,
e) statków i portów morskich;",
b) uchyla się ust. 7;
3) w art. 18:
a) ust. 3a otrzymuje brzmienie:
„3a. Zezwolenia, o których mowa w ust. 3, organ zezwalający wydaje po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy, o których mowa w art. 12 ust. 1–3.”,
b) po ust. 3a dodaje się ust. 3b w brzmieniu:
„3b. W przypadku gdy liczba wniosków o wydanie zezwolenia przewyższa ich maksymalną liczbę, o której mowa w art. 12 ust. 1, zezwolenie w pierwszej kolejności wydaje się uwzględniając kryterium jak największej odległości punktu, w którym ma być prowadzona sprzedaż napojów alkoholowych od najbliższego działającego punktu sprzedaży napojów alkoholowych, liczonej najkrótszą drogą dojścia ciągiem dróg publicznych, a w następnej kolejności – kryterium prowadzenia przez wnioskodawcę jak najmniejszej liczby punktów sprzedaży.”,
c) po ust. 3b dodaje się ust. 3c w brzmieniu:
"3c. Przy rozpatrywaniu wniosku, o którym mowa w ust. 2, stosuje się uchwały rady gminy, o których mowa w art. 12 ust. 1-3, z dnia złożenia wniosku.".
d) w ust. 7 w pkt 8 wyrazy „na podstawie art. 12 ust. 1 i 2” zastępuje się wyrazami „na podstawie art. 12 ust. 1–3”;
4) w art. 181 w ust. 4 wyrazy „organizacji przyjęć” zastępuje się wyrazami „dostarczaniu żywności na imprezy zamknięte organizowane w czasie i miejscu wyznaczonym przez klienta, w oparciu o zawartą z nim umowę”.
Art. 2. Do postępowań w przedmiocie wydania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 3. 1. Dotychczasowe uchwały rad gmin wydane na podstawie art. 12 ust. 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do dnia wejścia w życie uchwał wydanych na podstawie art. 12 ust. 1 i 3 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Nie stosuje się art. 1 pkt 3 lit. c do sytuacji, wymienionej w ust. 1.
Art. 4. Zezwolenia, o których mowa w art. 18 ust. 1 oraz art. 181 ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 1, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują ważność na okres na jaki zostały wydane.
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2035 roku.
UZASADNIENIE
Sprawozdawca: Scholastyka Kowalska, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Pani Marszałek!
Wysoka Izbo!
Celem przedłożonego projektu ustawy jest ewolucja proponowanych rozwiązań z zaszłości historycznych, zapewnienie spójności zmienianej ustawy w zakresie zakazów sprzedaży alkoholu oraz zasady pewności prawa wyprowadzonej przez Trybunał Konstytucyjny z zasady państwa prawnego, a także zapewnienie jasnych i przejrzystych procedur.
Zmiana proponowana w art. 1 pkt 1 spowoduje przejście z ustalania liczby miejsc sprzedaży do ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń, co jest odejściem od starej terminologii, pochodzącej z czasów gospodarki centralnie planowanej do obecnych realiów, a także dostosowaniem do realnej praktyki stosowania owego artykułu 12. W dalszej zmianie brzmienia zostanie umożliwione rejonizowanie obszaru gminy (miasta), w celu przyjęcia dla każdej z tak utworzonej części innej liczby punktów sprzedaży, której to kompetencji obecne brzmienie art. 12 wyraźnie nie przewiduje (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2015 r., sygn. III SA/Wr 491/15), co stanowi znaczne utrudnienie, zwłaszcza dla dużych gmin, w prowadzeniu prawidłowej polityki służącego ograniczeniu dostępności fizycznej alkoholu. Obecna część zmiany brzmienia pozwoli na prowadzenie takiej polityki, a także pozwoli odzwierciedlić potrzeby lokalnych wspólnot.
W obecnym stanie prawnym regulacje objęte art. 14 ust. 1 pkt 4 i ust. 7 nie są ze sobą spójne. Stosownie do brzmienia art. 14 ust. 1 pkt 4 zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w środkach i obiektach komunikacji publicznej, z wyjątkiem wagonów restauracyjnych i bufetów w pociągach, w których dopuszcza się sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych do 4,5% zawartości alkoholu oraz piwa, a zgodnie z art. 14 ust. 7 minister właściwy do spraw transportu określa zasady i warunki sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych, w pociągach i samolotach komunikacji międzynarodowej oraz w międzynarodowych portach lotniczych. W wydanym na podstawie ww. upoważnienia rozporządzeniu Ministra Komunikacji z dnia 7 maja 1983 r. w sprawie zasad i warunków sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w pociągach i samolotach komunikacji międzynarodowej oraz w międzynarodowych portach lotniczych (Dz. U. poz. 120, z późn. zm.), zezwala się na sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych w samolotach komunikacji międzynarodowej oraz w międzynarodowych portach lotniczych w sposób i w ilościach przyjętych w międzynarodowym lotnictwie komunikacyjnym.
