Przechodzimy do debaty nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw. Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców, sekretarz stanu w ministerstwie finansów Martę Golbik.
Ustawa
z dnia ... 2035 roku
o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie dnia 21 lipca 2006r. o nadzorze nad rynkiem finansowym wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 1 w ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art.1.1. Ustawa określa organizację, zakres i cel sprawowania nadzoru publicznego nad rynkiem finansowym.”;
2) W art. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 2.1. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest ochrona interesu publicznego.
2. Nadzór nad rynkiem obejmuje również działania zmierzające do zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa, a także przejrzystości na rynku finansowym, rozwoju zaufania do jego uczestników oraz zapewnienie ochrony ich interesów.
3. Osiągnięcie celów, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje w szczególności poprzez wykonywanie nadzoru określonego w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym , ustawie z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.”;
3) W art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 5.1. W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch Zastępców Przewodniczącego i sześciu członków.
2. Dwóch członków Komisji powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób wskazanych przez Radę.”;
4) Wprowadza się art. 6b w brzmieniu:
„Art. 6b.1. Organem opiniodawczo – doradczym Prezesa Rady Ministrów w zakresie nadzoru na rynku finansowym jest Rada Interesu Publicznego Rynku Finansowego, zwana dalej „Radą”.
2. Rada opiniuje oraz ocenia wszelkie działania oraz procesy dotyczące rynku finansowego, kierując się potrzebą ochrony interesu publicznego.
3. W skład Rady wchodzi 25 członków, powoływanych oraz odwoływanych przez Prezesa Rady Ministrów z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Kandydatów na członków Rady wskazują organizacje zawodowe i społeczne, zainteresowane problematyką rynku finansowego, ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe związki pracodawców, których działalność wiąże się z funkcjonowaniem rynku finansowego, a także osoby wskazane przez wyższe uczelnie, uprawnione do nadawania stopnia naukowego doktora nauk w zakresie finansów lub prawa finansowego.
5. Realizując cel określony w ust. 2 Rada:
1) monitoruje transakcje dokonywane na rynku finansowym i działania jego uczestników
2) zgłasza Komisji dostrzeżone zagrożenia dla ochrony interesu publicznego na rynku finansowym
3) składa Prezesowi Rady Ministrów coroczną opinię w sprawie działalności Komisji, do dnia 30 września następnego roku.
6. Posiedzeniu Rady przewodniczy jej przewodniczący lub jego zastępca. W posiedzeniu Rady uczestniczy przewodniczący Komisji lub jego zastępca.
7. Szczegółowy tryb działania Rady określa statut, który w drodze zarządzenia nadaje Prezes Rady Ministrów.”;
5) W art. 7 w ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 7.1. Przewodniczącego Komisji powołuje Prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję, spośród osób pozytywnie zaopiniowanych przez Radę oraz które:
1) posiadają obywatelstwo polskie;
2) korzystają z pełni praw publicznych;
3) posiadają wyższe wykształcenie prawnicze lub ekonomiczne;
4) posiadają odpowiednią wiedzę w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym w Rzeczypospolitej Polskiej oraz doświadczenie zawodowe uzyskane w trakcie pracy naukowej, pracy w podmiotach wykonujących działalność na rynku finansowym bądź pracy w organie nadzoru nad rynkiem finansowym;
5) posiadają co najmniej trzyletni staż pracy na stanowiskach kierowniczych;
6) nie były karane za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
7) cieszą się nieposzlakowaną opinią i dają rękojmię prawidłowego wykonywania powierzonych zadań.”;
6) W art. 8 wprowadza się ust.1a w brzmieniu:
„1a. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 zakazy, o którym mowa w art. 15a obowiązują przewodniczącego aż do dnia, w którym upłynie 5 lat od dnia powołania go na stanowisko przewodniczącego.”;
7) W art. 11 skreśla się ust. 6 i wprowadza się ust. 6a w brzmieniu:
„6a. Od decyzji wydanych przez Komisję służy odwołanie do organu odwoławczego.”;
8) Art. 15 otrzymuje brzmienie:
„Art. 15.1. Przewodniczący Komisji, jego Zastępcy, członkowie Komisji oraz pracownicy
