Przechodzimy do debaty nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, zgłoszonym przez grupę posłów klubu Razem dla Polski - Demokracja i Postęp. Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców, panią posłankę Aleksandrę Uznańską-Wiśniewską.
Ustawa
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
Art. 1. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 24 § 1a otrzymuje brzmienie:
„§ 1a. Za wykroczenia określone w art. 82 § 1–3, 4 i 5, art. 86 § 1, 1a i 2, art. 86b § 1, art. 87 § 1, art. 92 § 1 i 2, art. 92a § 2, art. 92b, art. 93 § 1, art. 94 § 1, art. 96 § 3 lub art. 97a grzywnę wymierza się w wysokości do 30 000 złotych.”;
2) w art. 82:
a) § 1–3 otrzymują brzmienie:
„§ 1. Kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na:
1) niedozwolonym używaniu otwartego ognia, paleniu tytoniu i stosowaniu innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów palnych,
2) wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym bez ich wymaganego zabezpieczenia,
3) używaniu instalacji, urządzeń i narzędzi niepoddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie albo użytkowaniu ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem lub warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzeniania ognia,
4) napełnianiu gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych obiektach nieprzeznaczonych do tego celu,
5) nieprzestrzeganiu zasad bezpieczeństwa przy używaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych pożarowo, w tym gazu płynnego w butlach,
6) garażowaniu pojazdu silnikowego w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu z nieopróżnionym zbiornikiem paliwa i nieodłączonym na stałe zasilaniem akumulatorowym,
składowaniu materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczaniu przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości,
8) składowaniu materiałów palnych na nieużytkowych poddaszach lub na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach,
9) składowaniu materiałów palnych pod ścianami obiektu bądź przy granicy działki, w sposób naruszający zasady bezpieczeństwa pożarowego,
10) uniemożliwianiu lub ograniczaniu dostępu do urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic, urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, kurków głównej instalacji gazowej, a także wyjść ewakuacyjnych oraz okien dla ekip ratowniczych,
11) uniemożliwianiu lub ograniczaniu dostępu do źródeł wody do celów przeciwpożarowych,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2. Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisów o ochronie przeciwpożarowej do zapewnienia warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu, nie dopełnia obowiązków polegających na:
1) zapewnieniu osobom przebywającym w obiekcie lub na terenie odpowiednich warunków ewakuacji,
2) wyposażaniu obiektu lub terenu w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
3) utrzymywaniu urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej,
4) umieszczeniu w widocznych miejscach instrukcji postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych oraz wymaganych informacji,
5) oznakowaniu obiektu odpowiednimi znakami bezpieczeństwa,
6) utrzymywaniu dróg pożarowych w stanie umożliwiającym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy jednostek ochrony przeciwpożarowej,
7) zapewnieniu usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych,
8) zachowaniu pasa ochronnego o szerokości minimum 2 m i nawierzchni z materiałów niepalnych lub gruntowej oczyszczonej, wokół placów składowych, składowisk przy obiektach oraz przy obiektach tymczasowych o konstrukcji palnej,
9) przestrzeganiu zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego podczas zbioru, transportu lub składowania palnych płodów rolnych,
10) zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów w lesie poprzez wykonywanie wymaganych zabiegów ochronnych,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 3. Kto na terenie lasu, na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od nich roznieca ogień poza miejscami wyznaczonymi do tego celu albo pali tytoń, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.”,
b) § 4 i 5 otrzymują brzmienie:
„§ 4. Kto wypala trawy, słomę lub pozostałości roślinne na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 5. Kto w inny sposób nieostrożnie obchodzi się z ogniem,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia w art. 96 § 1ad otrzymuje brzmienie:
„§ 1ad. W postępowaniu mandatowym w sprawach o wykroczenia określone w art. 82 § 1–3, 4 i 5 Kodeksu wykroczeń oraz w rozdziale XI Kodeksu wykroczeń można nałożyć grzywnę w wysokości do 5000 zł, a w przypadku, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń – do 6000 zł.”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Sprawozdawca: Aleksandra Uznańska-Wiśniewska
Pani Marszałek,
Wysoka Izbo,
Przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz ustawy –Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia ma na celu zminimalizowanie zagrożeń pożarowych. Aby wzmocnić funkcję prewencyjną i sprawiedliwościową prawa karnego sensu largo, proponuje się wprowadzenie zmian, które pozwolą na skuteczniejszą walkę z niebezpiecznymi zachowaniami, polegającymi na:
- dokonywaniu czynności mogących spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji,
- niezapewnieniu warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu,
- rozniecaniu ognia (albo paleniu tytoniu) poza miejscami wyznaczonymi do tego celu,
- wypalaniu trawy, słomy lub pozostałości roślinnych na polach niezgodnie z przepisami,
- nieostrożnym obchodzeniu się z ogniem.
