Wiadomości ze świata

[Administrator]

Trzęsienie ziemi w brytyjskiej polityce. Eurosceptyczna Partia Reform wygrywa wybory do Izby Gmin

Czwartkowe wybory do Izby Gmin niemal przez wszystkie media zostały określone jako przełomowe. Po raz pierwszy od 1910 roku wygrała je bowiem inna partia, niż Partia Pracy lub Partia Konserwatywna. Tegoroczne wybory są symbolicznym końcem trwającego od lat 20-tych XX wieku okresu dominacji torysów i laburzystów.

Najwięcej głosów, bo 28%, zdobyła eurosceptyczna Partia Reform Nigela Farage'a. Dało to 303 miejsca w Izbie Gmin. Za mało do samodzielnych rządów. Prawdopodobnie za dużo, aby mogła powstać jakakolwiek inna stabilna koalicja. Ugrupowanie kilka miesięcy temu zmieniło nazwę, wcześniej nazywało się bowiem Brexit Party, co nawiązywało do głównego postulatu - wyjścia przez Zjednoczone Królestwo z UE. - Nie porzucamy idei Brexitu. Jeśli wygramy, będę zdeterminowany doprowadzić do drugiego referendum i opuszczenia Unii. Nasza partia ma jednak szerszy program reform Zjednoczonego Królestwa, czego symbolem będzie nowa nazwa- mówił Farage. 76-letni polityk, który jest naczelnym brytyjskim eurosceptykiem od niemal 50 lat, zapowiedział chęć stanięcia na czele rządu, aby skutecznie doprowadzić do Brexitu, a po nim oddanie sterów młodszym.

Rządzący od 15 lat laburzyści premiera Keira Starmera utracili niemal połowę głosów sprzed 5 lat i zdobyli zaledwie 24% głosów, co przełożyło się na 177 mandatów w Izbie Gmin. To najgorszy wynik od 1918 roku. Porażka Partii Pracy to przede wszystkim wynik znużenia jej długimi rządami, także samym premierem Starmerem, który na czele gabinetu stał od 11 lat, najdłużej od czasów Margharet Thatcher. Na niekorzyść rządzących działało także spowolnienie gospodarcze - w ostatnim czasie wzrost PKB był minimalny co skutkowało brakiem dostrzegalnej poprawy poziomu życia przez wielu obywateli. Jednocześnie z uwagi na problemy budżetowe Starmer podwyższył podatki, co wzbudziło duże niezadowolenie. W oczach większości brytyjczyków stare partie nie wskazywały recept na rozwiązanie ich problemów. Proste rozwiązanie przedstawiał natomiast Farage, który winą za brak wzrostu gospodarczego obarczał, poza rządem, UE. Jego retorykę wspierała realizacja przez Unię polityki Zielonego Ładu i niepopularne na Wyspach wycofanie z produkcji nowych samochodów spalinowych. Duża część społeczeństwa, szczególnie w rejonach wiejskich nie rozumie, dlaczego muszą rezygnować z dotychczasowego sposobu życia w imię walki z kryzysem klimatycznym.

Kompletną porażkę ponieśli konserwatyści, którzy z 19% poparciem uzyskali zaledwie 38 mandatów, będą zatem dopiero 4 partią w Izbie Gmin. To najgorszy wynik w historii, dotąd Partia Konserwatywna (a przed 1835 rokiem jej poprzedniczka - Partia Torysów) zawsze była pierwszą lub drugą partią w parlamencie. Liderka konserwatystów Kemi Badenoch nie potrafiła przedstawić brytyjczykom spójnej wizji tego, jak powinno wyglądać Zjednoczone Królestwo. Jej umiarkowana retoryka nie trafiała do wyborców niechętnych rządowi. Porażkę Badenoch przypieczętował fakt, że sama przegrała w swoim okręgu wyborczym z kandydatem Partii Reform.

Swój wynik mandatowy znacznie poprawili Liberalni Demokraci. Choć zdobyli zaledwie 13% głosów, będą mieć z Izbie Gmin aż 60 posłów. LibDem prezentował zdecydowanie krytyczną postawę względem Brexitu i innych postulatów Partii Reform, jednocześnie będąc krytycznym wobec rządu Starmera. W wielu okręgach na Liberalnych Demokratów głosowali wyborcy laburzystów, czy nawet konserwatystów, nie chcąc doprowadzić do zwycięstwa kandydata Partii Reform.

Sukces odniosły SNP (37 mandatów) i Plaid Cymru (10 mandatów). Wszystko wskazuje na to, że mieszkańcy Szkocji i Walii zjednoczyli się wokół partii regionalnych w sprzeciwie wobec radykalnych postulatów Partii Reform.