Urzędu Komisji nie mogą być akcjonariuszami lub udziałowcami podmiotów podlegających nadzorowi Komisji, z wyjątkiem posiadania akcji dopuszczonych do obrotu zorganizowanego, w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1, nie mogą zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską. Nie mogą również wykonywać innych czynności, które pozostawałyby w sprzeczności z ich obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.”;
9) W art. 19. ust 1 w brzmieniu:
„1. Wydatki stanowiące koszty działalności Komisji i Urzędu Komisji, w wysokości określonej w ustawie budżetowej, w tym wynagrodzenia i nagrody dla Przewodniczącego Komisji, jego Zastępców oraz pracowników Urzędu Komisji, są pokrywane z budżetu państwa.”;
10) W art. 19 wprowadza się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Wpłaty wnoszone przez podmioty nadzorowane w wysokości i na zasadach określonych w przepisach ustaw, o których mowa w art. 1 ust. 2, stanowią dochód budżetu państwa.”;
Art. 2. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe wprowadza się następujące zmiany:
1) W art. 131a ust. 1 i 2 w brzmieniu:
„Art. 131 a. 1. Banki są obowiązane do wnoszenia wpłat do budżetu państwa w związku z wykonywaniem przez organy publiczne nadzoru bankowego, stanowiących iloczyn sumy aktywów bilansowych banków i stawki nieprzekraczającej 0,024 %.
2. Należności, o których mowa w ust. 1, podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.”.
2)Wprowadza się art. 131b w brzmieniu:
„Art. 131b. 1. Usługi i produkty finansowe oferowane w ramach wykonywania działalności bankowej podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 3. W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 201a w brzmieniu:
„Art. 201a. 1. Usługi i produkty finansowe oferowane przez fundusze emerytalne podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 4. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych wprowadza się następujące zmiany: Wprowadza się art. 6a w brzmieniu:
„Art. 6a. 1. Usługi i produkty finansowe oferowane w ramach pracowniczych programów emerytalnych podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 5. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 18a w brzmieniu:
„Art. 18a. 1. Indywidualne konta emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 6. W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych wprowadza się następujące zmiany: Wprowadza się art.6a w brzmieniu:
„Art. 6a. 1. Emerytury kapitałowe podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 7. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 3a w brzmieniu:
„Art. 3a. Usługi i produkty finansowe oferowane w ramach wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych oraz działalności reasekuracyjnej podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania
kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 8. W ustawie dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 4a w brzmieniu:
„Art. 4a.1. Ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 9. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 68b w brzmieniu:
„Art. 68b.1. Papierów wartościowe proponowane do nabycia w drodze oferty podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 10. W ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 237a w brzmieniu:
„Art. 237a.1. Usługi i produkty finansowe oferowane przez fundusze inwestycyjne podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 11. W ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 25a w brzmieniu:
„Art. 25a. 1 Towary giełdowe, którymi obrót odbywa się na giełdzie towarowej podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 12. W ustawie z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych wprowadza się następujące zmiany: Wprowadza się art. 36a w brzmieniu:
„Art. 36a. 1. Elektroniczny instrument płatniczy podlega kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 11. W ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 25a w brzmieniu:
„Art. 25a. 1 Towary giełdowe, którymi obrót odbywa się na giełdzie towarowej podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 12. W ustawie z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych wprowadza się następujące zmiany: Wprowadza się art. 36a w brzmieniu:
„Art. 36a. 1. Elektroniczny instrument płatniczy podlega kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
Art. 14. W ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych wprowadza się następujące zmiany:
Wprowadza się art. 5a w brzmieniu:
„Art. 5a.1. Usługi i produkty finansowe oferowane przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo
– rozliczeniowe podlegają kategoryzacji ze względu na ryzyko zmienności ceny, ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej oraz ryzyko kredytowe.
