Ustawa
z dnia ...
o rozrodzie wspomaganym medycznie i Polskiej Radzie Bioetycznej
Rozdział I
Przepis wstępny
Art. 1. Ustawa reguluje problematykę rozrodu wspomaganego medycznie oraz Polskiej Rady Bioetycznej
Rozdział II
Rozród wspomagany medycznie
Art. 2.
Korzystanie z technik rozrodu wspomaganego medycznie dopuszczalne jest dla małżeństw i par tworzonych przez osoby pełnoletnie w celu przezwyciężenia problemów wynikających z niezamierzonej bezdzietności wyłącznie wówczas, gdy wyczerpano inne dostępne w danym przypadku metody terapeutyczne prowadzące do poczęcia i narodzin, co jest potwierdzone przez właściwego lekarza medycyny.
Art. 3.
1. Przystąpienie do procedury rozrodu wspomaganego medycznie wymaga pisemnej, świadomej i swobodnej zgody obydwu partnerów podjętej na podstawie kompleksowej i szczegółowej informacji o stosowanych metodach, poziomie ich inwazyjności, skutkach ubocznych poszczególnych zabiegów, skuteczności poszczególnych metod, ryzyku niepowodzenia oraz konsekwencjach prawnych dla kobiety, mężczyzny, poczętego dziecka oraz utworzonych zarodków.
2. Przed przystąpieniem do procedury zapłodnienia pozaustrojowego partnerzy składają pisemne oświadczenie co do możliwości udostępnienia utworzonych nadliczbowych zarodków innym biorcom. Cofnięcie zgody na udostępnienie utworzonych zarodków nadliczbowych innym biorcom po upływie 5 lat od daty utworzenia zarodków jest niedopuszczalne.
3. Oświadczenie o braku zgody na udostępnienie utworzonych zarodków nadliczbowych innym biorcom może być w każdym czasie zmienione przez obu partnerów działających wspólnie. W przypadku śmierci jednego z partnerów zgodę na udostępnienie wyraża partner pozostający przy życiu.
Art. 4.
1. Partnerzy, którzy wyrazili zgodę na zastosowanie procedury rozrodu wspomaganego medycznie nie mogą kwestionować swego rodzicielstwa w stosunku do dziecka poczętego i narodzonego w jej efekcie.
2.Ujawnienie danych dotyczących dawcy komórek rozrodczych w przypadkach dopuszczonych w myśl odrębnych przepisów nie może prowadzić do ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa.
Art. 5.
Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Polskiej Rady Bioetycznej, określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady w sprawie procedur technik rozrodu wspomaganego medycznie.
Art. 6.
Tworzenie zarodków dla celów naukowych jest zabronione.
Art. 6a.
Zakazuje się niszczenia zarodków.
Rozdział III
Zakaz klonowania człowieka
Art. 7.
Zakazuje się klonowania człowieka.
Rozdział IV
Polska Rada Bioetyczna
Art. 8.
1. Powołuje się Polską Radę Bioetyczną, zwaną dalej "Radą"
2. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym przy Prezesie Rady Ministrów działającym w zakresie etycznych, prawnych i społecznych ocen rozwoju biomedycyny i biotechnologii.
Art. 9. Do zakresu działań Rady należy:
1) dostarczanie opinii publicznej i organom władzy publicznej informacji oraz ocen etycznych, prawnych ekonomicznych i społecznych z zakresu biomedycyny i biotechnologii;
2) ocena standardów badań naukowych na człowieku;
3) przygotowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu biomedycyny i biotechnologii;
4) upowszechnianie wiedzy na temat biomedycyny i biotechnologii;
5) współpraca z organami władzy publicznej i innymi publicznymi podmiotami krajowymi w zakresie działania Rady;
6) współpraca z instytucjami międzynarodowymi oraz instytucjami innych krajów o podobnym zakresie działania;
7) doradztwo komisjom bioetycznym działającym na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty;
8 ) analiza bieżących zagadnień związanych z etyką badań naukowych w dziedzinie medycyny;
9) rozpoznawanie zagadnień i formułowanie wiążących odpowiedzi na pytania stawiane przez Odwoławczą Komisję Bioetyczną działającą na podstawie art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Art. 10.
1. Rada składa się z 15 członków.
2. Członkiem Rady może być osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
1) ma obywatelstwo polskie;
2) korzysta z pełni praw obywatelskich;
3) nie była karana sądownie;
4) posiadająca tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego z zakresu prawa, medycyny, genetyki, socjologii, biologii, filozofii, etyki lub ekonomii;
5) posiadająca co najmniej dwie rekomendacje udzielone przez senaty uczelni publicznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 22 oraz art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).