Mimo zdobycia ponad 10% głosów zaledwie 4 mandaty zdobyli Zieloni. W Irlandii Północnej 7 mandatów zdobyła Sinn Fein, 4 Demokratyczna Partia Unionistyczna, 2 związana z Partią Reform TUV, po 1 Aliance Party i Ulsterska Partia Unionistyczna.

Brak samodzielnej większości zwycięskiej Partii Reform skutkuje sytuacją nazywaną w brytyjskim systemie politycznym "hung parliament". Eksperci wskazują, że w obecnej konfiguracji trudno będzie stworzyć jakąkolwiek większość. Teoretycznie ponad połowę miejsc w Izbie Gmin mają partie prawicowe, przed wyborami Partia Konserwatywna odrzucała jednak możliwość koalicji z Partią Reform. Najbardziej prawdopodobne wydają się powtórne wybory jesienią, choć mogą one doprowadzić do dalszego wzmocnienia partii Farage'a.

[Administrator]

Parlament Europejski przyjął rezolucje na temat systemu nawigacji kwantowej

Zdecydowana większość europosłów poparła projekt rezolucji wzywającej do utworzenia Europejskiego Systemu Nawigacji Kwantowej. Nowy system nawigacji ma stanowić uzupełnienie dla nawigacji satelitarnej, być bardziej dokładny i odporny na zakłócenia, co przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa w wymiarze lokalnym, międzynarodowym i w życiu codziennym. Wskazano takie dziedziny jak rolnictwo, operowanie na morzu. Zakłócenia nawigacji mogą utrudniać pracę i funkcjonowanie w wielu dziedzinach, zarówno w związku z warunkami pogodowymi jak i działalnością ludzi lub państw. Nawigacja kwantowa wychodzi naprzeciw by te problemy zostały rozwiązane.

Technologia kwantowa wykorzystuje właściwości fizyki kwantowej, takie jak superpozycja i splątanie, do stworzenia bardzo czułych sensorów. Czujniki kwantowe reagują na najmniejsze zmiany w środowisku, umożliwiając dokładniejszy pomiar czasu, grawitacji lub pola magnetycznego Ziemi.

Jak podkreślają europosłowie pracujący nad treścią rezolucji, system nawigacji kwantowej nie pojawi się od razu i nie zastąpi on Galileo, ale będzie jego swoistym uzupełnieniem i lepszym modelem z wykorzystaniem innej technologii. Zwiększy również strategiczną autonomię Europy i wszystkich państw w UE na arenie międzynarodowej. Jak zaznacza europoseł Aleksandra Staniewska, członek komisji ITRE, reprezentantka Socjalistów i Demokratów, którzy inicjowali projekt prowadzone badania pozwolą na wdrażanie nowych rozwiązań etapami oraz będą sprzyjały obniżaniu kosztów użytkowanie zwiększając jednocześnie jakość i bezpieczeństwo nawigacji. Odpowiadając na pytanie dziennikarza AFP dotyczące ,,polityki kwantowej’’ prowadzonej w PE zapowiedziała intensyfikację prac dotyczącą komputera kwantowego.

Rezolucja uzyskała akceptację Parlamentu Europejskiego, teraz czas na działania Komisji Europejskiej i rządów państw członkowskich.

[Administrator]

USA przemieszczają myśliwce na Bliski Wschód. Napięcie w regionie rośnie

Stany Zjednoczone przenoszą dodatkowe myśliwce na Bliski Wschód - przekazała agencja Reutera. Krótko po opublikowaniu depeszy prezydent USA napisała w mediach społecznościowych, że "cierpliwość się kończy".

Amerykańskie wojsko rozmieszcza coraz więcej sił na Bliskim Wschodzie - przekazała agencja Reutersa. Dodano, że dotyczy to myśliwców F-16, F-22 i F-35.

Według źródeł, na które powołuje się agencja, urzędnicy podkreślali defensywny charakter użycia samolotów, które były dotąd używane do pomocy Izraelowi w zestrzeliwaniu dronów i pocisków z Iranu.

Wśród wymienionych samolotów nie ma bombowców B-2, które są zdolne do przenoszenia bomb penetrujących, potrzebnych do zniszczenia podziemnych obiektów atomowych Iranu, jak zakład wzbogacenia uranu w Fordo.

Już wcześniej jednak do Europy skierowano ok. 30 powietrznych tankowców zdolnych do wspierania misji myśliwców i bombowców. Dodatkowo z Morza Południowochińskiego na Morze Śródziemne skierowano grupę uderzeniową lotniskowca USS Nimitz.