Postępujące zmiany klimatu, w szczególności wzrost temperatury, brak śniegu i zmiana schematu opadowego generują m.in. zwiększone ryzyko pożarowe. To wyższe ryzyko pożarowe bezpośrednio wpływa zaś na bezpieczeństwo ludzi i zwierząt oraz ochronę mienia i przyrody. Pożary, tak jak inne niekontrolowane, ekstremalne zdarzenia związane z działaniem sił natury, stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, ich mienia, a także świata roślinnego i zwierzęcego. Generują nie tylko szkody środowiskowe, ale też znaczne koszty społeczne i finansowe. Często wynikają z działań człowieka, w tym podpaleń i nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych. Obowiązkiem państwa jest minimalizowanie tego ryzyka, również poprzez politykę karną.
Kodeks karny przewiduje odpowiedzialność za:
- sprowadzenie pożaru zagrażającego życiu lub zdrowiu wielu osób lub mieniu w wielkich rozmiarach (art. 163 § 1 pkt 1 k.k., kara 1–10 lat pozbawienia wolności),
- sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa pożaru (art. 164 k.k., kara od 6 miesięcy do 8 lat, nieumyślnie – do 3 lat),
- zniszczenia w świecie roślinnym lub zwierzęcym (art. 181 k.k., kara od grzywny do 8 lat pozbawienia wolności, także w formie nieumyślnej),
- niszczenie chronionych terenów lub obiektów (art. 187 k.k.).
Przestępstwem jest także działanie nieostrożne powodujące niebezpieczeństwo powstania pożaru, nawet jeśli pożar nie wystąpi. W przypadku niewielkich pożarów możliwe jest stosowanie art. 288 k.k. (zniszczenie mienia) lub art. 181 k.k. Wina jest koniecznym warunkiem odpowiedzialności – przypadkowe zaprószenie ognia, którego nie można było uniknąć, nie stanowi przestępstwa, ale może rodzić odpowiedzialność cywilną. W ocenie projektodawcy zmiany w zakresie przestępstw nie są potrzebne – wystarczają obecne regulacje. Problem dotyczy natomiast prawa wykroczeń.
Art. 82 k.w. penalizuje m.in. czynności grożące pożarem, brak zabezpieczeń przeciwpożarowych, rozpalanie ognia w miejscach niedozwolonych, wypalanie roślinności i nieostrożne obchodzenie się z ogniem. Maksymalna grzywna (5 000 zł) i mandaty (500 zł) nie były zmieniane od ponad 20 lat, co czyni je niewspółmiernymi do obecnych realiów.
Zakres proponowanych zmian:
1) Podwyższenie górnej granicy grzywny z 5 000 zł do 30 000 zł za wykroczenia z art. 82 § 1–5 k.w.
2) Zmiana katalogu kar:
- w § 1, 2, 4 i 5 – usunięcie kary nagany, dodanie kary ograniczenia wolności (obok aresztu i grzywny),
- w § 3 – usunięcie kary nagany, pozostawienie aresztu, ograniczenia wolności i grzywny.
3) Zmiany w k.p.s.w. – podniesienie maksymalnych mandatów:
- z 500 zł do 5 000 zł,
- z 1 000 zł do 6 000 zł przy kilku wykroczeniach naraz.
Rozwiązania są spójne z już obowiązującymi sankcjami za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji.
Podniesienie kar i eliminacja nagany zwiększy ich funkcję prewencyjną. Dodanie kary ograniczenia wolności pozwoli na skuteczniejsze reagowanie na poważniejsze naruszenia, a równocześnie sądy zachowają możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia (art. 39 k.w.).
Projekt wpłynie na zwiększenie wpływów budżetowych z kar oraz ograniczenie liczby pożarów powodowanych przez człowieka, co zmniejszy straty przyrodnicze, społeczne i finansowe. Regulacja jest zgodna z prawem UE, nie wpłynie negatywnie na sytuację rodzin z dziećmi.
Dziękuję.
og: 48h