3. Co najmniej 7 członków Rady musi mieć wykształcenie z zakresu medycyny, genetyki, biologii molekularnej lub biotechnologii.
Art. 11.
1. Prezes Rady Ministrów powołuje członków Rady na 5 letnią kadencję.
2. Nie można być członkiem Rady dłużej niż dwie kadencje.
3. Członkostwo w Radzie ustaje wskutek:
1) śmierci;
2) rezygnacji;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo;
4) odwołania przez Prezesa Rady Ministrów w przypadku utraty kwalifikacji niezbędnych do członkostwa w Radzie bądź choroby uniemożliwiającej pełnienie obowiązków członka Rady.
Art. 12.
1. Członkowie Rady wybierają ze swojego grona spośród członków posiadających wykształcenie medyczne Przewodniczącego Rady. Wybór Przewodniczącego Rady dokonywany jest zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 10 członków Rady.
2. Do zadań Przewodniczącego Rady należy kierowanie pracami Rady i jej reprezentowanie na zewnątrz.
3. Kadencja Przewodniczącego Rady kończy się w dniu ustania jego członkostwa w Radzie.
4. Przewodniczący może zostać odwołany z pełnionej funkcji przez członków Rady bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 10 członków Rady.
Art. 13.
1. Przy wykonywaniu swoich zadań członkowie Rady są niezależni i bezstronni.
2. Rada uchwala statut działania określający jej szczegółowy tryb pracy i organizację, który wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia go przez Prezesa Rady Ministrów.
Art. 14.
1. Rada podejmuje uchwały zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy członków Rady, z zastrzeżeniem ust. 2. Do uchwał dołącza się pisemne uzasadnienie.
2. Uchwały w sprawach organizacyjnych nie wymagają pisemnego uzasadnienia.
3. Każdy członek Rady może zgłosić do protokołu posiedzenia Rady zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.
Art. 15.
1. Posiedzenia Rady zwoływane są przez Przewodniczącego Rady w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał.
2. W posiedzeniach Rady mogą brać udział wskazani przez członków Rady eksperci z dziedziny, która jest przedmiotem danego posiedzenia.
3. Rada podczas wykonywania swoich zadań może zwracać się do organów administracji publicznej o informacje i dokumenty, w tym informacje niejawne, związane z zakresem jej działalności i niezbędne do realizacji obowiązków Rady.
Art. 16.
Rada składa Prezesowi Rady Ministrów coroczne sprawozdanie z działalności Rady oraz przedstawia informacje problemowe.
Art. 17.
1. Koszty działania Rady związane z obsługą, przeprowadzaniem badań i opracowywaniem ekspertyz, a także uczestniczeniem w jej posiedzeniach ekspertów, członków Rady i osób niebędących jej członkami pokrywa się z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
2. Obsługę administracyjno-biurową Rady zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Rozdział V
Przepisy karne
Art. 18.
Kto klonuje człowieka, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 19.
Kto tworzy zarodki w celach naukowych, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Rozdział 6
Przepis końcowy
Art. 20.
Ustawa wchodzi w życie w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
W Polsce dotąd nie było ustawy, która regulowałaby kwestie stosowania procedury in vitro. Obowiązująca ustawa tkankowa nie zawiera zapisów dotyczących komórek rozrodczych, tkanek zarodkowych i tkanek płodów. Problem niepłodności staje się problemem cywilizacyjnym i dotyka 10-15 proc. populacji. W ustawie uregulowaliśmy problematykę rozrodu wspomaganego medycznie. Kluczową zasadą, którą kierowali się autorzy ustawy, było zapewnienie bezpieczeństwa procedury leczenia niepłodności w każdym wymiarze.
Projekt ogranicza możliwość tworzenia nadliczbowych zarodków - zapłodnionych będzie mogło być nie więcej niż sześć komórek jajowych. Większą liczbę komórek jajowych będzie można zapłodnić, gdy kobieta ukończy 35 lat lub gdy będą ku temu wskazania - współistniejąca z niepłodnością choroba i wcześniejsze dwukrotne nieskuteczne leczenie metodą zapłodnienia pozaustrojowego. Ustawa wprowadza również zakaz niszczenia zarodków.
Niezależnie od tego, jak bardzo różnimy się od naszych oponentów politycznych w tej konkretnej sprawie, uważamy, że jest to problem dotyczący 1,5 mln par w Polsce, a więc problem, którym bezwzględnie rząd powinien się zająć. Staraliśmy się stworzyć uczciwy i moralny kompromis. Liczymy na jak największe poparcie dla rządowej propozycji.
og: Jest to ustawa różniąca się od tej z reala