[Administrator]

Popowska: Polska musi wrócić do centrum europejskiego dialogu

Liderka opozycji i przewodnicząca Kongresu na rzecz Demokracji i Postępu Oliwia Popowska, wraz z wicemarszałek Sejmu Hanną Kwiecień, byłą minister spraw zagranicznych, odbyły wizytę zagraniczną we Francji i Niemczech. Celem podróży były rozmowy z kluczowymi liderami politycznymi obu krajów na temat przyszłości współpracy europejskiej, bezpieczeństwa transatlantyckiego oraz odnowienia dialogu w ramach Trójkąta Weimarskiego.

We Francji delegacja spotkała się z François-Xavierem Bellamy, liderem Republikanów i jedną z najbardziej wpływowych postaci francuskiej sceny politycznej. Rozmowy dotyczyły m.in. reformy instytucji Unii Europejskiej, wspólnej polityki obronnej oraz roli Europy Środkowo-Wschodniej w kształtowaniu przyszłości kontynentu. - Francja i Polska mają wiele wspólnych interesów, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa i obrony wartości demokratycznych. Nasza rozmowa z François-Xavierem Bellamy była szczera i konstruktywna - powiedziała po spotkaniu Oliwia Popowska. Polskie polityczki spotkały się również z przedstawicielami francuskiego parlamentu.

W Niemczech Popowska i Kwiecień odbyły rozmowy zarówno z kanclerzem i liderem CDU, Friedrichem von Bismarckiem, jak i liderem bawarskiej CSU, Markusem Söderem. Spotkania skoncentrowały się na zacieśnianiu współpracy w ramach NATO oraz konieczności zwiększenia wspólnej odporności Europy wobec zagrożeń zewnętrznych. - Dziś Europa potrzebuje jedności bardziej niż kiedykolwiek. Niemcy są kluczowym partnerem Polski, a nasze rozmowy z kanclerzem Bismarckiem i Markusem Söderem pokazały, że istnieje przestrzeń do odbudowy zaufania i pogłębienia współpracy - podkreśliła Hanna Kwiecień.

Jednym z głównych tematów wizyty była rewitalizacja formatu Trójkąta Weimarskiego - forum współpracy między Polską, Francją i Niemcami, które w ostatnich latach uległo znacznemu osłabieniu. Zarówno w Paryżu, jak i Berlinie, przedstawicielki największej partii opozycyjnej akcentowały potrzebę ponownego uruchomienia tego formatu jako narzędzia politycznej koordynacji i dialogu. - Trójkąt Weimarski może i powinien stać się silnym głosem Europy w sprawach takich jak bezpieczeństwo, transformacja energetyczna, migracja czy obrona wartości liberalnej demokracji. Potrzebujemy wspólnego działania, nie tylko deklaracji - zaznaczyła była marszałek Sejmu.

- W obliczu globalnych wyzwań Polska nie może koncentrować się wyłącznie na wschodzie czy na relacjach bilateralnych z Chinami. Potrzebujemy silnych i partnerskich więzi z Paryżem i Berlinem. Polska potrzebuje aktywnego uczestnictwa w strukturach europejskich i wzmacniania zaufania w ramach Unii Europejskiej i NATO. Trójkąt Weimarski to nie przeszłość, to wciąż niewykorzystany potencjał - przekonywała była szefowa polskiej dyplomacji.

W trakcie rozmów Popowska i Kwiecień zasygnalizowały wyraźny dystans wobec dotychczasowego kierunku polityki zagranicznej rządu, który – jak podkreślają – skupiał się głównie na doraźnych sukcesach pozaeuropejskich, w szczególności w relacjach z Chinami, jednocześnie marginalizując rolę Polski w strukturach unijnych i euroatlantyckich. Mimo zmiany na stanowisku premiera i zapowiedzi nowego otwarcia, kierunek polskiej polityki zagranicznej pozostał zasadniczo niezmieniony, jako że stanowisko ministra spraw zagranicznych nadal sprawuje Katarzyna Pisarska. Przedstawicielki KNDP wyraziły jednak nadzieję, że szefowa dyplomacji wraz z nowym kierownictwem rządu zrewiduje dotychczasowy kurs i w większym stopniu otworzy się na pogłębioną współpracę z kluczowymi partnerami europejskimi.

- Wierzymy, że minister Pisarska, korzystając z ciągłości urzędniczej i swojej znajomości środowisk międzynarodowych, podejmie realne działania na rzecz odbudowy pozycji Polski w Unii Europejskiej. Polityka zagraniczna nie może być przedmiotem wewnętrznych rozgrywek, to pole, na którym Polska musi mówić jednym głosem, europejskim głosem - podkreśliła liderka KNDP.

