Ustawa z dnia … 2030 r. o związkach partnerskich
Rozdział I Przepisy ogólne
Art. 1. Związek partnerski tworzą osoby pozostające we wspólnym pożyciu.
Art. 2. W związku partnerskim w rozumieniu niniejszej ustawy nie pozostają, które:
1) pozostają w związku małżeńskim,
2) nie ukończyły 16 roku życia,
3) są krewnymi w linii prostej, rodzeństwem albo powinowatymi w linii prostej,
4) pozostają względem siebie w stosunku przysposobienia.
Rozdział II Stosunki osobiste
Art. 3. 1. Partnerzy mają równe prawa i obowiązki w związku partnerskim. Są obowiązani do wzajemnej pomocy, lojalności oraz wsparcia materialnego i osobistego, a także do współdziałania dla dobra zawartego związku partnerskiego.
2. W razie braku zgody, co do rozstrzygnięcia o sprawie wspólnej dla partnerów każde z nich może się zwrócić o rozstrzygnięcie tej sprawy przez sąd.
Art. 4. 1. Jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu z partnerów, drugi jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedmiotów urządzenia domowego.
2.W razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z partnerów , drugi partner może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu partner, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.
3. Partnerzy są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb gospodarstwa domowego
Art. 5. Ilekroć przepis prawa używa określenia osoba bliska, osoba najbliższa lub określenia osoba pozostająca w faktycznym pożyciu lub we wspólnym gospodarstwie domowym rozumie się przez to również partnerów.
Rozdział III Umowa związku partnerskiego
Art. 6. Partnerzy mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego określić istniejące pomiędzy nimi stosunki w związku partnerskim, w szczególności ustrój majątkowy, zasady dziedziczenia pomiędzy partnerami i zasady opieki nad wspólnymi dziećmi.
Art. 7. Partner może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome.
Art. 8. Do stosunków majątkowych między partnerami stosuje się odpowiednio przepisy Tytułu I Działu III Rozdziału II ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Art. 9. 1. Partnerzy mogą, jeżeli wcześniej ustanowili między sobą wspólność majątkową, ograniczyć ją albo ustanowić rozdzielność poprzez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego.
2. Jeśli zawarcie umowy, o której mowa w ust. 1, jest niemożliwe, każdy z partnerów może żądać ograniczenia albo ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
3. Ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z partnerów, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego partnerów.
4. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli partnerzy żyli w rozłączeniu.
5. Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z partnerów nie wyłącza ustanowienia wspólności majątkowej między partnerami poprzez zawarcie umowy. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, partnerzy mogą zawrzeć umowę po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.
6. Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z partnerów.
Rozdział IV Przepis końcowy
Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2031 r.
Ustawa z dnia ... 2030 r.
- Przepisy wprowadzające ustawę o związkach partnerskich
https://docs.google.com/document/d/1-DB ... Vq4XM/edit
Sprawozdawca: Alicja Kaczmarska
Uzasadnienienie: Głównym celem projektów jest wprowadzenie do porządku prawnego instytucji związku partnerskiego. Spadek liczby zawieranych małżeństw i wzrost liczby konkubinatów wskazuje na konieczność prawnej regulacji sytuacji osób żyjących w tym drugim rodzaju związków. Także badania opinii publicznej wskazują, że większość społeczeństwa popiera wprowadzenie podobnej regulacji.
Wnioskodawcy kładą sobie za cel uregulowanie instytucji związku partnerskiego w taki sposób, aby istotnie odróżniała się ona od instytucji małżeństwa, a zatem była zgodna z art. 17 Konstytucji RP. (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 listopada 2028 r. sygn. akt K 1/28) Wymaga podkreślenia, że związki partnerskie nie powinny stanowić konkurencji dla chronionego konstytucyjnie małżeństwa.
Projekt przyjmuje maksymalnie liberalną definicję związku partnerskiego, wskazując, że "tworzą go osoby pozostające we wspólnym pożyciu". Tym samym wnioskodawcy rezygnują z konieczności rejestrowania takich związków, a nawet z konieczności złożenia zgodnych oświadczeń woli o wstąpieniu w taki związek. Dla zawarcia związku partnerskiego wystarczy zatem zaistnienie wspólnego pożycia. Doktryna i judykatura wskazuje, że wspólne pożycie powinno występować na trzech płaszczyznach: fizycznej, psychicznej i ekonomicznej. Zasadniczo osoby takie powinny zatem utrzymywać kontakty seksualne, pozostawać w bliskiej relacji emocjonalnej oraz prowadzić wspólne gospodarstwo domowe. Szczególnie istotny dla celów dowodowych jest ten ostatni element. Warte podkreślenia, że intencją wnioskodawców nie jest ograniczenie związków partnerskich jedynie do związków dwóch osób przeciwnych płci. W definicji związku partnerskiego z łatwością zawierają się także bowiem związki par homoseksualnych oraz bardziej skomplikowane relacje pomiędzy kilkoma osobami.
Projekt w art. 2 zawiera negatywną definicję związku partnerskiego. Z oczywistych względów niepożądane jest bowiem uznanie prawne dla związków o charakterze nieakceptowalnym społecznie. Zgodnie z projektem, nie są zatem związkami partnerskimi związki osób pozostających w związku małżeńskim, co ma na celu ochronę małżeństwa. Podobne ograniczenie funkcjonowało już w prawie rzymskim, inaequale coniugium nie mogło funkcjonować obok małżeństwa. Trudno także wyobrazić sobie np: pozostawanie jednej osoby w ustroju majątkowym małżeńskim i równoległym innym ustroju majątkowym w ramach związku partnerskim.
Jak się zdaje nie wymaga dłuższej argumentacji ograniczenie zawierania związków partnerskich dla osób poniżej 16 roku życia, krewnych w linii prostej i bocznej w drugim stopniu pokrewieństwa albo powinowatych w linii prostej oraz osób pozostających w stosunku przysposobienia.
W zakresie stosunków osobistych projekt wskazuje na prawa i obowiązki, których istnienie w związku partnerskim wydaje się niejako oczywiste. To m. in. równość partnerów, obowiązek wzajemnej pomocy, lojalności, wsparcia, współdziałania dla dobra związku czy prawo do korzystania z mieszkania partnera.
Projekt rozciąga także określenie znaczenie określenia "osoba najbliższa" i pokrewnych, na osoby pozostające w związku partnerskim.
W rozdziale III projekt reguluje kwestię umowy związku partnerskiego, którą partnerzy mogą rozszerzyć uprawnienia wynikające bezpośrednio z ustawy. Zgodnie z projektem w takiej umowie partnerzy mogą określić swój ustrój majątkowy (wspólność majątkowa, rozdzielność majątkowa, rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków), zasady dziedziczenia i zasady opieki nad wspólnymi dziećmi.
Umowa związku partnerskiego byłaby zawierana w formie aktu notarialnego i z zachowaniem tej formy mogłaby być także w dowolnym momencie, za zgodną wolą stron, zmieniona.
Projekt ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o związkach partnerskich zawiera przepisy zmieniające 126 ustaw, wprowadzając m. in. możliwość wspólnego rozliczania podatkowego dla partnerów czy umożliwiając uzyskanie informacji medycznej o partnerze.
Projekt jest zgodny z prawem UE i nie niesie negatywnych skutków finansowych dla budżetu państwa ani jednostek samorządu terytorialnego.
Ustawa wpływa na sytuację rodzin z dziećmi, w których rodzice nie są małżonkami poprzez prawne uregulowanie statusu ich związku, a więc ułatwia ich sytuację.