2. Komisja sprawuje nadzór nad prawidłowym wykonywaniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi rodzaj produktów finansowych i usług, które podlegają zwolnieniu z obowiązku kategoryzacji, o której mowa w ust. 1. 4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi sposób dokonywania kategoryzacji produktów finansowych i usług, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnej informacji o charakterze publicznym na temat ryzyka ekonomicznego
nabywania i korzystania z usług finansowych oferowanych przez te podmioty.”.
Art. 15. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych wprowadza się następujące zmiany:
W art. 14. ust 1. w brzmieniu:
„Art. 14.1. Do wnoszenia wpłat do budżetu państwa , w związku z wykonywaniem przez organy publiczne nadzoru obowiązane są:
1) zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji do wysokości 0,14 % zbioru składek brutto;
2) powszechne towarzystwa emerytalne w wysokości stanowiącej iloczyn średniej rocznej wartości aktywów otwartego funduszu emerytalnego zarządzanego przez dane powszechne towarzystwo emerytalne i stawki nieprzekraczającej 0,016%; średnią roczną wartość aktywów otwartego funduszu emerytalnego wylicza się na podstawie wartości aktywów otwartego funduszu emerytalnego ustalanej na ostatni dzień roboczy każdego miesiąca danego roku kalendarzowego.”.
Art. 16. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym wprowadza się następujące zmiany:
W art. 17 ust. 1 i 2.
„Art. 17. 1. Opłaty, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych, ustawie o giełdach towarowych, ustawie o obrocie instrumentami finansowymi i ustawie o ofercie publicznej stanowią dochód budżetu państwa.
2. Z budżetu państwa pokrywane są koszty przeprowadzenia egzaminów i sprawdzianów umiejętności, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, w tym wynagrodzenia osób wchodzących w skład właściwych komisji egzaminacyjnych.”.
Art. 17. Z dniem wejścia w życie ustawy, wygasa kadencja członków Komisji. Skład nowej Komisji zostaje powołany na zasadach i w trybie określonym w niniejszej ustawie.
Art. 18. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2036 roku.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Marta Golbik, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Niezbędnym warunkiem zwiększenia skuteczności publicznego nadzoru nad rynkiem finansowym jest zdefiniowanie na nowo jego celów. Jeżeli interes publiczny i ochrona interesów uczestników obrotu na rynku finansowym będzie podstawowym kryterium decydującym o podjęciu ingerencji Komisji Nadzoru Finansowego, funkcjonowanie rynku finansowego nie będzie postrzegane jako jedno z najważniejszych zagrożeń. Aby te cele stały się rzeczywistością, projektowane ustawodawstwo tworzy prawne instrumenty, które będą chronić Komisję Nadzoru Finansowego od nacisków zewnętrznych, a także zapewnią jej bezstronność. Aby uchronić Komisję Nadzoru Finansowego przed zarzutem ulegania wpływom instytucji finansowych konieczne jest powołanie stałego organu opiniodawczego przy Prezesie Rady Ministrów, tzn. Rady Interesu Publicznego, składającej się m.in. z ekspertów w dziedzinie rynków finansowych, którzy potrafiliby dokonać rzetelnej oceny działalności Komisji, a także monitorowaliby zachodzące na rynku zjawiska, wskazując jednocześnie we wczesnej fazie rodzące się na nim niebezpieczeństwa, godzące przede wszystkim w interes publiczny i interes uczestników obrotu na rynku finansowym. Wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 21 lipca 2006r. o nadzorze nad rynkiem finansowym znajdzie swoje odpowiednie odzwierciedlenie w poszczególnych ustawach regulujących problematykę rynków finansowych.