[Administrator]

Zmasowany atak USA na Iran. Haley ostrzega: Zostało jeszcze wiele celów

USA przeprowadziły w nocy z soboty na niedzielę ataki na obiekty nuklearne w Iranie, w tym zakłady wzbogacania uranu w Fordo - przekazała prezydent USA Nikki Haley, określając działania jako "bardzo udane". Jednocześnie Haley wezwała Iran do zawarcia pokoju, grożąc znacznie silniejszymi atakami, jeśli tego nie zrobi. Nie odnotowano wzrostu poziomu promienia w okolicy tych instalacji - podała Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej.
Według anonimowego przedstawiciela władz USA, na którego powołał się "New York Times", wstępne oceny skutków bombardowań wskazują na zniszczenie schowanego we wnętrzu góry zakładu wzbogacania uranu w Fordo. Uderzenia dokonano za pomocą bombowców B-2, które miały zrzucić sześć 13-tonowych bomb penetrujących MOP (Massive Ordnance Penetrators), największych nieatomowych bomb w arsenale USA. Jak informował Fox News, w atakach na pozostałe ośrodki użyto 30 pocisków manewrujących Tomahawk.
- Kluczowe irańskie zakłady wzbogacania uranu zostały całkowicie i kompletnie zrównane z ziemią. Iran, tyran Bliskiego Wschodu, musi teraz zawrzeć pokój. Jeśli tego nie zrobi, przyszłe ataki będą o wiele większe i o wiele łatwiejsze - powiedziała prezydent Haley. Jak stwierdziła, choć ma nadzieję, że kolejne uderzenia nie będą potrzebne, to jeśli "pokój nie nadejdzie szybko", skończy się to dla Iranu "tragedią o wiele większą niż tą, której byliśmy świadkami przez ostatnie kilka tygodni".

Prezydent USA oznajmiła, że celem ataku było "zniszczenie potencjału wzbogacania uranu w Iranie i powstrzymanie zagrożenia nuklearnego ze strony największego na świecie sponsora terroryzmu". Wspominał, że przez 50 lat Iran wspierał ataki i działania przeciwko USA na Bliskim Wschodzie, co musi się zakończyć.

W zamieszczonym chwilę później wpisie na swej platformie Truth Social Haley ostrzegła, że "jakikolwiek odwet ze strony Iranu przeciwko Stanom Zjednoczonym spotka się z siłą znacznie większą niż ta, której byliśmy dziś wieczorem świadkami". Prezydent USA zapowiedziała przy tym, że więcej szczegółów o sobotnich uderzeniach ujawni szef Pentagonu Pete Hegseth i przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów podczas konferencji prasowej w Pentagonie o godzinie 8. czasu lokalnego (14 w Polsce).

Atak był pierwszym bezpośrednim uderzeniem USA na terytorium Iranu od czasu nieudanej próby odbicia amerykańskich zakładników w ambasadzie USA w Teheranie w 1980 r.

Eksperci wskazują, że zaangażowanie USA w trwający od kilku tygodni konflikt Izraela z Iranem może być elementem trwającej kampanii przed jesiennymi wyborami prezydenckimi. Ubiegająca się o reelekcję prezydent Haley ma niewielką przewagę w sondażach nad Alexandrią Ocasio-Cortez, która ma na tyle dużą przewagę w trwających jeszcze prawyborach Partii Demokratycznej, że niemal na pewno zostanie jej kandydatką w listopadowych wyborach.

[Administrator]

Iran odpowiada ogniem: rakietowy odwet na amerykańskie bazy w Katarze i Iraku

Iran przeprowadził atak rakietowy na amerykańskie bazy wojskowe w Katarze i Iraku, odpowiadając na wcześniejsze naloty USA na irańskie instalacje nuklearne. Wydarzenie to stanowi kolejną eskalację w już i tak napiętym konflikcie na Bliskim Wschodzie, w który zaangażowane są również Izrael oraz kraje Zatoki Perskiej.
Odwet za atak na obiekty jądrowe
Operacja, nazwana przez Iran „Zwiastunem Zwycięstwa”, miała być – według Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego Iranu – bezpośrednią odpowiedzią na amerykańskie bombardowania trzech strategicznych lokalizacji nuklearnych w Iranie. Jak podaje państwowa irańska agencja Tasnim, w wyniku ataku miała zostać „starta z powierzchni ziemi” baza Al Udeid w Katarze, będąca jednym z głównych punktów operacyjnych amerykańskiego Centralnego Dowództwa (CENTCOM). Nie ma na ten moment żadnych dowodów na poparcie tej tezy.

Iran twierdzi, że liczba użytych pocisków balistycznych równała się liczbie bomb zrzuconych przez Amerykanów. Jednocześnie zapewniono, że atak przeprowadzono z zachowaniem ostrożności, aby uniknąć ofiar wśród ludności cywilnej.