Zauważa się, że w innych państwach Unii Europejskiej sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych na lotniskach i na pokładach statków powietrznych są szeroko rozpowszechnione. Pozbawienie podmiotów polskich takiej możliwości mogłoby wpłynąć na ich konkurencyjność w zakresie świadczonych przez nich usług, a zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym istnieje szereg przepisów pozwalających na zachowanie np. bezpieczeństwa lotniczego na pokładzie statków powietrznych oraz w portach lotniczych nawet w sytuacji, kiedy na lotniskach czy na pokładach statków powietrznych byłby spożywany alkohol. Z tych powodów nie ma obecnie również uzasadnienia do utrzymywania zakazu sprzedaży, podawania lub spożywania napojów alkoholowych na statkach i w portach morskich.
Mając na uwadze, że sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa dozwolona jest w wagonach restauracyjnych i bufetach pociągów komunikacji krajowej, utrzymywanie przedmiotowego zakazu w odniesieniu do lokali gastronomicznych znajdujących się w budynkach dworcowych nie jest uzasadniane.
Projektowana zmiana w zakresie zniesienia zakazu sprzedaży, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz piwa w lokalach gastronomicznych znajdujących się w budynkach dworcowych jest likwidacją prawnego reliktu, zmniejszy ograniczenie wolności działalności gospodarczej, zwiększy natomiast atrakcyjność, a tym samym zainteresowanie prowadzeniem działalności gospodarczej w budynkach dworców, przez co przyczyni się również do większych wpływów z tytułu podatków dochodowych.
Art. 1 pkt 3, poza zmianami dostosującymi do zmian w poprzednich punktach tego artykułu, zapewnia przejrzystość i pewność postępowania w zakresie wydania zezwolenia. Obecnie w ustawie brakuje uregulowania sytuacji, kiedy wnioskodawców jest więcej niż dostępnych zezwoleń, co powoduje brak jasności w wyborze wnioskodawcy/ów, którym zezwolenie zostanie wydane, a którym nie, a także brak jest przepisów intertemporalnych co do trwających postępowań wydania zezwolenia, a zmian uchwał rady gminy, mających wpływ. Proponowane regulacje rozwiązują te problemy, wprowadzając przepisy zapewniające przejrzystość postępowania, opierając wydanie w takich sytuacjach najdalszej odległości najbliższego punktu sprzedaży i w dalszej kolejności najmniejszej posiadanej liczby punktów. Rzeczone przepisy intertemporalne zapewniają jasność i są odzwierciedleniem zasady pewności prawa, sprawiając, że wnioskodawca w dniu złożenia wniosku, będzie pewny jakie zostaną zastosowane uchwały rady gminy.
Co do zmiany proponowanej w art. 1 pkt 4 to w obecnym stanie prawnym, ustawodawca posługuje się tym pojęciem, jednak go nie definiuje, co wprowadza chaos, ale i nadużycia w postaci występowania o tzw. zezwolenie cateringowe na organizację przyjęć.
W art. 2-4 projektu ustawy zawarto przepisy dostosowujące i przejściowe regulujące kwestie:
1) postępowań w przedmiocie wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy (art. 2 projektu ustawy);
2) zachowania w mocy dotychczasowych uchwał dotyczących maksymalnej ilości punktów sprzedaży napojów alkoholowych (art. 3 projektu ustawy);
3) utrzymaniu w mocy zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydanych przed dniem w życie ustawy (art. 4 projektu ustawy).
Projekt ustawy wpłynie także pozytywnie na konkurencję pomiędzy podmiotami świadczącymi sprzedaż napojów alkoholowych.
Projektowane regulacje będą oddziaływać na prawa majątkowe przedsiębiorców poprzez zmianę przepisów dotyczących udzielania zezwoleń na sprzedaż alkoholu w zależności od zakresu działań podejmowanych przez samorządy na podstawie przepisów ustawy. Nie dotyczyć to jednak będzie przedsiębiorców, którzy zezwolenia posiadać będą w dniu wejścia w życie ustawy, do upływu terminu ich ważności.
Ustawa nie pociąga za sobą obciążeń dla budżetu państwa ani jednostek samorządu terytorialnego. Ustawa nie wpływa negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi. Nie ma także wpływu na finanse publiczne. Ustawa jest zgodna z prawem UE.
Dziękuję.
OG: Debata potrwa tak gdzieś do 21:00 23 maja