Stabilność finansowa odgrywa podstawową rolę w funkcjonowaniu zarówno systemu finansowego, jak i całej gospodarki. System finansowy składa się z:
- rynków finansowych, w tym rynków pieniężnych i kapitałowych, poprzez które nadwyżki środków finansowych kierowane są od pożyczkodawców, czyli firm i osób prywatnych poszukujących możliwości inwestycyjnych do pożyczkobiorców, czyli podmiotów zainteresowanych pozyskaniem kapitału;
- pośredników finansowych, w tym banków i firm ubezpieczeniowych, które stanowią ogniwo łączące pożyczkodawców i pożyczkobiorców. Pożyczkobiorcy mają także możliwość pozyskiwania środków bezpośrednio na rynkach finansowych poprzez emisję papierów wartościowych, np. akcji i obligacji;
- infrastruktury finansowej, która umożliwia przepływ płatności, jak również obrót papierami wartościowymi oraz ich rozliczanie i rozrachunek.
Skuteczna ochrona systemu finansowego i zapewnienie jego stabilności finansowej możliwa jest po zidentyfikowaniu przez instytucje finansowe i organy nadzoru głównych źródeł zagrożeń, które związane są z występowaniem określonych następstw, tzn.: wskutek zwolnienia gospodarki przedsiębiorstwa zaczynają mieć problemy ze spłatą kredytów inwestycyjnych, a gospodarstwa domowe, w następstwie utrzymującej się inflacji zaczynają mieć trudności ze spłatą kredytów mieszkaniowych, co generuje straty w bankach.
Udzielanie przez banki dużych pożyczek na rzecz jednej branży rodzi zagrożenie, iż w przypadku spadku koniunktury w tej branży mogą być one narażone na straty. Ostrożne zarządzanie ryzykiem przez banki, firmy ubezpieczeniowe i inne instytucje finansowe pełni kluczową rolę w zapobieganiu kryzysom finansowym. Ponadto równie ważne są działania podejmowane przez odpowiednie organy celu zapobieżenia kryzysowi lub zminimalizowania jego skutków. Działania te wiążą się z:
- regulacjami ostrożnościowymi, które wymagają od instytucji finansowych, aby efektywnie zarządzały ryzykiem i dbały o bezpieczeństwo depozytów, a także ujawniania informacji finansowych w celu utrzymania dyscypliny rynkowej;
- nadzorem ostrożnościowym, którego istotą jest pilnowanie, by instytucje finansowe przestrzegały regulacji ostrożnościowych;
- monitorowaniem i oceną stabilności finansowej.
Wprowadzane zmiany służyć będą zwiększeniu transparentności. Instytucje finansowe będą obowiązane udostępniać rynkom i opinii publicznej wszelkich istotnych informacje na temat oferowanych przez siebie produktów finansowych i usług w sposób otwarty, jasny i w odpowiednim terminie. Zasada przejrzystości ma fundamentalne znaczenie w zapobieganiu i zwalczaniu kryzysów gospodarczych. Przejrzystość ułatwia opinii publicznej zrozumienie reguł funkcjonujących na rynku, lepsze rozumienie czyni zaś działalność instytucji finansowych bardziej wiarygodną.
Celem kategoryzacji instrumentów finansowych jest zapewnienie stabilności finansowej rynku finansowego. W ten sposób możliwa stanie się autokorekta zachowań uczestników rynku finansowego podejmujących zbyt duże ryzyko, bez interweniowania podmiotów publicznych w mechanizmy rynkowe. Równolegle do wzrostu ryzyka określonego w kategoryzacji, powinna wzrastać czujność potencjalnych nabywców produktów finansowych i usług, która związana jest z możliwością utraty zainwestowanego kapitału. Kategoryzacja produktów finansowych i usług, oferowanych przez instytucje finansowe jest instrumentem zmierzającym do ochrony uczestników obrotu na rynku finansowego.
Projektodawcy przewidują, że ustawa będzie miała pozytywny wpływ na sektor finansów publicznych. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
og: 48h