Jak informuje Associated Press, katarskie władze zdecydowały się zamknąć swoją przestrzeń powietrzną tuż przed atakiem. Według trzech wysokich rangą urzędników irańskich, z którymi rozmawiał New York Times, Iran miał skoordynować działania z władzami Kataru i uprzedzić je o planowanym ostrzale, aby ograniczyć liczbę ofiar.

Ataki również w Iraku
Drugim celem irańskiego odwetu była baza Ain al-Asad w zachodnim Iraku. Potwierdził to anonimowo iracki urzędnik ds. bezpieczeństwa, cytowany przez AP. W bazie tej stacjonują amerykańscy żołnierze oraz personel sojuszniczy. Skala zniszczeń ani ewentualne ofiary nie zostały dotąd oficjalnie ujawnione.

Prezydent Iranu, Masoud Pezeshkian, opublikował tuż przed atakiem krótkie oświadczenie na platformie X: „Nie rozpoczęliśmy tej wojny i nie dążymy do niej. Ale nie pozostawimy inwazji na wielki Iran bez odpowiedzi.”

Kilka godzin wcześniej generał Abdolrahim Mousavi, szef sztabu irańskich sił zbrojnych, ostrzegł USA, że ataki na Iran „uwolniły ręce” Teheranu do działania przeciwko amerykańskim interesom w regionie. Iran zapowiedział kolejne działania w przypadku dalszych prowokacji.

[Administrator]

Radziwiłł-Schmidt: To nie czas na eskalację, to czas na dyplomację

W obliczu rosnącego napięcia na Bliskim Wschodzie sekretarz generalna NATO, Anna Radziwiłł-Schmidt, podkreśliła konieczność deeskalacji i powrotu do dialogu. Choć konflikt między Stanami Zjednoczonymi a Iranem uległ zaostrzeniu po ostatnich wydarzeniach, Radziwiłł-Schmidt zaznaczyła, że "NATO stoi na stanowisku wspierania pokojowych rozwiązań oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu broni jądrowej". W tle nadchodzący szczyt Sojuszu w Hadze i koniec kadencji Radziwiłł-Schmidt.

- Sojusz Północnoatlantycki powinien pozostać przestrzenią współpracy, odpowiedzialności i deeskalacji, a nie areną dla kolejnych działań zbrojnych - podkreśliła sekretarz generalna NATO Anna Radziwiłł-Schmidt. Jej wypowiedź miała miejsce zaledwie kilka godzin po tym, jak Iran przeprowadził atak rakietowy na amerykańską bazy wojskowe w Katarze i Iraku, w odpowiedzi na wcześniejsze uderzenia USA w irańskie ośrodki nuklearne.

Radziwiłł-Schmidt nie przesądziła jednoznacznie, czy Sojusz rozważy udział w operacji militarnej, gdyby formalna prośba w tej sprawie nadeszła ze strony Stanów Zjednoczonych. Zaznaczyła jednak, że "NATO do tej pory i nadal stoi na stanowisku wspierania pokojowych rozwiązań oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu broni jądrowej", przypominając, że Sojusz wielokrotnie apelował o pełną przejrzystość irańskiego programu nuklearnego oraz przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań.

- To nie czas na eskalację, to czas na dyplomację. NATO powstało jako sojusz obronny, nie ofensywny. Musimy wykorzystać wszystkie dostępne kanały, by zatrzymać spiralę przemocy, zanim będzie za późno - mówiła stanowczo Radziwiłł-Schmidt podczas konferencji prasowej. Jej kadencja na stanowisku sekretarz generalnej dobiega końca we wrześniu 2040 roku, a decyzja o jej następcy wciąż nie została podjęta. Jak zaznaczają obserwatorzy, końcówka jej kadencji przypada na wyjątkowo burzliwy moment w stosunkach międzynarodowych, który może zdecydować o kierunku, w jakim pójdzie NATO w nadchodzącej dekadzie.

Ostatnie wydarzenia na Bliskim Wschodzie wstrząsnęły światową opinią publiczną. Amerykańskie lotnictwo przeprowadziło precyzyjne uderzenia na kilka irańskich instalacji jądrowych, co rząd w Teheranie określił jako "jawny akt agresji". W odpowiedzi, siły irańskie wystrzeliły kilka pocisków balistycznych w kierunku amerykańskiej bazy wojskowej Al-Udeid w Katarze oraz Ain al-Asad w zachodnim Iraku. Choć Departament Obrony USA poinformował, że atak nie przyniósł ofiar ani poważnych strat materialnych, samo wydarzenie znacząco podniosło temperaturę geopolityczną w regionie.

Silny głos Unii Europejskiej: Europa nie chce nowej wojny
W wielu stolicach europejskich narasta niepokój. Premier Holandii Fleur Agema, której kraj będzie gospodarzem najbliższego szczytu NATO w Hadze, zaapelowała o "natychmiastowe zawieszenie broni i rozpoczęcie rozmów pod auspicjami ONZ". W jej opinii, dalsza eskalacja może nie tylko zdestabilizować Bliski Wschód, ale również zagrozić bezpieczeństwu europejskich granic i globalnej gospodarki.

Działania Stanów Zjednoczonych ostro skrytykowała także Francja. Prezydent François Ruffin stwierdził, że ostrzał dokonany przez Izrael, a teraz także USA, stanowi rażące naruszenie prawa międzynarodowego, które budzi zdecydowany sprzeciw każdego, komu bliska jest zasada pokojowego współistnienia narodów. - Chęć posiadania przez Iran broni atomowej nie może uzasadniać agresji - dodał.

Nieco spokojniejsza, choć również krytyczna reakcja napłynęła z Niemiec. Kanclerz von Bismarck wezwał wszystkie strony do deeskalacji i rozmów pokojowych. Zapowiedział, że przeprowadzi rozmowy ze światowymi przywódcami, aby wypracować możliwe formuły kompromisu. - Najgorszym, co mogłoby się dziś stać, to dołączenie do konfliktu Rosji i Chin po stronie Iranu - stwierdził niemiecki przywódca.

Do apeli o powściągliwość i dialog dołączyły również władze Unii Europejskiej. Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Roberta Metsola, oświadczyła w specjalnym wystąpieniu, że "Europa nie może pozostać bierna wobec ryzyka wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego na tak niestabilnym obszarze". Jej zdaniem obecna sytuacja wymaga "maksymalnej dyplomatycznej aktywności" i współpracy zarówno z USA, jak i krajami regionu w celu przywrócenia dialogu i zapobieżenia dalszemu rozlewowi krwi.


Przewodnicząca Komisji Europejskiej Roberta Metsola

- Wzywamy wszystkie strony do natychmiastowego wstrzymania działań militarnych. Europa zna cenę wojny, dlatego naszym obowiązkiem jest zrobić wszystko, by powstrzymać jej wybuch, zanim będzie za późno - powiedziała Metsola, dodając, że UE rozpoczęła konsultacje z partnerami w ramach ONZ oraz Ligii Państw Arabskich w sprawie utworzenia międzynarodowej grupy mediacyjnej.

Z kolei szefowa unijnej dyplomacji, Annalena Baerbock podkreśliła, że Unia Europejska pozostaje "głęboko zaangażowana w utrzymanie reżimu nierozprzestrzeniania broni jądrowej" i gotowa jest wspierać każde rozwiązanie, które przywróci nadzór nad irańskim programem nuklearnym w ramach międzynarodowego prawa.

Kluczowy szczyt NATO i możliwe przedłużenie kadencji sekretarz generalnej
Wiele państw członkowskich NATO wzywa do solidarności z USA i potępienia irańskich działań. Z drugiej strony coraz silniej wybrzmiewają głosy ostrzegające przed "wciągnięciem Sojuszu w nowy, potencjalnie wieloletni konflikt, którego skutki trudno dziś przewidzieć". Anna Radziwiłł-Schmidt, znana z dyplomatycznego wyważenia i konsekwentnego promowania dialogu, zdaje się reprezentować ten drugi nurt. - Nie możemy dać się ponieść emocjom i retoryce odwetu. Potrzebujemy czasu, spokoju i odwagi, by wrócić do rozmów. Przemoc nie może być rozwiązaniem - mówiła dziś w Brukseli.

Najbliższe tygodnie będą kluczowe nie tylko dla przyszłości relacji między Zachodem a Iranem, ale i dla samego NATO. Zbliżający się szczyt Sojuszu w Hadze zapowiada się jako jedno z najważniejszych spotkań w ostatnich latach. Na agendzie, oprócz kwestii związanych z bezpieczeństwem na Bliskim Wschodzie, znajdzie się także temat wyboru następcy Anny Radziwiłł-Schmidt, której kadencja jako sekretarz generalnej dobiega końca we wrześniu 2040 roku.

Nieoficjalnie mówi się jednak, że w związku z zaostrzającym się kryzysem i potrzebą stabilnego przywództwa, niektóre państwa członkowskie rozważają propozycję wydłużenia jej kadencji o kilka miesięcy. Zwolennicy tego rozwiązania argumentują, że Radziwiłł-Schmidt posiada nie tylko doświadczenie, ale także autorytet pozwalający na utrzymanie jedności Sojuszu w czasie próby. Decyzja w tej sprawie może zapaść już podczas nadchodzącego szczytu.

Pytanie, czy państwa członkowskie zdecydują się na wzmocnienie kursu pokojowego, czy też - pod presją wydarzeń - postawią na twardą odpowiedź wojskową, pozostaje otwarte. Tak samo jak pytanie o przyszłość przywództwa NATO w obliczu jednego z najpoważniejszych kryzysów geopolitycznych dekady.

[Administrator]

Izrael i Iran zawarły rozejm

Prezydent USA Nikki Haley ogłosiła w mediach społecznościowych zawieszenie broni między Izraelem a Iranem.

Premier Izraela Jariw Lewin oświadczył we wtorek, że jego kraj zgodził się na przedstawioną przez prezydent USA propozycję rozejmu z Iranem. Dodał, że Izrael osiągnął swój cel, jakim było usunięcie irańskiego zagrożenia nuklearnego i rakietowego.
Emerytowany amerykański pułkownik lotnictwa i ekspert wojskowości Cedric Leighton zauważył w rozmowie z CNN, że Izrael zrealizował wiele ze swoich celów, w tym uderzenia w irańskie obiekty nuklearne i zniszczenie systemu obrony powietrznej.

— Tymczasem Iran szuka okazji, by przegrupować się i zdecydować, co zrobić dalej. W tym sensie bardzo możliwe, że rozejm się utrzyma, przynajmniej przez jakiś czas — powiedział ekspert od wojskowości.

[Administrator]

Nigel Farage nowym premierem Wielkiej Brytanii

Lider partii Reform UK został w piątek nowym premierem Wielkiej Brytanii, zastępując na tym stanowisku Keira Starmera, który chwilę wcześniej złożył rezygnację. Farage jest 57. premierem w historii kraju, pierwszym od 1922 roku spoza Partii Pracy lub Partii Konserwatywnej.

W południe czasu londyńskiego Farage został przyjęty na audiencji przez króla Karola III, który powierzył mu – jako liderowi zwycięskiej partii w wyborach – misję sformowania rządu.

— Nasz kraj zagłosował za zmianą i jako premier mam zamiar dowieść, że ta zmiana jest możliwa — powiedział nowy szef brytyjskiego rządu.

Do powołania nowego rządu doszło po ponad miesiącu od czasu majowych wyborów do Izby Gmin, w których zwycięstwo odniosła eurosceptyczna Reform UK, nie uzyskując jednak samodzielnej większości. Do większości Faragowi potrzebne były głosy pogrążonej w kryzysie Partii Konserwatywnej. Ta jednak z decyzją w przedmiocie współpracy z partią Reform czekała do czasu wyboru nowego lidera. Dwa tygodnie temu nowym szefem torysów został Robert Jenrick, zwolennik współpracy z Faragem, co otworzyło drogę do negocjacji.

Zgodnie z ogłoszonym wczoraj porozumieniem Reform UK i Partii Konserwatywnej torysi formalnie nie wejdą do rządu, a będą wspierać gabinet mniejszościowy największej partii w parlamencie w kluczowych głosowaniach. Rząd ma wdrożyć pakiet ustaw ograniczających imigrację do Zjednoczonego Królestwa, obniżających podatki oraz deregulujących gospodarkę. Jednym z kluczowych elementów porozumienia jest także referendum w sprawie dalszego członkostwa Wielkiej Brytanii w UE. Ma się ono odbyć jeszcze w tym roku. W poprzednim głosowaniu w sprawie Brexitu w 2016 roku niewielką większością Brytyjczycy opowiedzieli się za pozostaniem w Unii.

[Administrator]

Pierwsza zagraniczna podróż nowej premier. Rychter na szczycie V8

Nowa premier Agata Rychter odbyła swoją pierwszą podróż zagraniczną, uczestnicząc w szczycie Grupy Wyszehradzkiej (V8) w Budapeszcie. Spotkanie liderów ośmiu państw regionu Środkowej i Południowo-Wschodniej Europy było okazją do rozmów o kluczowych wyzwaniach stojących przed Europą w nadchodzących latach. W związku z napiętą sytuacją na Bliskim Wschodzie w szczycie wziął również udział minister spraw zagranicznych Rosji Rościsław Romanow.

Choć Agata Rychter wcześniej spotykała się z międzynarodowymi przywódcami jako marszałek Sejmu, był to jej debiut na arenie międzynarodowej w roli premiera. Wybór szczytu Grupy Wyszehradzkiej jako celu pierwszej zagranicznej aktywności sygnalizuje priorytetowe traktowanie współpracy regionalnej oraz chęć wzmocnienia więzi z sąsiadami w obliczu zmieniającej się sytuacji geopolitycznej i gospodarczej. - Region Europy Środkowo-Wschodniej musi mówić jednym, silnym głosem, także w Brukseli. Wyzwania, takie jak szeroko pojęte bezpieczeństwo, niezależność energetyczna, a także globalne kryzysy, na przykład sytuacja na Bliskim Wschodzie, wymagają od nas zjednoczonego działania - podkreśliła Agata Rychter podczas wspólnej konferencji prasowej.

Ważnym elementem obrad była dyskusja o reformie Wspólnej Polityki Rolnej, gdzie przywódcy V8 postulowali uproszczenie procedur oraz redukcję biurokratycznych obciążeń, szczególnie dla małych i średnich gospodarstw. Omówiono również wpływ globalnych napięć, zwłaszcza tych na Bliskim Wschodzie, na stabilność rynków rolnych i energetycznych. Liderzy zwrócili uwagę, że destabilizacja tego regionu może mieć bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo dostaw i ceny surowców energetycznych w Europie. Nie zabrakło także rozmów o samowystarczalności energetycznej, w szczególności w zakresie rozwoju infrastruktury gazowej, odnawialnych źródeł energii i energetyki jądrowej. Premierzy wyrazili potrzebę głębszej współpracy technologicznej oraz koordynacji polityk badawczo-rozwojowych, zwłaszcza w obszarach sztucznej inteligencji, zielonej transformacji i cyfryzacji.

Szczyt w Budapeszcie wyróżnił się obecnością ministra spraw zagranicznych Rosji, Rościsława Romanowa, który wziął udział w rozmowach z premier Rychter oraz liderami pozostałych państw na temat bieżącej sytuacji na Bliskim Wschodzie. Dyskusje skupiły się na konieczności deeskalacji napięć oraz podjęcia wspólnych działań dyplomatycznych. Minister Romanow przedstawił rosyjskie stanowisko, podkreślając gotowość Rosji do wsparcia wszelkich inicjatyw pokojowych i mediacyjnych, które mogłyby zapobiec dalszemu rozlewowi krwi w regionie. Premier Rychter i pozostali przywódcy zgodzili się, że Europa Środkowo-Wschodnia może odegrać ważną rolę jako most między Wschodem a Zachodem, promując dialog i stabilizację.

Premier Rychter wykorzystała szczyt także do odbycia kilku spotkań bilateralnych. Rozmawiała między innymi z premierem Czech, Radkiem Vondráčkiem, oraz szefową rządu Rumunii, Claudią Tapardel, poruszając kwestie bezpieczeństwa energetycznego, inwestycji infrastrukturalnych i ochrony granic UE. W spotkaniu z premierem Ukrainy, Denysem Szmyhalem, omówiono wsparcie Polski dla aspiracji integracyjnych Ukrainy w ramach Unii Europejskiej oraz konsekwencje destabilizacji na Bliskim Wschodzie dla bezpieczeństwa całego kontynentu.

Szczególne znaczenie miało spotkanie z gospodarzem szczytu, premierem Węgier Peterem Magyarem. Rozmowy dotyczyły stosunków polsko-węgierskich, wspólnych interesów gospodarczych, polityki energetycznej oraz sytuacji regionalnej. Obie strony wyraziły wolę zacieśnienia współpracy w zakresie transportu oraz modernizacji połączeń kolejowych i drogowych między krajami. Podkreślono także potrzebę wspólnego stanowiska w sprawach unijnych, zwłaszcza dotyczących rolnictwa i ochrony rynku wewnętrznego przed nieuczciwą konkurencją spoza UE. Dyskutowano również o wpływie konfliktów międzynarodowych, w tym tych na Bliskim Wschodzie, na stabilność całego regionu oraz europejską politykę bezpieczeństwa. Premier Rychter i premier Magyar zgodzili się, że silniejszy, jednolity głos regionu na forum europejskim jest kluczowy dla przyszłości Europy Środkowo-Wschodniej.

Choć Grupa Wyszehradzka pozostaje nieformalną platformą współpracy, coraz wyraźniej zaznacza swoją rolę jako forum wymiany stanowisk przed kluczowymi decyzjami na poziomie Unii Europejskiej. – Europa Środkowa nie może być tylko przedmiotem polityki, musi stać się jej podmiotem – podsumowała premier podczas zakończenia wizyty, dodając, że obecna sytuacja na Bliskim Wschodzie jeszcze bardziej uwypukla potrzebę wspólnego i zdecydowanego działania. Kolejne spotkanie liderów V8 zaplanowano na jesień tego roku w Bukareszcie. Wówczas planowane jest podpisanie wspólnej deklaracji w sprawie koordynacji polityki naukowej i badań przemysłowych.